Иске татар теле
| Иске татар теле | |
| Дәүләт |
 Россия империясе |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмлек | Россия империясе |
| Тел типологиясе | агглютинатив тел |
| Язу | гарәп әлифбасы |
 Иске татар теле Викиҗыентыкта | |
Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Иске татар теле[1] (Идел буе төрки теле[2]; иске имлә: ايسكى تاتار تلى) — кайбер этник кардәш халыкларның — татар, башкорт, өлешчә казакъ һәм нугайларның гомуми язма әдәби теле булган. Бүгенге татар һәм кырымтатар телләре Алтын Урда чорында формалашкан иске татар теле нигезендә килеп чыкканнар.
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Иске татар теле Идел буе Болгар дәүләтендә һәм Алтын Урдада кулланылган борынгы төрки әдәби теленең җирле төре нигезендә барлыкка килә.
XI-XIV гасырлардагы әдәби тел иске татар әдәби теле формалашуының башлангыч башлангыч чоры итеп карала. Ул матур әдәбиятта (Кол Гали, XIII гасыр) халык аваз иҗатында, дини әдәбиятта вә кайбер ташлары язмаларында киң чагылыш таба.
Сүзлекләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- «Лəһҗəи-татари» Каюм Насыйри 1895 ел Иске татар теленең беренче аңлатмалы сүзлеге булып тора[3]
Моны да кара
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ Кадирова Э. Х. «Иске татар теле» курсыннан текстлар: практикум. — Казан, 2016. — 61 б.
- ↑ Татар энциклопедисе. Идел буе төрки теле.
- ↑ Батыршина Г. Г. и др. ТАТАР ТЕЛЕНЕҢ БЕРЕНЧЕ АҢЛАТМАЛЫ СҮЗЛЕГЕ. — 2016.
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Хәсәнов З. Ф. КОЛ ГАЛИНЕҢ «КЫЙССАИ ЙОСЫФ» ПОЭМАСЫНЫҢ ТЕЛЕ ҺӘМ «ВАТАНЫ» 2021 елның 31 август көнендә архивланган. //Редакционная коллегия. — 2015. — С. 232.
- Бәширова И. Б., Нуриева Ф. Ш., Кадирова Э. Х. ИСТОРИЯ ТАТАРСКОГО ЛИТЕРАТУРНОГО ЯЗЫКА (XIII-начало XX века). — 2015.
- Бәширова И. Б., Баширова И. Б. Иске татар теле: Г. Тукайның башлангыч чор иҗаты //ББК 83.3 (2Рос= Тат) я43 Г 12. — 2016. — С. 74.
- Батыршина Г. Г. и др. ТАТАР ТЕЛЕНЕҢ БЕРЕНЧЕ АҢЛАТМАЛЫ СҮЗЛЕГЕ. — 2016.