Неймеген
| Неймеген | |
| нид. Nijmegen | |
| Байрак[d] | Илтамга[d] |
 |  |
.JPG) | |
| Һөнәр төре | фотограф |
|---|---|
| Рәсми исем | Nijmegen |
| Демоним | Nijmegenaar һәм nimegano |
| Нигезләүче | Траян |
| Рәсми тел | нидирлан теле |
| Дәүләт |
 Нидерланд[1] |
| Нәрсәнең башкаласы | Q111748306?[2][3][4][…] һәм Q111691911?[2][3][4] |
| Башкала | Nijmegen[d] |
| Административ-территориаль берәмлек | Гелдерланд[d][5] |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Вал[d] һәм Maas–Waal Canal[d] |
| Хөкүмәт башлыгы | Hubert Bruls[d] |
| Халык саны | 177 359 (1 гыйнвар 2021)[6] |
| Әлеге административ-территориаль берәмлеккә керүче авыллар | Лент[d][7] һәм Nijmegen[d][7] |
| Су өслеге өлеше | 6,91 процент |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 29 метр |
| Сәгать поясы | UTC+01:00 |
| Кардәш шәһәр | Олбани (Нью-Йорк)[8][9], Газиантеп, Псков һәм Сучжоу[d] |
| Моның хуҗасы | Stadion de Goffert[d] һәм Blocks[d] |
| Чиктәш дәүләтләр | Вихен[d], Бёнинген[d], Овербетюве[d], Лингевард[d], Убберген[d] һәм Хёмен[d] |
| Активлык урыны | Nijmegen[d][10] |
| IPv4 диапазоны | 145.11.0.0/16[11] |
| Мәйдан | 57,53 км² |
| Почта индексы | 6500–6546 һәм 6663 |
| mailto:gemeente@nijmegen.nl[12] | |
| Рәсми веб-сайт | nijmegen.nl |
.png) | |
| Һәйкәлләр исемлеге | list of war memorials in Nijmegen[d], Q7477051?, Q2171985? һәм Q15878068? |
| Защитник авторских прав | work available with Creative Commons license[d][13][14][15][…] |
| Әсәрләр җыентыгы | Regional Archives Nijmegen[d][13][14][15][…] |
| Беренче язма телгә алу | I гасыр |
| Хуҗалыклар саны | 92 743[16] |
| Җирле телефон коды | 0481 һәм 024 |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Неймеген Викиҗыентыкта | |
Неймеген (нид. Nijmegen, алман. Nimwegen, лат. Noviomagus, исп. Nimega[17], фр. Nimègue) — Нидирланның Гелдерланд правинсәсендә урнашкан шәһәр.
Җәгъәрафия[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шәһәр Ваал елгасы буенда, илнең көнчыгыш өлешендә, Алмания чигендә урнашкан. Климаты диңгез.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1 нче гасырда римлылар тарафыннан нигезләнә. 5 нче гасырдан Франклар дәүләте составында; Бөек Карл дәверендә аның резиденциясе булып торган. 9 нчы гасырдан Лотарингия, 10 нчы гасрыдан Изге Рим империясе составында. 1230 елда шәһәр статусы бирелә. 1247 елда түләнмәгән бурычлар бәрабәренә Гелдерн графы кулына күчә. 1407 елдан Неймеген – Һанза берлеге әгъзасы. 1543 елдан Һабсбурглар биләмәләре составында. Нидирлан инкыйлабыннан соң Үтрехт униясе составында. 1581 елда испаннар тарафыннан басып алына, 1591 елда Нассау Морицы гаскәрләре шәһәрне сугышып кайтарып ала. 1672-1678 еллардагы Һолландия сугышы барышында фраснуз әрмесе тарафыннан басып алына, шәһәрдә шушы сугышка чик куйган Нимвеген килешүләренә кул куела. 1815 елда Нидирлан кыйраллыгы составында. 1944 елда шәһәр инглиз-америка авиациясе тарафыннан бомбага тотылып зур зыян күрә.
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| 1815[18] | 1830[19] | 1840[19] | 1849[19] | 1859[19] | 1869[19] | 1879[19] | 1889[19] | 1899[19] | 1909[19] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 13 326 | ↗17 734 | ↗21 182 | ↗21 218 | ↗21 641 | ↗23 031 | ↗24 971 | ↗32 089 | ↗42 756 | ↗54 803 |
| 1920[19] | 1930[19] | 1947[19] | 1960[19] | 1971[19] | 1980[19] | 1990[19] | 2000[19] | 2010[19] | 2012 |
| ↗66 911 | ↗81 716 | ↗105 921 | ↗131 593 | ↗150 229 | ↘147 346 | ↘145 782 | ↗153 705 | ↗164 223 | ↗165 127 |
| 1 гый 2016 | 1 гый 2017[20] | 1 гый 2017 | 1 гый 2018[20] | 1 гый 2019[20] | 1 гый 2020[21] | 1 гый 2021[6] | |||
| ↗172 063 | ↗173 556 | ↗175 002 | ↗175 948 | ↗176 731 | ↗177 659 | ↘177 359 |
Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Икътисад нигезе – хезмәт күрсәтү сферасы; машиналар төзү, химия, кәгазь сәнәгатьләре предприятияләре да бар.
Транспорт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Неймеген – зур транспорт төене. Шәһәр аша үтә торган автомобиль һәм тимер юллары аны көнбатышта Ранстад агломерациясе белән, төньякта Арнем, Апелдорн, Зволле шәһәрләре белән, көнчыгышта Түбән Рейн-Рур агломерациясе шәһәрләре белән (Алмания) белән, көньяк һәм көньяк-көнбатышта Һертогенбос, Венло, Маастрихт белән тоташтыра.
Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Неймегеннең үзәк мәйданы
Тимер юл стансасы
Изге Микулай капелласы
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ archINFORM — 1994.
- ↑ 2,0 2,1 Government gazette of the Netherlands // Government gazette of the Netherlands — 1917.
- ↑ 3,0 3,1 Government gazette of the Netherlands // Government gazette of the Netherlands — 1951.
- ↑ 4,0 4,1 https://repository.overheid.nl/frbr/sgd/19871988/0000103024/1/pdf/SGD_19871988_0005120.pdf — 1987.
- ↑ https://gemeentegeschiedenis.nl
- ↑ 6,0 6,1 Kerncijfers wijken en buurten 2021 — 2021.
- ↑ 7,0 7,1 Woonplaatsen in Nederland 2021
- ↑ http://en.sistercity.info/sister-cities/Albany%2C%20New%20York.html
- ↑ https://albanykid.com/sister-cities-albanys-caribbean-twin/
- ↑ https://www.collectiegelderland.nl/object/6d7eb86f-2d58-5b54-93b3-0a1c0eedc11f
- ↑ https://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=145.11.0.0+-+145.11.255.255&type=inetnum
- ↑ https://almanak.overheid.nl/export/Gemeenten.csv
- ↑ 13,0 13,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/29facd5b-a5bc-56cc-b88f-36b2774d23b5
- ↑ 14,0 14,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/2069b478-9a79-569f-b61d-d7badbf00743
- ↑ 15,0 15,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/7d4ce546-608d-51fa-9ac1-1715ff5cd1b1
- ↑ waar staat je gemeente.nl
- ↑ http://www.wikilengua.org/index.php/Topónimos_de_Países_Bajos
- ↑ https://datasets.iisg.amsterdam/dataset.xhtml?persistentId=hdl:10622/RPBVK4
- ↑ 19,00 19,01 19,02 19,03 19,04 19,05 19,06 19,07 19,08 19,09 19,10 19,11 19,12 19,13 19,14 19,15 19,16 19,17 https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:76773/tab/2
- ↑ 20,0 20,1 20,2 https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/70072NED/table?dl=2096B
- ↑ (unspecified title) — Үзәк статистика бирасы.