Неймеген

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Неймеген latin yazuında])
Неймеген
нид. Nijmegen
Байрак[d]Илтамга[d]
Сурәт
Рәсми исем Nijmegen
Активлык урыны Nijmegen[d][1]
Демоним Nijmegenaar һәм nimegano
Нигезләүче Траян
Рәсми тел нидерланд теле
Дәүләт  Нидерланд[2]
Нәрсәнең башкаласы Q111748306?[3][4][5][…] һәм Nijmegen electoral district[d][3][4][5]
Башкала Nijmegen[d]
Административ-территориаль берәмлек Гелдерланд[d][6]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Вал[d] һәм Maas–Waal Canal[d]
Хөкүмәт башлыгы Hubert Bruls[d]
Халык саны 177 359 (1 гыйнвар 2021)[7]
Әлеге административ-территориаль берәмлеккә керүче авыллар Лент[d][8] һәм Nijmegen[d][8]
Су өслеге өлеше 6,91 процент
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 29 метр
Сәгать поясы UTC+01:00
Кардәш шәһәр Олбани (Нью-Йорк)[9][10], Газиантеп, Псков һәм Сучжоу[d]
Моның хуҗасы Stadion de Goffert[d] һәм Blocks[d]
Нәрсә белән чиктәш Вихен[d], Бёнинген[d], Овербетюве[d], Лингевард[d], Убберген[d] һәм Хёмен[d]
IPv4 диапазоны 145.11.0.0/16[11]
Мәйдан 57,53 км²,
57,78 км²
Почта индексы 6500–6546 һәм 6663
E-mail mailto:gemeente@nijmegen.nl[12][13]
Рәсми веб-сайт nijmegen.nl һәм nijmegen.nl[13]
Харита сурәте
Һәйкәлләр исемлеге list of war memorials in Nijmegen[d], Q7477051?, Q2171985? һәм Q15878068?
Защитник авторских прав work available with Creative Commons license[d][14][15][16][…]
Әсәрләр җыентыгы Regional Archives Nijmegen[d][14][15][16][…]
Беренче язма телгә алу I гасыр
Хуҗалыклар саны 92 743[17]
Җирле телефон коды 0481 һәм 024
Объектның күренешләре өчен төркем [d]
Карта
 Неймеген Викиҗыентыкта

Неймеген (нид. Nijmegen, алман. Nimwegen, лат. Noviomagus, исп. Nimega[18], фр. Nimègue) — Нидирланның Гелдерланд правинсәсендә урнашкан шәһәр.

Җәгъәрафия[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Ваал елгасы буенда, илнең көнчыгыш өлешендә, Алмания чигендә урнашкан. Климаты диңгез.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1 нче гасырда римлылар тарафыннан нигезләнә. 5 нче гасырдан Франклар дәүләте составында; Бөек Карл дәверендә аның резиденциясе булып торган. 9 нчы гасырдан Лотарингия, 10 нчы гасрыдан Изге Рим империясе составында. 1230 елда шәһәр статусы бирелә. 1247 елда түләнмәгән бурычлар бәрабәренә Гелдерн графы кулына күчә. 1407 елдан Неймеген – Һанза берлеге әгъзасы. 1543 елдан Һабсбурглар биләмәләре составында. Нидирлан инкыйлабыннан соң Үтрехт униясе составында. 1581 елда испаннар тарафыннан басып алына, 1591 елда Нассау Морицы гаскәрләре шәһәрне сугышып кайтарып ала. 1672-1678 еллардагы Һолландия сугышы барышында фраснуз әрмесе тарафыннан басып алына, шәһәрдә шушы сугышка чик куйган Нимвеген килешүләренә кул куела. 1815 елда Нидирлан кыйраллыгы составында. 1944 елда шәһәр инглиз-америка авиациясе тарафыннан бомбага тотылып зур зыян күрә.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Халык саны
1815[19]1830[20]1840[20]1849[20]1859[20]1869[20]1879[20]1889[20]1899[20]1909[20]
13 326↗17 734↗21 182↗21 218↗21 641↗23 031↗24 971↗32 089↗42 756↗54 803
1920[20]1930[20]1947[20]1960[20]1971[20]1980[20]1990[20]2000[20]2010[20]2012
↗66 911↗81 716↗105 921↗131 593↗150 229↘147 346↘145 782↗153 705↗164 223↗165 127
1 гый 20161 гый 2017[21]1 гый 20171 гый 2018[21]1 гый 2019[21]1 гый 2020[22]1 гый 2021[7]
↗172 063↗173 556↗175 002↗175 948↗176 731↗177 659↘177 359

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Икътисад нигезе – хезмәт күрсәтү сферасы; машиналар төзү, химия, кәгазь сәнәгатьләре предприятияләре да бар.

Транспорт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Неймеген – зур транспорт төене. Шәһәр аша үтә торган автомобиль һәм тимер юллары аны көнбатышта Ран­стад агломерациясе белән, төньякта Ар­нем, Апел­дорн, Звол­ле шәһәрләре белән, көнчыгышта Түбән Рейн-Рур­ аг­ло­ме­ра­циясе шәһәрләре белән (Алма­ния) белән, көньяк һәм көньяк-көнбатышта Һер­то­ген­бо­с, Вен­ло, Маа­ст­рих­т белән тоташтыра.

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Неймегеннең үзәк мәйданы

    Неймегеннең үзәк мәйданы

  • Тимер юл стансасы

    Тимер юл стансасы

  • Изге Микулай капелласы

    Изге Микулай капелласы

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ https://www.collectiegelderland.nl/object/6d7eb86f-2d58-5b54-93b3-0a1c0eedc11f
  2. ↑ archINFORM — 1994.
  3. ↑ 3,0 3,1 Government gazette of the Netherlands // Government gazette of the Netherlands — 1917.
  4. ↑ 4,0 4,1 Government gazette of the Netherlands // Government gazette of the Netherlands — 1951.
  5. ↑ 5,0 5,1 https://repository.overheid.nl/frbr/sgd/19871988/0000103024/1/pdf/SGD_19871988_0005120.pdf — 1987.
  6. ↑ https://gemeentegeschiedenis.nl
  7. ↑ 7,0 7,1 Kerncijfers wijken en buurten 2021 — 2021.
  8. ↑ 8,0 8,1 Woonplaatsen in Nederland 2021
  9. ↑ http://en.sistercity.info/sister-cities/Albany%2C%20New%20York.html
  10. ↑ https://albanykid.com/sister-cities-albanys-caribbean-twin/
  11. ↑ https://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=145.11.0.0+-+145.11.255.255&type=inetnum
  12. ↑ https://almanak.overheid.nl/export/Gemeenten.csv
  13. ↑ 13,0 13,1 register of public bodies
  14. ↑ 14,0 14,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/29facd5b-a5bc-56cc-b88f-36b2774d23b5
  15. ↑ 15,0 15,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/2069b478-9a79-569f-b61d-d7badbf00743
  16. ↑ 16,0 16,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/7d4ce546-608d-51fa-9ac1-1715ff5cd1b1
  17. ↑ waar staat je gemeente.nl
  18. ↑ http://www.wikilengua.org/index.php/Topónimos_de_Países_Bajos
  19. ↑ https://datasets.iisg.amsterdam/dataset.xhtml?persistentId=hdl:10622/RPBVK4
  20. ↑ 20,00 20,01 20,02 20,03 20,04 20,05 20,06 20,07 20,08 20,09 20,10 20,11 20,12 20,13 20,14 20,15 20,16 20,17 https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:76773/tab/2
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/70072NED/table?dl=2096B
  22. ↑ (unspecified title) — Үзәк статистика бирасы.

Рәсми сайт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ register of public bodies
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Неймеген&oldid=2432809