Айнина һәм Данина
Айнина һәм Данина (Гөрҗи телендә: აინინა და დანინა) яки Айнина һәм Данана (აჲნინა და დანანა) урта гасыр Гөрҗи хроникаларында расланганча борынгы Картли — Кавказ Ибериясендә табынылган Мәҗүсилек Алиһәләр пары. Бу соңрак язмалардан башка бу культларның булуы турында шәһадәт юк.[1]
Тупланган Гөрҗи Хроникаларның өлеше булган 11-енче гасыр Патшалар һәм Патриархлар Тарихы буенча Айнина һәм Данана сыннары Картлиның икенче патшасы Саурмаг тарафыннан патша Мцхета шәһәренә юлда корылган булган. Элегрәк 7-енче-9-ынчы гасыр Картлиның Күчерелүе чыганагы Саурмаг Айина культын кертү нигезе өчен җаваплы, шул ук вакытта аның үги угылы һәм варисы Ибериянең Мириан I Данина потын барлыкка китергән дип игълан итә. Саурмаг һәм Мирван хөкем сөрү вакытлары шуларны исәпкә алып безнең эрага кадәр 3-енче һәм 2-енче гасыр дип даталана.[1]
Хәзерге заман тарихчылар Айнина һәм Дайнина/Айнина һәм Данана шул ук Илаһның ике исемнең кыскартылмасы дип фараз итәләр,[1] Данина/Данана Гөрҗи теле ялгау да кисәкчәсе + Нана буларак ясалган исем.[2] Николас Марр Гөрҗи исемнәрендә Иран Анахитаның һәм Иранныкы булмаган Нан-Асның чагылышы булуы карашында булган, шул ук вакытта Михаил Церетели алар Иштарның коллегасы Шумерлыларның Инаннасы тарафыннан йогынты ясалган дип ышанган.[3]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Rapp, Stephen H. (2003), Studies in Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts, p. 281. Peeters Publishers, Калып:ISBN 90-429-1318-5
- ↑ Allen, William Edward David (1932), A History of the Georgian People: From the Beginning Down to the Russian Conquest in the Nineteenth Century, p. 39. Taylor & Francis, Калып:ISBN 0-7100-6959-6
- ↑ Tseretheli, Michael (1935), "The Asianic (Asia Minor) elements in national Georgian paganism". Georgica, vol. 1, no. 1: 55-56.