Эрбетче

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Эрбетче latin yazuında])
Эрбетче
Сурәт
Халыкара фәнни исем Nucifraga caryocatactes L., 1758[1][2][3][…]
Таксономик ранг төр[1][2][4][…]
Югарырак таксон Эрбетчеләр[1]
Таксонның халык атамасы Spotted Nutcracker[2][5][3][…], Tannenhäher[2][3][6][…], Cascanueces Común[2][3], trencanous eurasiàtic[2][3][7][…], ořešník kropenatý[2][3][7][…], mänsak[2][3][7][…], Nøttekråke[2][3][7][…], Кедровка[2][3][7][…], ホシガラス[2][3][7][…], Nøddekrige[2][3][7][…], pähkinähakki[2][3][8][…], fenyőszajkó[2][3][7][…], orzechówka (zwyczajna)[2][3][7][…], orešnica perlavá[2][3][7][…], nötkråka[2][3][7][…], Notenkraker[2][3][7][…], Cassenoix moucheté[2][3][7][…], Nocciolaia[2][3][7][…], quebra-nozes[2][3][7][…], krekovt[2][3][7][…], Nutcracker[5], paprastoji riešutinė[2][3][7][…], Hnotbrjótur[3][9][7], riekstrozis[2][3][7][…], notenkraker[6], casse-noix moucheté[6], spotted nutcracker[6], Cascanueces norteño[7][9], горіхівка крапчаста[7][9], Niehttegarjá[7][9], Cnóire, Tarzher-kraon Eurazia, Cnòthair, Scolteyder Croiyn, Crakyer know, kreja[9] һәм 星鸦[10]
Эндемик булган төбәкләр Сингалила[d][11], Varsey Rhododendron Sanctuary[d][11], Dzuluk[d][11], Канченджанга[d][11], Fambong Lho Wildlife Sanctuary[d][11], Lachen[d][11], Okhrey[d][11], Shingba Rhododendron Sanctuary[d][11], Юксом[d][11], Eaglenest Wildlife Sanctuary[d][11], Singchung Bugun Community Reserve[d][11] һәм Sela Pass[d][11]
ХТСБ саклану статусы югалу куркынычы иң аз булган[d][12]
Канатлары киңлеге 0,58 метр[13]
Төрләр ареалы харитасы
Чехия Республикасының юкка чыгу куркынычы булган төрләре Кызыл исемлеге статусы зәгыйфь[d][14]
Оя зурлыгы 3,5[15]
Йомыркаларының инкубацион периоды 17 тәүлек[16]
Commons-logo.svg Эрбетче Викиҗыентыкта
Nucifraga caryocatactes caryocatactes

Эрбетче (эрбет чыпчыгы, лат. Nucifraga caryocatactes) — карга кошлар гаиләлегеннән эрбетчеләр ыругының кошы.

Тышкы кыяфәт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чәүкәдән аз гына кечерәк. Гәүдә озынлыгы 30–35 см, койрыгы — 11 см, авырлыгы 125–190 г. Куе көрән төстә, баш һәм муен артын исәпләмәгәндә, бөтен җирендә зур-зур таплары бар. Койрык асты ак, койрык каурыйларының (ике урта каурыйны исәпләмәгәндә) очлары ак. Теше иркәктән аз аерыла: ул ачыграк төстә һәм ак таплар азрак беленеп тора.

Таралган җир[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Аурупа һәм Азия тайга урманнарында Скандинавия һәм Альп тауларыннан Камчатка, Курил утраулары, Диңгез буе, Япония һәм Кытайга кадәр таралган. Татарстанда сирәк очрый. Эрбетче Себердә эрбетне бердәнбер масса-күләм таратучы булып тора.

Туклану[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Күбесенчә пешкән эрбет чикләвекләре белән туклана. Өстәвенә имән һәм бук чикләвекләре, чыршы һәм нарат орлыклары, җиләкләр һәм бөҗәкләр белән туклана.

Үрчү[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Бу кошлар тик иң куе һәм кара урманнарда оялыйлар. Апрель яисә мартта теше 3–4 озынча аксыл яшел күкәй сала. Күкәйләрдә тик теше утыра, иркәк аны ашата.

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Integrated Taxonomic Information System — 1999.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 IOC World Bird List Version 6.3 — 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.3
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 3,23 IOC World Bird List Version 6.4 — 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.4
  4. ↑ IOC World Bird List. Version 7.2 — 2017. — doi:10.14344/IOC.ML.7.2
  5. ↑ 5,0 5,1 Кызыл китап — 1964.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Бельгийский список видов
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 7,15 7,16 7,17 7,18 7,19 7,20 7,21 IOC World Bird List. Version 10.1 — 2020. — doi:10.14344/IOC.ML.10.1
  8. ↑ Finnish Biodiversity Information Facility — 2012.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 IOC World Bird List. Version 10.2 — 2020. — doi:10.14344/IOC.ML.10.2
  10. ↑ (unspecified title) — doi:10.17520/BIODS.2021201
  11. ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 Cornell Lab of Ornithology eBird — 2002.
  12. ↑ The IUCN Red List of Threatened Species 2021.3 — 2021.
  13. ↑ Per G P Ericson Flight speeds among bird species: allometric and phylogenetic effects // PLoS Biol. / J. A. Eisen — PLoS, 2007. — ISSN 1544-9173; 1545-7885 — doi:10.1371/JOURNAL.PBIO.0050197 — PMID:17645390
  14. ↑ Portál informačního systému ochrany přírody — Agentura ochrany přírody a krajiny České republiky.
  15. ↑ Böhning-Gaese K., Jetz W., Sekercioglu C. H. The worldwide variation in avian clutch size across species and space // PLoS Biol. / J. A. Eisen — PLoS, 2008. — ISSN 1544-9173; 1545-7885 — doi:10.1371/JOURNAL.PBIO.0060303 — PMID:19071959
  16. ↑ del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World — Barcelona: Lynx Edicions.
Чыганагы — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Эрбетче&oldid=3549627