Robustiana Muxika Eganya
| Robustiana Muxika Eganya bask. Robustiana Mujika Egaña | |
 | |
| Psevdonimnar |
Tene |
|---|---|
| Tuu datası | |
| Tuu urını | |
| Ülem datası |
16 sentäber 1981 (93 yäş) |
| Ülem urını | |
| Watandaşlıq | |
| Eşçänlek töre | |
| Äsärlär tele | |
Robustiana Muxika Eganya (bask. Robustiana Mujika Egaña), şulaq uq Errobustene, Tene (1888 yılnıñ 24 mayı, İspaniä, Deva — 1981 yılnıñ 16 sentäbre, İspaniä, Deva) — İspaniä (bask) yazuçısı, cämäğät eşleklese, tärcemäçese.
Biografiäse[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1888 yılnıñ 24 mayında Devada ere azıq-tölek kibete xucaları Xuan Xose Muxika Esnaola häm Xosefa Xuliana Eganya Garate ğailäsendä tuğan[1][2][3]. Şul uq yılnıñ 25 mayında İtsiar sanktuariendä çuqındırılğan[2][4]. Aña qädär ğailädä tuğız ul tuğan. Üz isemen izge Robustian xörmätenä alğan. Üz isemenä bask koloritı birü öçen, Robustiana Errobustene yäki qısqartılıp Tene formasın qullana başlağan[1]. Yazuçı bulğaç, Muxika Tene isemen psevdonim bularaq qullana başlağan, ul waqıtta bask yazuçıları arasında kiñ taralğan traditsiä buyınça[5].
Altı yäşendä ispan telendä uqıtu mäktäbendä uqıy başlağan, läkin yaşüsmer çağında uquwın taşlarğa[6] häm kibettä eşli başlarğa mäcbür bulğan[3]. Soñraq şulay uq balawız şämnäre yasarğa öyrängän[3]. Yäştän ük bask ädäbiätı belän qızıqsınğan häm säyäsätkä cälep itelgän[1].
1909 yılda, möğayın, avır fizik eş arqasında[3], Robustiananıñ arqa awırtuwı başlanğan, şunıñ arqasında ul un yıl däwamında öydän çığa almağan[7]. Bu çorda ul şiğirlär yaza başlağan, ä sälamätlängäç, dramaturg ta bulğan[6]. 1923 yılda berençe kitabın bastırğan[3]. 1928 yılda anıñ Udazken-ala şiğri cıyıntığı ingliz telendä basılıp çıqqan[5].
Orator sıyfatında Bask millätçe partiäseneñ[en] küpsanlı çaralarında qatnaşqan[8]. 1935 yılnıñ 7 iyülendä Xatın-qız-patriotlar berlege räise bulğan[5]. Watandaşlar suğışı[en] waqıtında qärdäşe Xose belän Siburğa[en] küçengän[3]. Suğış waqıtında anıñ suğışqa qädärge küp kenä äsärläre yuğalğan (alarnıñ qayberlären cäzadan qaçarğa tırışıp, Muxikanıñ keçe señlese yandırğan)[3]. Devağa qaytqaç, xikäyälär häm mäqälälär bastıra başlağan[6].
Suğıştan soñ Muxikanıñ säyäsi eşçänlege kimägän[1]. 1968 yılda Robustiana Muxika Zeruko Argia[en] jurnalında üzeneñ berdänber saqlanıp qalğan näfis tärcemäsen, Xose Sorrilya[en] şiğıren bastırğan[6].
1975 yılnıñ iyülendä Robustiana Muxika Euskaltsayndiäneñ[en] maqtawlı äğzası bulğan[1].
İskärmälär[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Tene Mujika.
- ↑ 2,0 2,1 Índice digital de la Partida de bautismo de: Robustiana, Múgica, Egaña.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Etxaniz Erle, Xabier.. Mugica Egaña, Robustiana.
- ↑ Zulaika, Joseba. What Are We Going to See? // Basque Violence: Metaphor And Sacrament(ингл.). — University of Nevada Press, 2000.анг--> — 458 p. — ISBN 0874175321.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Tene Mujika (eu) // Deba. — С. 43–48. Архивировано из первоисточника 27 декабрь 2021.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Salaberria Garmendia, Ainhoa. (2021). Euskal emakume itzultzaile aitzindariak (Bizenta Antonia Mogel Elgezabaletik 1970eko hamarkadara arte).
- ↑ Salaberria Garmendia, Ainhoa. (2020). Euskal emakume itzultzaile aitzindariak (1804tik 1970eko hamarkadara arte) pp. 10. Euskal Herriko Unibertsitatea.
- ↑ Leon, Jabi. Deba recuerda la vida y la obra de Tene Mujika con varias actividades (eu) (2021-09-15). 8 март 2022 тикшерелде.
