Дәүләкән

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Дәүләкән latin yazuında])
Дәүләкән
баш. Дәүләкән
Илтамга
Нигезләнү датасы XVIII гасыр
Сурәт
Рәсми исем Дәүләкән
Рәсми тел башкорт теле һәм рус теле
Дәүләт  Россия[1]
Нәрсәнең башкаласы Городское поселение город Давлеканово[d][2] һәм Дәүләкән районы
Административ-территориаль берәмлек Городское поселение город Давлеканово[d][2]
Сәгать поясы UTC+05:00
Халык саны 92 (1795)[3],
284 (1816)[3],
362 (1834)[3],
412 (1850)[3],
388 (1870)[3],
15 500 (1913)[3],
6800 (1920),
5919 (1921)[3],
5900 (1922),
8900 (1931)[3],
14 200 (1939)[3],
16 900 (1944)[4],
15 100 (1945)[4],
15 400 (1946)[4],
16 400 (1947)[4],
17 072 (1959)[5],
20 000 (1967)[3],
20 123 (1970)[6],
20 654 (1979)[7],
21 900 (1989)[3],
22 800 (1992)[3],
24 300 (1996)[3],
24 500 (1998)[3],
24 900 (2000)[3],
24 900 (2001)[3],
23 860 (2002)[8],
23 900 (2003)[3],
23 900 (2005)[3],
24 000 (2006)[3],
24 200 (2007)[3],
24 466 (2008)[9],
24 582 (2009)[10],
24 073 (2010)[11],
24 100 (2011)[12],
24 049 (2012)[13],
24 069 (2013)[14],
23 953 (2014)[15],
23 973 (2015)[16],
23 820 (2016)[17],
23 774 (2017)[18],
23 662 (2018)[19],
23 499 (2019)[20],
23 380 (2020)[21],
21 834 (2021)[22]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 110 метр
Почта индексы 453400–453409
Рәсми веб-сайт admdavlekan.ru
Беренче язма телгә алу XVIII гасыр
Җирле телефон коды 34768
Карта
 Дәүләкән Викиҗыентыкта

Дәүләкән шәһәре – Башкортстанда республика буйсынуындагы шәһәр, Дәүләкән районы үзәге.

Тарихи белешмә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Бүгенге Дәүләкән шәһәре Дәүләкән һәм Эткол башкорт авыллары урынында барлыкка килгән. Шул яклар аша Самар-Златоуст тимер юлы төзелеп узганлыктан, тимер юл станциясе янында Дәүләкән бистәсе барлыкка килә (1895). 1917 елда биредә 16 милләт вәкиле яши: руслар, башкортлар, татарлар, алманнар, голландлар, швейцариялеләр, чехлар, украиннар, яһүдиләр, эстоннар, чуашлар, белоруслар һ.б. яши. Вакыт узу белән шәһәр чикләренә Иске Вязьмина һәм Яңа Көрмәнкәй авыллары керә.

Уңайлы урынлашу сәбәпле Дәүләкәндә зур икмәк базары, тегермәннәр, элеватор (1913), базарлар барлыкка килә. 1908 елда гына Дәүләкән аша 2 млн. пот икмәк чыгарылган.[23]

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1939[24] 1959[25] 1970[26] 1979[27] 1989[28] 2002[29] 2010[30]
~8 900 17 072 20 123 20 654 21 911 23 860 24 073

1913 елда халык саны 15,5 меңгә җиткән. 1917 елны Вакытлы хөкүмәт карары белән Дәүләкәнгә шәһәр статусы бирелгән. Ватандашлар сугышы һәм ачлык сәбәпле яшь шәһәр халкы зурга кимегән. 1921 ел ачлык кәсафәтендә шәһәр 1922 елда 5 919 кешегә калган. Шул сәбәпле Башкортстан хөкүмәте 1924 елда Дәүләкәнне кабат авыл итеп үзгәртә.

Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Язучылар

1942 елда Дәүләкән республика күләмендәге шәһәр статусын ала.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ Башкорт энциклопедиясе — Башкирская энциклопедия, 2005. — 4344 бит — ISBN 978-5-88185-053-1
  2. ↑ 2,0 2,1 ОКТМО
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 Динамика численности населения МР Стерлитамакский район
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 И. З. Самситдинов. Численность населения малых городов Башкирской АССР в 1943-1945 годах. Процесс реэвакуации и её последствия. Журнал «Известия Российского государственного педагогического университета им. А.И. Герцена», № 123, 2010. 2015-01-02 тикшерелгән.
  5. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. 2013-09-25 тикшерелгән.
  6. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. 2013-09-25 тикшерелгән.
  7. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. 2013-09-25 тикшерелгән.
  8. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более.
  9. ↑ 1.5. Численность населения республики Башкортостан по муниципальным образованиям на 1 января 2009 года
  10. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. 2014-01-02 тикшерелгән.
  11. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. әлеге чыганактан 2023-08-11 архивланды. 2024-04-28 тикшерелгән.
  12. ↑ Народная энциклопедия «Мой город». Давлеканово. 2013-10-09 тикшерелгән.
  13. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. 2014-05-31 тикшерелгән.
  14. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). 2013-11-16 тикшерелгән.
  15. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. 2014-08-02 тикшерелгән.
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. 2015-08-06 тикшерелгән.
  17. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (2018-10-05). әлеге чыганактан 2021-05-08 архивланды. 2021-05-15 тикшерелгән.
  18. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (2017-07-31). әлеге чыганактан 2017-07-31 архивланды. 2017-07-31 тикшерелгән.
  19. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. әлеге чыганактан 2018-07-26 архивланды. 2018-07-25 тикшерелгән.
  20. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года.
  21. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года.
  22. ↑ Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более (XLSX). 2022-09-01 тикшерелгән.
  23. ↑ http://davlekan.narod.ru/basics/HOMEPAGE.HTM
  24. ↑ http://www.mojgorod.ru/r_bashkortst/davlekanovo/index.html
  25. ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  26. ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  27. ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  28. ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  29. ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  30. ↑ Численность населения по населенным пунктам Республики Башкортостан, archived from the original (PDF) on 2014-08-20, retrieved 2013-11-02 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Дәүләкән&oldid=3736445