Baqçasaray xan sarayı

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Baqçasaray xan sarayı latin yazuında])
Miğmariät häykäle
Baqçasaray xan sarayı
İl

RF/Ukraina

Töbäk

Qırım

Miğmariät stile

Qırım tatar miğmariäte

Tözelgän

XVI ğasır

Tözüne başlağan xakim

Säxib I Gäräy

Tözüne tämamlağan xakim

Qırım Gäräy

Binalar

Xan mäçete

  • baş korpus,
  • xäräm,
  • xan aşxanäse,
  • at abzarı,
  • kitapxanä,
  • laçın manarası,
  • farsı baqçası,
  • xan ziratı,
  • Dilärä Bikeç törbäse,
  • Tönyaq häm Könyaq törbälär,
  • "Sarı-Güzäl" munçası
Xalät

Tarixi häm mädäni häykäl

Үрнәк: КарауБәхәсҮзгәртү
Saray mäydanı
Zur xan mäçete

Baqçasaray xan sarayı yäki Xansaray (qırımtatarça Han Saray, ukrainça Ханський палац в Бахчисараї) - Qırım xannarınıñ elekke sarayı. Bötendönya tarixı häm mädäniät ähämiätlegeneñ häykäle.

Dönyada berdänber saqlanğan qırımtatar saray miğmäriäteneñ ürnäge.

Baqçasaray xan sarayı Baqçasaray tarixi-mädäni tıyulığına kerä. Saray eçendä qırımtatar tarixı häm mädäniät muzeye, qoral kürgäzmäse häm sänğät muzeye urnaşqan.

Saray kompleksı 4,3 ga bili, elek 18 ga täşkil itkän.

Saray Çirek-Su (qır.tat. Çürük-Su) yılğasınıñ sul yarında urnaşqan. Saray kompleksına saray mäydanı, baş korpus, xäräm, xan aşxanäse, at abzarı, kitapxanä, laçın manarası, xan mäçete, farsı baqçası, xan ziratı, Dilärä Bikeç törbäse, Tönyaq häm Könyaq törbälär, rotonda, "Sarı-Güzäl" munçası, yar buyı uramı öç küper belän, Yekaterina miläse, baqçalar.

Saraynıñ miğmäriät stile XVI-XVII ğasır Ğosmanlı miğmariäteneñ ğädätlären däwam itterä. Miğmariätneñ töp fikere - ocmax baqçasın Cirdä ğämälgä aşıru.

Saray eçendä küp çäçäklär, fontannar bar. Bar binalar bizälgän.

Federal' ähämiättäge Mädäni miras obyektı.

Saray tarixı[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Baqçasarayda xan sarayın tözegängä qädär, Qırım xannarı baş yortı Aşlama-Dere üzänendä urnaşqan bulğan.

XVI ğasır başında Säxib I Gäräy idärä itkän çorda Baqçasaray şähäre salınğan häm yaña saray tözelä başlağan.

Zur Xan mäçete häm Sarı-Güzäl munçaları 1532 yılda tözelgän. 1503 yılda iske Timer Qapqa (Demir Qapı) salınğan.

Däwlät I Gäräy xan törbäsen, İsläm III Gäräy cıyılış zalın häm tağı ber törbä, Qaplan I Gäräy Altın fontan, Arıslan Gäräy mädräsä, Qırım Gäräy "Yäşlär fontanı"n tözi.

1736 yılda Rusiä Qırım xanlığına qarşı suğışında feldmarşal Minix Baqçasaraynı basıp ala häm saraynı yandıra. Saray zur zıyan kürä häm yañadan tözelä.

1786 yılda Rusiä Qırım xanlığın yawlap ala, 1787 yıl Yekaterina II kilgänenä Potemkin saraynı tözätergä tırışa. Yekaterina miläse urnaştırıla, qayber häykällär küçerelä.

2015 yıldan Federal' ähämiättäge Mädäni miras isemlegenä kerä.

Sıltamalar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]