Биргит Нильссон
швед. Märta Birgit Nilsson | |
Җенес | хатын-кыз[1] |
---|---|
Ватандашлык | Швеция[2] |
Тугандагы исем | швед. Märta Birgit Nilsson |
Туу датасы | 17 май 1918[3][4][5][…] |
Туу урыны | Вестра[d], Швеция[4][5][6] |
Үлем датасы | 25 декабрь 2005[7][1][3][…] (87 яшь) |
Үлем урыны | Bjärlöv[d][8] |
Җирләнгән урыны | Västra Karup cemetery[d][9][6] |
Әһәмиятле кеше | Нордмо Лёвберг, Осе[d][10], Ragnar Blennow[d][6], Joseph Dewar Hislop[d][6], Arne Sunnegårdh[d][6], Чарльз Маккеррас[d][6], Helge Brilioth[d][6], Керстин Мейер[d][6], Сет Сванхольм[d][6] һәм Карл Бём[d][6] |
Һөнәр төре | опера җырчысы |
Әлма-матер | Королевская академия музыки[d] |
Укытучылары | Joseph Dewar Hislop[d] |
Активлык чорнының башы | 1946 |
Активлык чоры тәмамлануы | 1984 |
Җырчы тавышы | сопрано[d] |
Музыкаль инструмент | тавыш[d] |
Жанр | опера |
Бүләкләр | |
Нинди веб-биттә тасвирланган | forum.genealogi.se/index.php?topic=76470.0[12] |
Нинди вики-проектка керә | Project Svenskt kvinnobiografiskt lexikon[d] |
Досье в | Швейцарский архив исполнительских искусств[d] |
Биргит Нильссон Викиҗыентыкта |
Биргит Нильссон[13], шулай ук Нильсон (швед. Märta Birgit Nilsson; 17 май 1918 ел — 25 декабрь 2005 ел) — швед опера җырчысы (драматик сопрано).
Биографиясе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Биргит Нильссон крестьян гаиләсендә туган, бала чактан чиркәү хорында җырлаган. 1941-1946 елларда Стокгольмда Король музыкаль академиясында белем ала.
1946 елда Стокгольмда Король операсында Карл Мария фон Веберның «Ирекле укчы» (рус. «Вольный стрелок») операсында Агата дебют партиясен башкара.
1948 елда Германияда һәм Италияда чыгыш ясый. Әммә 1951 елга кадәр аның төп чыгыш ясау урыны Стокгольм булып тора, монда ул төрле партияләр башкара: Донна Анна («Дон Жуан» В. Моцарт), Леди Макбет һәм Аида (шул ук исемдәге Дж. Верди опералары), Лиза («Пиковая дама» П. И. Чайковский), Сагыш (Дж. Пуччини), Сент һәм Зиглинда («Летучий голландец» һәм «Валькирия» Вагнер). 1951 елда Глайндборн фестивалендә Моцартның «Идоменей» операсында Электра партиясен башкарып зур уңыш яулый.
Тиздән җырчы ныклап Вагнер опералары партияләренә зур игътибар бирә. 1953 елда Стокгольмда «Тангейзер» операсында Елизавета һәм «Тристан һәм Изольда» операсында Изольда партияләрен башкара, ә 1954-1955 елларда Мюнхенда «Нибелунг йөзеге» операсында Брунгильда ролендә зур уңыш белән чыгыш ясый. 1954 елдан Вена дәүләт операсында, 1954-1967 елларда Байрет фестивалендә катнаша.
Рихард Штраусның «Саломея» операсында Саломея һәм «Электра» операсында Электра партияләрен, Джузеппе Вердиның «Аида» операсында Аида һәм «Макбет» операсында Леди Макбет рольләрен һ.б. башкара. Аның иң зур казанышларына Джакомо Пуччининың «Турандот» операсында төп партиясе белән чыгу керә. Бу партия беренче тапкыр 1958 елда Ла Скалада җырлана һәм соңыннан бөтендөнья буйлап триумф белән күп мәртәбә башкарыла.
Биргит Нильссон Америка Кушма Штатларында (1956 елдан), Лондонда (1957 елдан), Мәскәүдә (1964 елда), Осакада (1967 елда), Парижда (1968 елда), Буэнос-Айреста (1971 һәм 1979 елларда) һ. б. чыгыш ясый.
Җырчы операдан тыш сирәгрәк концертларда да чыгыш ясый, анда шул исәптән Ян Сибелиусның һәм Вильгельм Стенхаммарның җырларын һәм романсларын швед телендә башкара. 1978 елда зур концерт турнесын оештыра. 1984 елда халык алдында чыгышларын туктата. Аннары Швециянең көньягындагы туган провинциясенә яшәргә кайта. 1996 елда Метрополитен-операда Джеймса Ливайнның юбилей кичәсендә Вагнерның «Валькирия» операсыннан "Hojotoho" җырлап, җырчы кабаттан тавышының көчен һәм ачыклыгын күрсәтә.
1960 елда Швеция музыкаль академиясе әгъзасы була, шул ук елда «Litteris et artibus» ордены белән бүләкләнә. 1981 елда хатын-кызлар арасына беренче тапкыр Швеция хөкүмәтенең «Illis quorum meruere labores» медале белән бүләкләнә. 1992 елда Сибелиус исемендәге академиясенең мактаулы докторы (Хельсинки) итеп сайлана. «Gramophone» журналының Дан залына кертелгән.
Бүләкләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Сәнгать һәм әдәбият ордены командоры (Франция)[14]
- 1 класс Васа ордены командоры (Швеция, 1974)
- 1 класс Изге Олаф ордены командоры (Норвегия)
- «Хезмәтләре өчен» алтын медале (Дания)
- Леона Соннинг премиясе лауреаты (1966)
Хәтер
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- 2009 елда Биргит Нильссон фонды тарафыннан аның исемендәге премия — классик музыка өлкәсендә иң зур премия булдырыла[15]. Аның беренче лауреаты Пласидо Доминго, икенчесе — Рикардо Мути була.
- Швеция банкы 2015 елда чыккан 500 швед кронасы аверсында Биргит Нильссонның портреты урынлаштырылган[16][17].
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ SELIBR — Национальная библиотека Швеции, 2012.
- ↑ 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 Västra Karups kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/LLA/13475/C I/11 (1895-1922), bildid: 00131573_00211
- ↑ 5,0 5,1 Västra Karups kyrkoarkiv, Församlingsböcker, SE/LLA/13475/A II/7 (1909-1928), bildid: 00131550_00129
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 Märta Birgit Nilsson 1918-05-17 — 2005-12-25 Operasångare
- ↑ http://www.nytimes.com/2006/01/12/arts/music/12nilsson.html
- ↑ Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ Västra Karups kyrkogård: Birgit Nilsson — kulturgravar.se.
- ↑ Aase Nordmo Løvberg 1923-06-10 — 2013-01-25 Operasångare, operachef, professor i sång
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 https://web.archive.org/web/20210419162833/http://birgitnilssonprize.org/birgit-nilsson/honours-awards/
- ↑ Ämne: Nilsson, Birgit (1918-2005)
- ↑ Большая российская энциклопедия. Том 23. Москва, 2013.
- ↑ Фотография с наградами, archived from the original on 2016-06-04, retrieved 2021-04-24
- ↑ [1]
- ↑ Sweden’s new banknotes and coins 2011 елның 27 сентябрь көнендә архивланган.: сообщение на официальном сайте Банка Швеции.(ингл.) (Тикшерелгән 3 август 2011)
- ↑ Новые лица шведских крон 2011 елның 30 май көнендә архивланган. // Бонистика. Энциклопедия банкнот мира. — 6 апреля 2011.(Тикшерелгән 3 август 2011)
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Б. Нильссонның рәсми веб-сайты (швед. һәм инг. телләрендә) 2014 елның 20 декабрь көнендә архивланган.
- Страничка на английском языке
- Статья и интервью на немецком языке
- Биография на немецком языке + фотографии 2021 елның 24 апрель көнендә архивланган.
- Интервью Б. Нильссон, А. Варна и М. Медаль (инг.)
- Фотографии
- Биргит Нильссон. Биография, дискография.