Луҗ

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Луҗ latin yazuında])
Навигациягә күчү Эзләүгә күчү
Луҗ
пол. Łódź
Байрак[d]Илтамга[d]
Flag of Łódź.svgPOL Łódź COA.svg
Логотип
Сурәт
Нигезләнү датасы 29 июль 1423
Рәсми исем Ліцманштат һәм Лицманштадт
Демоним łodzianin[1], łodzianka[2] һәм lodzano
Шигарь тексты Ex navicula navis һәм Z łódeczki łódź
Дәүләт Flag of Poland.svg Польша[3]
Нәрсәнең башкаласы Луҗ воеводалыгы[d], Генерал-губернаторлык[d], Восточно-Лодзинский повят[d] һәм Лодзинский уезд[d]
Административ-территориаль берәмлек Луҗ воеводалыгы[d]
Геомәгълүматлар Data:Poland/Łódź.map
Хөкүмәт башлыгы Һанна Ждановска[d]
Халык саны 690 422 (31 декабрь 2017)[4]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 278 метр
Сәгать поясы Үзәк Аурупа җәйге вакыты[d], UTC+01:00 һәм UTC+02:00
Кардәш шәһәр Калининград[5], Вилнүс[6][7], Хемниц[8], Штутгарт[9], Лион[10], Иванау[11], Минск[12], Одесса[13][14], Тел-Әвив[15], Тиянҗин[16], Рустави[d][17][18], Баррейру (район), Тампере[19], Пвебла-де-Сарагоса[20], Мурсия[21], Өребру[d][22], Илбау[23], Сегед[24][25][26], Баррейру[27], Нуоро, Омск, Чыңду[28][29] һәм Kanton[30]
Бүләкләр
орден Строителей Народной Польши
Мәйдан 293 км²
Почта индексы 90-001–94-413
Рәсми веб-сайт uml.lodz.pl
Харита сурәте
Коллаж
Экономика темы economy of Łódź[d]
Җирле телефон коды 42
Нумир тамгасы куды EL • ED
Монда җирләргәннәр төркеме [d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме [d]
Commons-logo.svg Луҗ Викиҗыентыкта

Лодзь (пол. Łódź [wut​͡ɕ] (info) — «каек») — Польшаның үзәк өлешендә урнашкан шәһәр, Лодзь воеводалыгының административ үзәге. Халык саны буенча Польшаның өченче шәһәре.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Беренче тапкыр 1332 елда Łodzia авылы буларак телгә алынган. 1432 елда шәһәр хокуклары бирелә.

1793 елда Польшаның икенче бүлүе нәтиҗәсендә Пруссия составына күчкән. 1806—1815 елларда — Варшава һерцоглыгы составында. 1815 елдан Русия империясе составында.

1823-1873 елларда һәр ун ел эчендә халык саны икеләтә арткан.

1915—1918 елларда алман оккупациясе астында. 1918—1939 елларда Польша составында.

1939 елның 8 сентябрьдә алман гаскәрләре Лодзьны басып алдылар. 1940-1944 елларда ул Литцманштадт исемен йөрткән. 1945 елның 18 гыйнварында Совет армиясе тарафыннан азат ителгән. 1948 елда кадәр Варшаваның җимерек хәлдә булуы сәбәпле, башкаласы фактик рәвештә Лодзьда урнашкан булган.

Икътисад һәм мәдәният[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Транспорт юлларының мөһим төен. Якындагы шәһәрләр белән Лодзь агломерациясен тәшкил итә.

1990-елларга кадәр илнең тукымачылык сәнәгатенең иң эре мәркәзе. Полиграфия һәм азык-төлек сәнәгатьләре үсеш алган. Униаерситет, техника, табибият һ.б. институтлар, театрлар, музейлар бар.

архитектура һәйкәлләрдән рәтүш, монастырь һ.б. сакланган.

Халык саны[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1897[31] 1900[31] 1921[31] 1931[31] 1946[31] 1950[31] 1960[31] 1970[31] 1978[31] 1988[31] 2002[31] 2011[31]
283 206 314 020 452 000 605 500 496 929 620 273 709 698 762 699 825 200 854 003 785 134 725 055

Халыкара мөнәсәбәтләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрдә 9 чит илнең консуллыгы (Франция, Дания, Алмания, Австрия, Бөекбритания, Бельгия, Латвия, Маҗарстан, Молдавия) урнашкан.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ https://sjp.pwn.pl/so/lodzianin;4460567.html
  2. ↑ https://sjp.pwn.pl/so/lodzianka;4460568.html
  3. ↑ archINFORM — 1994.
  4. ↑ http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Tables.aspx
  5. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/kaliningrad/
  6. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/wilno/
  7. ↑ http://www.ivilnius.lt/pazink/apie-vilniu/miestai-partneriai
  8. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/chemnitz/
  9. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/stuttgart/
  10. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/lyon/
  11. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/iwanowo/
  12. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/minsk/
  13. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/odessa/
  14. ↑ https://omr.gov.ua/ua/international/goroda-pobratimi/lodz-polsha/
  15. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/tel-awiw-jafa/
  16. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/tjanjin/
  17. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/rustawi/
  18. ↑ https://rustavi.gov.ge/page/45
  19. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/tampere/
  20. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/puebla/
  21. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/murcia/
  22. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/orebro/
  23. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/lwow/
  24. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/szeged/
  25. ↑ https://www.szegedvaros.hu/aranyoldalak/lodz-lengyelorszag/
  26. ↑ http://szegedtourism.hu/hu/lodz-lengyelorszag/
  27. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/barreiro/
  28. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/chengdu/
  29. ↑ https://www.gochengdu.cn/news/our-sister-cities/sister-cities-of-chengdu/lodz-poland--a1504.html?xcSID=04j06l2e0bo8q3o2mh7ud63pm2
  30. ↑ http://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wspolpraca-z-zagranica/kanton/
  31. ↑ 31,00 31,01 31,02 31,03 31,04 31,05 31,06 31,07 31,08 31,09 31,10 31,11 Ludność Łodzi
Чыганагы — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Луҗ&oldid=2976472