Гази Касыйм паша мәчете
Мәчет / Рим католик чиркәве | |
Ил | Маҗарстан |
шәһәр | Печ, |
Дин | 1546 елдан ислам, 1702 елдан католиклык |
Бина төре | 1546 елдан мәчет, 1702 елдан чиркәү |
Төзелеш еллары | 1543—1546 еллар |
Төп даталар: | |
Халәте | Рим католик чиркәве буларак эшли |
Гази Касыйм паша мәчете (маҗар. Gázi Kászim pasa dzsámija, төр. Gazi Kasım Paşa Camii) — Маҗарстанның Печ шәһәрендә урнашкан элекке ислам гыйбадәтханәсе (мәчет) бинасы. Гази Касыйм паша тарафыннан 1543 һәм 1546 еллар арасында төзелгән. Элекке мәчет бинасы шәһәр үзәгендәге мәйданда (Széchenyi István tér) урнашкан, ул — шәһәр символларының берсе. Маҗарстанда Госманлы архитектурасы үзенчәлекләре сакланган иң эре корылма. Хәзер бу бина Рим католик чиркәве буларак эшли.
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Төп мәкалә: Маҗарстанда ислам
Озынлыгы һәм киңлеге йөзәр адым булган хәзерге бина Гази Касыйм паша тарафыннан 1543 һәм 1546 еллар арасында элекке Изге Варфоломей чиркәве урынында төзелгән[1].
1660-елларда танылган төрек сәяхәтчесе Әүлия Чәләби мәчет турында язган.
1702 елда маҗар гаскәриләре шәһәрне яулап алгач, мәчет Рим католик чиркәве итеп үзгәртелә. Мәчетнең тышкы кыяфәте барокко һәм рококо стилендәге архитектура буенча үзгәртеп корыла һәм чиркәүгә охшап кала. Төньяк өлешендә часовня, башня, ризница һәм склеп, көньяк өлешендә портиклы керү юлы төзелә.
1766 елда манарасы чиркәү хуҗалары булган иезуитлар ордены тарафыннан җимертелә. Шулай ук хатын-кызлар өчен галерея (балкон) да җимертелгән.
1773 елда иезуитлар ордены таркала. Чиркәү казна милке була, ә 1780 елда шәһәр милкенә күчә.
XVIII һәм XX гасырлар арасында бинага берничә үзгәреш кертелгән. Беренче төзелештән бары тик громада (гөмбәз белән капланган сигез кырлы барабан) гына калган.
Ике рәт итеп дугалы (áркалы) төрек тәрәзәләре урнаштырылган. Бина чиркәү буларак файдаланылганга күрә, бу тәрәзәләргә дә үзгәрешләр кертелгән.
Чиркәү интерьерының гипс өлешләрендә гарәпчә Коръән язулары сакланган.
16 метр диаметрлы гөмбәзе Печның үзәк мәйданындагы Трансильвания воеводасы Янош Хуньяди һәйкәленә карап тора.
Галерея
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]-
Мәчет бинасы каршында Янош Хуньяди һәйкәле
-
Коръән язуы сакланган урын
-
Мәчетнең áркалы (дугалы) тәрәзәләре
-
Печ үзәк мәйданында мәчет бинасы кош очышы биеклегеннән
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Gázi Kászim pasa dzsámija
- Macaristan’da Osmanlı izleri. yeniasya.com, 11.05.2009(төр.)
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ Ilyen lehetett valamikor a pécsi dzsámi elődje (Бу Печ мәчетенең элгәресе булырга мөмкин), archived from the original on 2019-12-30, retrieved 2019-12-30
- Калыпны чакыруда кабатлана торган аргументлар кулланган битләр
- Pages with image sizes containing extra px
- Әлифба буенча гыйбадәтханәләр
- Элекке мәчетләр
- 1546 елда төзелгән мәчетләр
- Маҗарстан гыйбадәтханәләре
- Маҗарстан мәчетләре
- Маҗарстанның католик чиркәүләре
- Чиркәүгә әверелгән мәчетләр
- Печ
- Госманлы архитектурасы