Назран

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Назран latin yazuında])
(Назрань битеннән юнәлтелде)
Назран
ингуш. Наьсаре
рус. Назрань
БайракИлтамга
Нигезләнү датасы 1781
Сурәт
Рәсми исем На́на-На́ьсаре һәм Коста-Хетагурово
Дәүләт  Россия[1]
Нәрсәнең башкаласы Назрановский район[d][1] һәм Городской округ город Назрань[d][1]
Административ-территориаль берәмлек Городской округ город Назрань[d][1]
Сәгать поясы UTC+03:00
Халык саны 117 936 (1 гыйнвар 2018)[2]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 200 метр
Кардәш шәһәр Кисловодск
Мәйдан 80 км²
Почта индексы 386120
Рәсми веб-сайт nazrangrad.ru
Беренче язма телгә алу 1810
Җирле телефон коды 8732
Карта
 Назран Викиҗыентыкта

Назран, Назрань (ингуш. На́на-Наьсаре, рус. Назрань, 1944—1957 елларда — Коста-Хетагурово) — Россия шәһәре, Ингушетиянең иң зур торак пункты, Назран районының админитратив үзәге.

Халык саны — 93 357 кеше.[3]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Чичән тау алдынгы тигезлегенең көнбатышында, Мәскәүдән 1916 километр көньяктарак урнашкан. Тимер юл станциясе.

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Назран климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Уртача максимум, °C 3 3 7 15 19 23 26 25 20 14 8 4 14
Уртача минимум, °C −6 −6 −1 5 10 13 16 15 11 6 0 −4 5
Явым-төшем нормасы, мм 24,1 28,3 43,4 60,1 92 125,3 79,9 68,7 51,8 45,1 37,2 26,1 682
Чыганак: MSN Weather

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1781 елда нигезләнгән. Рәсми документларда 1810 елда телгә алына.

1863 елда биредә Ингушетиядә иң беренче дини булмаган уку йорты ачылган. 1893 елда вокзал ачылган.

Ингуш халкы депортациясеннән соң авыл Төньяк Осетия составына кертелә һәм аңа Коста-Хетагурово (осетин язучысы Коста Хетагуров хөрмәтенә) исеме кушылган. ЧИАССР торгызылудан соң тарихи исем кайтарыла.

1967 елда шәһәр статусы бирелә.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1926[4] 1939[5] 1959[6] 1970[7] 1979[8] 1989[9] 2002[10] 2010[3]
1 273 2 838 ~5 700 12 894 14 945 18 246 125 066 93 357

Милли состав[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милләт 1926[4] 1939[5] 1970[4] 1979[4] 1989[4] 2002[4]
ингушлар 62,8% 31,5% 91,4% 94,4% 97,4% 85,0%
чеченнар 0,4% 1,6% 0,4% 0,6% 0,2% 13,6%
руслар 13,8% 46,7% 6,0% 3,4% 1,2% 0,9%

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

"Электроинструмент" заводы, тегермән-заводы, трикотаж фабрикасы, һ.б. ширкәтләре.

Югары уку йортлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Назаран икътисад һәм хокук белеме институты
  • Заманча һуманитар академиясе филиалы

Мәдәният[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 ОКТМО. 185/2016. Северо-Кавказский ФО
  2. 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 годаФедераль дәүләт статистикасы хезмәте.
  3. 3,0 3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-12-12 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rningushetia.html
  5. 5,0 5,1 http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/nazran39.html
  6. http://www.mojgorod.ru/r_ingushetia/nazranj
  7. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны