Dönyanıñ cide moğcizası
Xeops piramidası, Elenä torğan Semiramida baqçaları,
Efestağı Artemida ğibädätxänäse, Olimpiädäge Zevs sını,
Galikarnastağı törbä, Rodos Kolossı
Aleksandriä mayagı
Dönyanıñ cide moğcizası yäki Borınğı Dönyanıñ cide moğcizası - borınğı yunan ğalimnarına bilgele bulğan dönyanıñ (Oykumena) iñ danlanğan mädäni kürenekle urınnarınıñ isemlege.
Cide - Apollon izge sanı bulıp sanalğan. Cide moğciza borınğı yunan kitaplarında telgä alına.
Berençe isemlekne V b.e.q. ğasırda Herodot tözegän. Anıñ eçenä Akveduk, Samos utrawındağı damba, alihä Gera ğibädätxxänäse kergän.
İsemlek
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Klassik isemlekkä tübändäge moğcizalar kerälär:
| Moğciza | Tözelgän | Urın | Tözüçelär | Cimerelgän | Säbäp | Maqsat |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Xeops piramidası | 2540 b.e.q. | Giza, Misır | misırlı[1] | berdänber saqlanğan moğciza | Xeops firğäwen törbäse | |
| Elenä torğan Semiramida baqçaları | 605 b.e.q. | Babil, Ğiraq | babilçelär | 562 b.e.q. | su basu fundamentın cimergän | Navuxodonosor II xatını öçen tözelgän |
| Olimpiädäge Zevs sını | 435 b.e.q., Fidiy miğmar | Olimpiä, Yunanstan | yunannar | V—VI ğasır | Konstantinopol ippodromında yanıp betkän , V ğasır | ğibädätxänädäge Zevs sını |
| Efestağı Artemida ğibädätxänäse | 550 b.e.q. | Efes, Törkiä | yunannar, farsılar | 370 b.e.q. 356 b.e.q. (Herostrat) yäki 262 b.e.q. (gotlar) |
yanğın | Artemida alihä xaqına tözelgän |
| Halikarnastağı törbä | 351 b.e.q., miğmar Pifey | Galikarnas, Törkiä | kariylı, yunannar, farsılar | 1494 | cir teträw; öleşläre saqlanğannar (Britan muzeyı) | kariy xakime Mavsol qäber taşı bularaq tözelgän |
| Rodos Kolossı | 292 - 280 b.e.q., miğmar Xares | Rodos, Yunanstan | yunannar | 224 (226) b.e.q. bronza korpusı 654 yılda sütelgän |
cir teträw | Rodosnıñ Demetriy Poliorket östennän ciñüenä (304 b.e.q.) bağışlanğan häykäl |
| Aleksandriä mayagı | IV b.e.q. | Misırdağı Aleksandriä | Ptolemey näselennän yunannar | 303 b.e.q. — 1480 (1783 yıl däwamında torğan) | cir teträw | diñgez säyäxäläre öçen |
Tarixçılar bu isemlek İskändär Zölqarnäyn belän bäylilär.
Ädäbiät
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- С. Г. Загорской, М. А. Калининой, Д. А. Колосовой 70 чудес зодчества Древнего мира: Как они создавались? = The Seventy Wonders of the Ancient World. The Great Monuments and How They Were Built. — М: Издательство Астрель, 2004. — 304 с. — ISBN 5-271-10388-9.
- Вигасин А. А., Дандамаев М. А., Крюков М. В., Кузищин В. И. История Древнего Востока. М., 2007.
- ↑ Вигасин А. А., Дандамаев М. А., Крюков М. В., Кузищин В. И. История Древнего Востока. М., 2007.