Арне Тиселиус
| Арне Тиселиус | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | швед. Arne Wilhelm Kaurin Tiselius |
| Туган | 10 август 1902[1][2][3][…] Стокһолм[4] |
| Үлгән | 29 октябрь 1971[4][1][2][…] (69 яшь) Helga Trefaldighet[d], Швеция[5] |
| Үлем сәбәбе | миокард инфаркты |
| Күмү урыны | Уппсаланың иске зираты[d][6] |
| Яшәгән урын | Швеция |
| Ватандашлыгы |  Швеция |
| Әлма-матер | Уппсала университеты |
| Һөнәре | тереклек химиячесе, химик, университет профессоры |
| Эш бирүче | Уппсала университеты |
Арне Тиселиус (швед. Arne Wilhelm Kaurin Tiselius, 10 август 1902[1][2][3][…], Стокһолм[4] — 29 октябрь 1971[4][1][2][…] (69 яшь), Helga Trefaldighet[d], Швеция[5]) — тереклек химиячесе, химик, университет профессоры (Швеция). Химия өлкәсендә Нобель премиясе иясе (1948), Упсала университеты прафисыры (1938 елдан), шул ук уку йорты каршындагы Биохимия институты директоры (1951-?), табигый фәннәр өлкәсендәге тикшеренүләр буенча Швеция дәүләт шурасы рәисе (1946-1950).
Уппсала университеты дигән уку йортында белем алган.
Лундын кыйрал җәмгыяте, Швеция патшасы фәннәр академиясе, Шевитсә кыйрал мөһәндислек фәннәре академиясе, Пүлшә фәннәр академиясе,[7] Берлин фәннәр академиясе, Папа фәннәр академиясе,[8] Америка сынлы сәнгать һәм фәннәр академиясе, Италия милли фәннәр әгъзасы, Финләндия фән һәм әдәбият әгъзасы, АКШ милли фәннәр академиясе дигән оешмаларда әгъза булган.
Фәнни хезмәтләре югары молекуляр кушылмаларның электрофоретик һәм хроматографик тикшеренүләре ысулларына карый. Адсорбцион хроматография ысулын кәшеф иткән (1931-1935) һәм аннан файдаланып, составында аминоәчелекләр, пептидлар, күмерсулар булган кушылмаларны сыйфат һәм микъдар ягыннан анализлаган. Иммуноэлектрофорез ысулы белән кан сывороткасының аксым төзелешен өйрәнүгә нигез салган. Нобель фонды идарәсе рәисе (1960-1964).[9]
Бүләкләр, мактаулы исемнәр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Химия өлкәсендә Нобель премиясе[10][11] (1948)
- Бйөркен мөкәфәте (1940)
- Аугуст Вилһелм Һофман мидәле (1955)
- Франклин мидәле (1955)
- Йөзьеллык мөкәфәте (1953)
- Комплутенсе университетының шәрәфле докторы (1957)
- Кыйрал җәмгыятенең чит ил әгъзасы (9 май 1957)
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Брокгауз энциклопедиясе / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 3,0 3,1 Czech National Authority Database
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Тиселиус Арне // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.svenskagravar.se/gravsatt/64724621 — Svenskagravar.se.
- ↑ 6,0 6,1 http://www.svenskagravar.se/gravsatt/94361238 — Svenskagravar.se.
- ↑ http://czlonkowie.pan.pl/czlonkowie/sites/WynikiWyszukiwania.html?s=TISELIUS,%20Arne%20; тикшерү датасы: 26 март 2019.
- ↑ http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/tiselius.html.
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_organizations/nobelfoundation/history/lemmel/index.html
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1948/.
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.