Konstandin Kristoforidi

Konstandin Kristoforidi
alb. Kostandin Kristoforidhi
	Konstandin Kristoforidi; alb. Kostandin Kristoforidhi
Tuu datası	22 may 1827
Tuu urını	Elbasan
Ülem datası	7 mart 1895 (67 yäş)
Ülem urını	Elbasan
Watandaşlığı	Ğosman imperiäse
Hönäre	leksikograf, lingvist, tärcemäçe, yazuçı

Konstandin Kristoforidi (alb. Kostandin Kristoforidhi; çın iseme häm familiäse — Kostandin Ndelka^[1] (alb. Kostandin Ndelka); 1827 yılnıñ 22 mayı, Ğosman imperiäse, Elbasan — 1895 yılnıñ 7 martı, Ğosman imperiäse, Elbasan) — alban filologı, tärcemäçese, leksiqoğrafı häm yazuçısı, alban ädäbi teleneñ formalaşuwına zur öleş kertkän. XIX ğasır axırında alban milli xäräkäteneñ kürenekle eşlekleläreneñ berse.

Biografiäse

Pravoslaw hönärçeseneñ ulı. 1850 yılda Yaninada yunan telle gimnaziäne tämamlağan.

1857 yılda İstanbulğa kitkän, anda Ğosman xakimiätlärenä adreslanğan alban telen yaklawçı memorandum äzerlägän.

1860 yılda Maltağa kilgän, anda Yaña Wasiätne alban telenä tärcemä itüne tämamlağan. Maltadan Tunisqa kitkän, anda 1865 yılda Britaniä häm çit il Bibliä cämğiäte belän xezmättäşlek itkän. Şul uq waqıtta alban milli xäräkätendä qatnaşqan, Ğosman imperiäse çiklärendä alban cirläreneñ avtonomiäse öçen çığış yasağan.

«Albania» jurnalı belän xezmättäşlek itkän.

Alban telen (alban teleneñ tosk häm geg dialektların), yunan, latin, yähüd, ingliz, italyan, törek, bolgar, ğäräp, fransuz häm alman tellären belgän.

Fänni häm icadi eşçänlege

Berençe bulıp 1872 yılda Yaña Wasiätne alban teleneñ geg dialektına tärcemä itkän, ä 1879 yılda şulay uq alban teleneñ tosk dialektına tärcemä itkän.

Monnan tış, K. Kristoforidinıñ iñ möhim xezmätläre bulıp «Alban-yunan süzlege» (1904), «Alban tele grammatikası» (1882), «Älifba kitabı» (1872), şulay uq alban telen küp sanlı tikşerenülär tora.

Saylanğan xezmätläre

Historia e shkronjësë shënjtëruarë. (1872)
Λεξικὸν τῆς ἀλβανικῆς γλώσσης Lexikon tēs albanikēs glōssēs (Greek-Albanian Dictionary)
Γραμματική τῆς γλώσσης κατὰ τὴν τοσκικὴν διάλεκτον Grammatikē tēs glossēs kata tēn toskikēn dialekton (1882)
Abetare. (ABC-Primer, Gheg 1867, Tosk 1868)

İskärmälär

↑ Nergjoni, Bardha (31 tetor 2011). «Dritë e re mbi Konstandin Kristoforidhin: letërkëmbimi i të birit hedh dritë mbi shtëpinë e lindjes dhe ku jetoi rilindasi i madh» (sq). Shekulli (3493): 20-21.

Ädäbiät

Zur Sovet ensiklopediäse. 3-nçe basma

Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 257. ISBN 978-1-78076-431-3.(ингл.)
Stuart Mann: Albanian Literature: An Outline of Prose, Poetry, and Drama. Londyn: 1955.(ингл.)
George Gawrych: The Crescent and the Eagle: Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874—1913. New York: 2006.(ингл.)

Sıltamalar

Kristoforidi, Konstandin

[:03-1] Nergjoni, Bardha (31 tetor 2011). «Dritë e re mbi Konstandin Kristoforidhin: letërkëmbimi i të birit hedh dritë mbi shtëpinë e lindjes dhe ku jetoi rilindasi i madh» (sq). Shekulli (3493): 20-21.

[1]