Мобед
Мобед, Моубед яки Мобад (Урта Фарсы телендә: 𐭬𐭢𐭥𐭯𐭲) ул билгеле дәрәҗәле Зәрдөштлек дин әһеле. Һербадтан (эрвадтан) аермалы буларак, мобед Ясна церемониясендә бәйрәм итүче каһин буларак хезмәт итәргә квалификацияләнә. Мобед шулай ук башка каһиннәрне өйрәтергә квалификацияләнгән.
Кулланылышы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Гомуми кулланылышта төшенчә теләсә нинди дәрәҗәле теләсә нинди каһин өчен ихтирам сүзе буларак кулланыла. Мәсәлән,
Хормизд I Картирны моабадан-моабад дип билгеләгән, бу сүз еш "каһиннәрнең каһине" дип тәрҗемә ителә, әмма төгәлрәк "олы каһиннәрнең олы каһине" дигәнне аңлатучы сүз.
"Мобед" төшенчәсе Урта Фарсы теленең magu-pati сүзенең кыскартылмасы, гыйбарәнең беренче яртысы ачык күренгәнчә Авеста теленең 𐬨𐬀𐬔𐬀 maga- яки magu- сүзеннән һәм Авеста теленең 𐬞𐬀𐬌𐬙𐬌 -paiti сүзеннән, мәгънәсе "сакчы" яки "яклаучы" (پاییدن pâyidan Фарсы теле сүз тамыры), azarpäd сүзендә кебек. Борынгы Фарсы теле сүзе 𐎶𐎦𐏁 magush һәм Борынгы Юнан теле сүзе magos аша Борынгы Иран теле сүзе magu- шулай ук Латин сүзе magus, "magi" сүзенең килеп чыгышы дип идентификацияләнә. Юнан теле сыйфат сүзе μαγικός magikos һәм Борынгы Француз теле magique аша 'мобед' ерак итеп Инглиз теле "magic" сүзенә бәйле.
Сүз Гөрҗи теленә Mogwi алынма сүзе буларак кергән булган. Һиндстанда Зәрдөштлек каһиннәренең ир кеше булуы таләп ителә, әмма Иранда һәм Төньяк Америкада хатын-кызлар мобедьяр булырга куелалар, ягъни ярдәм итүче мобед.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Чыганаклар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Boyce, Mary (2001) [1979], Zoroastrians, their religious beliefs and practices, London: Routledge, ISBN 0415239028, OCLC 45438877