Виктор Лазарев

Виктор Лазарев
Туган	22 август (3 сентябрь) 1897 Мәскәү, Россия империясе
Үлгән	1 февраль 1976(1976-02-01) (78 яшь) Мәскәү, СССР
Күмү урыны	Ваганьков зираты[d]
Ватандашлыгы	Россия империясе  СССР
Әлма-матер	Флёровская гимназия[d], Мәскәү университетының тарих-филология факультеты[d] һәм Российская ассоциация научно-исследовательских институтов общественных наук[d]
Һөнәре	сәнгать белгече, тарихчы, язучы, иконограф, сәнгать тәнкыйтьчесе
Эш бирүче	Народный комиссариат просвещения РСФСР[d], Мәскәү дәүләт техника университеты[d], Пушкин ис. дәүләт тасвирый сәнгать музее[d], Мәскәү дәүләт университеты, Российская государственная библиотека[d], Мәскәү фәлсәфә, әдәбият һәм тарих институты[d], Мәскәү дәүләт академия сәнгать институты[d] һәм Академия архитектуры СССР[d]
Ата-ана	Лазарев, Никита Герасимович[d] (әти)
Катнашкан сугышлар/алышлар	Кавказский фронт[d] һәм Көньяк фронты
Гыйльми дәрәҗә:	сәнгать фәннәре докторы[d] (1936)
Гыйльми исем:	член-корреспондент[d]

Виктор Никитич Лазарев (22 август ( 3 сентябрь ) 1897, Мәскәү - 1 февраль 1976 ел, шунда ук.) - совет сәнгате тәнкыйтьчесе, борыңгы Россия һәм Византия сәнгате тарихы белгече, шулай ук Яңарыш сәнгате Италия сәнгате белгече. Сәнгать белеме докторы (1936), профессор, СССР Фәннәр академиясенең корреспондент әгъзасы (1943).

Биографиясе

Виктор Никитич Лазарев |Абамелек-Лазаревлар нәселенән Мәскәү архитекторы Н.Г. Лазаревның улы. 1916 елда ул Флеров гимназиясен алтын медаль белән тәмамлый, шул ук елның декабреннән Кавказ фронтында армиядә була. 1918 елның язында демобилизацияләнеп, ул Мәскәү университетының тарих һәм филология факультетына укырга керә. Ул сәнгать тарихы буенча N.I. Романовта укый, шулай ук Б.Р.Виллер, А.Г.Габричесвкий, В.К.Мальмберг, А.И.Некрасов 8ём А.А.Сидоров курсларын ты\лый. Ул "Денница" китап нәшриятының редакция советы секретаре, РСФСР Халык Мәгариф комиссариатының Музейлар эшләре һәм сәнгать һәйкәлләрен саклау бүлеге хезмәткәре-белгече булып эшли (1919). 1919 елның мартыннан 1920 елның гыйнварына кадәр Көньяк фронтта Кызыл Армиядә хезмәт итә. Университетка кире кайткач, ул «Происхождение портрета в итальянском искусстве» темасына диплом эше әзерли, соңрак уны диссертациягә әверелдерә. Ул РАНИОН археология һәм сәнгать тарихы институтының аспирантурасына укырга керә. 1923-1924 елларда ул Мәскәү югары техникумында борыңгы архитектура тарихын укыта .

1924 елдан Пушкин музеенда эшли: баш куратор, рәсем галереясе башлыгы (1928-1931), феодализм чоры бүлеге мөдире (1931-1935), фәнни эшләр буенча директор урынбасары (1936-1938). 1925 елда ул Мәскәү дәүләт университетының этнология факультетының сәнгать тарихы кафедрасында укыта башлый, 1925-1926 елларда ул Европада чит ил эшлекле сәфәрендә. Археология һәм сәнгать тарихы институтының өлкән гыйльми хезмәткәр, В.И.Ленин исемендәге китапханә библиографы, Зур совет энциклопедиясенең әдәбият, сәнгать һәм лингвистика кафедрасы мөхәррире, (1927-1940). 1934 - 1941 елларда ул Мәскәү фәсәфә, әдәбият һәм тарих институты профессоры, 1942-1947 елларда һәм 1953 елдан - Мәскәү дәүләт университеты профессоры, 1960 елдан - чит сәнгать тарихы кафедрасы мөдире . Шул ук вакытта ул сәнгать тарихы кафедрасын җитәкли, Көнбатыш Европа сәнгате тарихы һәм В.И.Суриков исемендәге Мәскәү дәүләт сәнгать институтында гравировка тарихы буенча махсус курс укыта (1935-1948), СССР Архитектура академиясе аспирантларына архитектура тарихын укыта.

Сәнгать докторы (1936, дисертацияне якламыйча), 1943 елның 29 сентябреннән СССР Фәннәр академиясенең әдәбият һәм тел бүлегенең корреспондент әгъзасы. СССР Фәннәр академиясенең Сәнгать тарихы институтын оештыручыларның берсе; 1944 елдан рәсем һәм скульптура өлкәсен җитәкли. 13 томлык XI-XV гасырларның борыңгы рус сәнгате бүлекләренең авторы, .

Британия академиясенең һәм Сербия Фәннәр академиясенең чит ил әгъзасы, Венеция Фәннәр, әдәбият һәм сәнгать институтының корреспондент әгъзасы.

Хатыны - сәнгать белгече Вера Николаевна Вольская.

Мәскәүдәге Ваганьков зиратында күмелгән.

Хәтер

Мәскәү дәүләт университетының гомуми сәнгать тарихы кафедрасы китапханәсе аның хөрмәтенә "Лазарев кабинеты" дип аталган. 1977 елдан башлап, ел саен Мәскәү дәүләт университетында "Лазарев укулары" фәнни конференциясе үткәрелә .

Төп әсәрләре

Европа сәнгате

• Портрет в европейском искусстве XVII века, М. — Л., 1937;
• «Шарден» (1947);
• Ле­о­нар­до да Вин­чи. К 500-летию со дня рождения. М., 1952;
• Происхождение итальянского Возрождения. Т. 1-3. М., 1956, 1959, 1979;
• «Пьеро делла Франческа» (1966),
• Старые итальянские мастера, М., 1972;
• Старые европейские мастера. М., 1974.

Византия сәнгате

• История византийской живописи. Т. 1—2, М. — Л., 1947—48 (расшир. изд. — Storia della pittura bizantina, Torino, [1967], на рус. яз.: М. , 1986);
• Кон­стан­ти­но­поль и на­цио­наль­ные шко­лы в све­те но­вых от­кры­тий // Византийский временник. 1961. Т. 17;
• Византийская живопись, сборник статей. М., 1971;
• Византийское и древнерусское искусство, 1978.

Борынгы рус сәнгате

• Искусство Новгорода. М. — Л.: Искусство, 1947;
• Скульптура Владимиро-Суздальской Руси // История русского искусства. Т. 1. М., 1953;
• «Новгородская живопись последней трети XIV в. и Феофан Грек» (1955);
• «Новые открытия в Софии Киевской» (1955),
• «Мозаика Софии Киевской» (1960),
• Фео­фан Грек и его шко­ла. М., 1961;
• Андрей Рублёв и его школа. М., 1966;
• «Михайловские мозаики» (1966),
• «Искусство средневековой Руси и Запад (XI—XV вв.)» (1970),
• Русская средневековая живопись: статьи и исследования. М., 1970;
  • Русская иконопись от истоков до начала XVI века / Вступ. статья и ред. Г. И. Вздорнова. 2-е изд. М., 1994.
• Лазарев В. Н. Древнерусские мозаики и фрески. — М.: Искусство, 1973. — 512 с. — (Из истории мирового искусства). — 20 000 экз.
  • Новгородская иконопись. 2-е изд. 1986;
• Страницы истории новгородской живописи. Двусторонние таблетки из собора Св. Софии в Новгороде. М., 1983.

Сәнгать белеме тарихы

• О. Шпе­нг­лер и его взгля­ды на ис­кус­ст­во. М., 1922;
• Н. П. Кон­да­ков. М., 1925.

Бүләкләре һәм премиялары

• "ч Кызыл Байрак Хезмәт ордены (1944, 06/10/1945; 03/27/1954)
• Халыклар Дуслыгы ордены (1975)
• медальләр
• СССР дәүләт премиясе (1976, үлгәннән соң) - "Византия картинасы", "Борынгы рус мозаикасы һәм фрескалары", "Борынгы Италия осталары", "Борынгы Европа осталары" китаплары өчен.
• I дәрәжә М. В. Ломоносов исемендәге премия (1967) - "Яңа тикшеренүләр нигезендә борынгы рус сәнгате" темасы буенча әсәрләр җыелмасы өчен.

Әдәбият

• Вздорнов Г. И. Научная проза В. Н. Лазарева // Искусствознание. — 1998. — С. 35—42.
• Византия. Южные славяне и Древняя Русь. Западная Европа. Искусство и культура. Сборник статей в честь В. Н. Лазарева. — М., 1973.
• Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] [Электронный ресурс] / гл. ред. Юрий Осипов. — 2010.
• Гращенков В. Н. В. Н. Лазарев (к семидесятилетию со дня рождения) // Византийский временник. — М., 1968. — С. 3—25.
• Гращенков В. Н. Виктор Никитич Лазарев // Искусствознание. — 1998. — С. 7—27.
• Древнерусское искусство / Рос. акад. наук, Науч. совет по истории мировой культуры, Гос. ин-т искусствознания М-ва культуры Рос. Федерации ; Редкол.: Л. И. Лифшиц (отв. ред.) и др.. — СПб. : ДБ, 2002. — 474 с.
• Глава IV. История искусства // Историческая наука в Московском университете, 1755–2004 / Под редакцией С. П. Карпова. — М. : Издательство Московского университета, 2004. — С. 550—580. — 640 с.
• Лазарев Виктор Никитич // Энциклопедический словарь Московского университета. Исторический факультет / Под общ. ред. С. П. Карпова. — М.: Издательство МГУ; «Российская политическая энциклопедия» (РОССПЭН), 2004. — С. 270—272. — 544 с. — 2000 экз. — ISBN 5-8243-0565-X.
• Подобедова О. И. Виктор Никитич Лазарев // Древнерусское искусство / Ред.-сост. О.И. Подобедова ; АН СССР, Ин-т истории искусств М-ва культуры СССР. — М. : Наука, 1977. — 462 с.
• Попова О. С. Виктор Никитич Лазарев (1897—1976) // Советское искусствознание-76. — М., 1977.
• Список трудов В. Н. Лазарева / сост. В. Н. Гращенков // Византийский временник. — М., 1968. — С. 26—31.
• Список опубликованных трудов В. Н. Лазарева / сост. В. Н. Гращенков // Искусствознание. — 1998. — С. 27—34.
• Beckwith, John. V. N. Lazarev. — В: Obituaries // The Burlington Magazine. — 1976.
• Blankoff, Jean. Viktor Nikitich Lazarev. — В: In Memoriam // Byzantion. — 1976.
• Demus O. Victor Nikititsch Lasarev // Osterreichische Akademie der Wissenschaften. — 1977.
• Muratova, Xenia. Victor N. Lazarev // Prospettiva. — 1977.
• Ruzsa Gy. Victor Nikitic Lasarev, 1897—1976 // Acta Historiae Artium Academiae Scientiarum Hungaricae. — 1977.

Сылтамалар

• Профиль Виктора Никитича Лазарева на официальном сайте РАН
• Статья на сайте «Летопись Московского университета»
• Историческая справка на сайте Архива РАН
• Начало раннего Возрождения в итальянском искусстве
• Искусство Древней Руси. Мозаики и фрески
• Фрески Софии Киевской
• Новгородская живопись 2017 елның 11 декабрь көнендә архивланган.