Бозе — Эйнштейн бүленеше
Бозе — Эйнштейн бүленеше яки Бозе — Эйнштейн статистикасы - нуль яки бөтен спин белән бертигез кисәкчәләр дәрман биеклеге буйлап термодинамик тынычлыкта бүленеше. Шушы кисәкчәләр бозон булып исемләнә, мәсәлән: фотон (нуль спин), фонон (кристалл рәшәткәсенең тирбәнүе кванты), һелий-4 атомы, бөтенесе фундаменталь көчләрнең таратучылары.
Бозе — Эйнштейн бүленеше 1924 елда һинди галимы Шатьендранат Бозе тарафыннан тәкъдим ителә, Альберт Эйнштейн 1925 елда бөтен спинлы кисәкчәләр өчен бу бүленешне тутыра.
Бозе — Эйнштейн бүленеше квант тәэсир исәпкә ала. Квант тәэсир (N/V) ≥ nq тупланышында барлыкка килә.
- nq — квант тупланыш: кисәкчәләр арасында ераклыгы кисәкчәләр Де-Бройль дулкыны озынлыгына тигез.
Бозе — Эйнштейн статистикасы буенча билгеләнгән i хәлдә кисәкчәләр саны:
- , ni — i хәлендә кисәкчәләр саны, gi — i биеклегенең күп хәле, εi — i - хәленең дәрманы, μ — химпотенциал, k — Больцман даимлеге, T — температура.
чигендә Бозе-Эйнштейн бүленеше Максвелл — Больцман бүленешенә әверелә
чигендә Бозе-Эйнштейн бүленеше Рэлей бүленешенә әверелә:
- .
Кулланыш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Бозе — Эйнштейн бүленеше Гадәттән тыш үткәрүчәнлекне, Гадәттән тыш агучанлыкны һәм бөтенесе фундаменталь көчләрнең таратучысының статистикасын тасвирлый.
Моны да карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Бозе — Эйнштейн тупланышы
- Людвиг Больцман
- Үтә үткәрүчәнлек
- Гаусс бүленеше
- Пуассон бүленеше
- Максвелл — Больцман бүленеше
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Бозе — Эйнштейна статистика // Большая советская энциклопедия: В 30 т. / Главный редактор А. М. Прохоров. — 3-е издание. — М.: Советская энциклопедия, 1970. — Т. 3. Бари — Браслет. — 640 с.