Неймеген

Неймеген
	Неймеген
	нид. Nijmegen
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	1230
Рәсми исем	Nijmegen
Активлык урыны	Nijmegen[d]
Архивлары саклана	Regional Archives Nijmegen[d]
Демоним	Nijmegenaar һәм nimegano
Нигезләүче	Траян
Рәсми тел	нидерланд теле
Дәүләт	Нидерланд
Нәрсәнең башкаласы	Q111748306?[…] һәм Nijmegen electoral district[d]
Башкала	Nijmegen[d]
Административ-территориаль берәмлек	Гелдерланд[d]
Сәгать поясы	UTC+01:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Вал[d] һәм Maas–Waal Canal[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	mayor of Nijmegen[d]
Башкарма хакимият башлыгы	Hubert Bruls[d]
Халык саны	177 359 (1 гыйнвар 2021)
Әлеге административ-территориаль берәмлеккә керүче авыллар	Лент[d] һәм Nijmegen[d]
Су өслеге өлеше	6,91 процент
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	29 метр
Кардәш шәһәр	Олбани, Газиантеп, Псков һәм Сучжоу[d]
Моның хуҗасы	Stadion de Goffert[d] һәм Blocks[d]
Нәрсә белән чиктәш	Вихен[d], Бёнинген[d], Овербетюве[d], Лингевард[d], Убберген[d] һәм Хёмен[d]
IPv4 диапазоны	145.11.0.0/16
Мәйдан	57,53 км²,; 57,78 км²
Почта индексы	6500–6546 һәм 6663
E-mail	mailto:gemeente@nijmegen.nl
Рәсми веб-сайт	nijmegen.nl(нид.)(ингл.)(алм.)(фр.)(төр.)(гар.) һәм nijmegen.nl
Элемтәгә керү бите	nijmegen.nl/over-de-gemeente/contact/(нид.)
Һәйкәлләр исемлеге	list of war memorials in Nijmegen[d], Q7477051?, Q2171985? һәм Q15878068?
Авторлык хокуклары вәкиле	work available with Creative Commons license[d][…]
Әсәрләр җыентыгы	Regional Archives Nijmegen[d][…]
Беренче язма телгә алу	I гасыр
Хуҗалыклар саны	92 743
Җирле телефон коды	0481 һәм 024
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
	Неймеген Викиҗыентыкта

Неймеген (нид. Nijmegen, алман. Nimwegen, лат. Noviomagus, исп. Nimega^[20], фр. Nimègue) — Нидирланның Гелдерланд правинсәсендә урнашкан шәһәр.

Җәгъәрафия

Шәһәр Ваал елгасы буенда, илнең көнчыгыш өлешендә, Алмания чигендә урнашкан. Климаты диңгез.

Тарих

1 нче гасырда римлылар тарафыннан нигезләнә. 5 нче гасырдан Франклар дәүләте составында; Бөек Карл дәверендә аның резиденциясе булып торган. 9 нчы гасырдан Лотарингия, 10 нчы гасрыдан Изге Рим империясе составында. 1230 елда шәһәр статусы бирелә. 1247 елда түләнмәгән бурычлар бәрабәренә Гелдерн графы кулына күчә. 1407 елдан Неймеген – Һанза берлеге әгъзасы. 1543 елдан Һабсбурглар биләмәләре составында. Нидирлан инкыйлабыннан соң Үтрехт униясе составында. 1581 елда испаннар тарафыннан басып алына, 1591 елда Нассау Морицы гаскәрләре шәһәрне сугышып кайтарып ала. 1672-1678 еллардагы Һолландия сугышы барышында фраснуз әрмесе тарафыннан басып алына, шәһәрдә шушы сугышка чик куйган Нимвеген килешүләренә кул куела. 1815 елда Нидирлан кыйраллыгы составында. 1944 елда шәһәр инглиз-америка авиациясе тарафыннан бомбага тотылып зур зыян күрә.

Халык

Халык саны
1815^[21]	1830^[22]	1840^[22]	1849^[22]	1859^[22]	1869^[22]	1879^[22]	1889^[22]	1899^[22]	1909^[22]
13 326	↗17 734	↗21 182	↗21 218	↗21 641	↗23 031	↗24 971	↗32 089	↗42 756	↗54 803
1920^[22]	1930^[22]	1947^[22]	1960^[22]	1971^[22]	1980^[22]	1990^[22]	2000^[22]	2010^[22]	2012
↗66 911	↗81 716	↗105 921	↗131 593	↗150 229	↘147 346	↘145 782	↗153 705	↗164 223	↗165 127
1 гый 2016	1 гый 2017^[23]	1 гый 2017	1 гый 2018^[23]	1 гый 2019^[23]	1 гый 2020^[24]	1 гый 2021^[9]
↗172 063	↗173 556	↗175 002	↗175 948	↗176 731	↗177 659	↘177 359

Икътисад

Икътисад нигезе – хезмәт күрсәтү сферасы; машиналар төзү, химия, кәгазь сәнәгатьләре предприятияләре да бар.

Транспорт

Неймеген – зур транспорт төене. Шәһәр аша үтә торган автомобиль һәм тимер юллары аны көнбатышта Ранстад агломерациясе белән, төньякта Арнем, Апелдорн, Зволле шәһәрләре белән, көнчыгышта Түбән Рейн-Рур агломерациясе шәһәрләре белән (Алмания) белән, көньяк һәм көньяк-көнбатышта Һертогенбос, Венло, Маастрихт белән тоташтыра.

Галерея

Неймегеннең үзәк мәйданы
Тимер юл стансасы
Изге Микулай капелласы

Искәрмәләр

↑ ^1,0 ^1,1 ROR release v1.60 — v1.60 — 2025. — doi:10.5281/ZENODO.14797924
https://wikidata.org/wiki/Track:Q132801706
↑ https://www.collectiegelderland.nl/object/6d7eb86f-2d58-5b54-93b3-0a1c0eedc11f
↑ https://kiacommunity.nl/groups/135-archievenkaart-nederland/welcome
↑ archINFORM — 1994.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049
↑ ^5,0 ^5,1 Government gazette of the Netherlands // Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden — 1917.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q2240402https://wikidata.org/wiki/Track:Q111398425
↑ ^6,0 ^6,1 Government gazette of the Netherlands // Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden — 1951.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q2240402https://wikidata.org/wiki/Track:Q111398793
↑ ^7,0 ^7,1 https://repository.overheid.nl/frbr/sgd/19871988/0000103024/1/pdf/SGD_19871988_0005120.pdf — 1987.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q111524832
↑ https://gemeentegeschiedenis.nl
↑ ^9,0 ^9,1 Kerncijfers wijken en buurten 2021 — 2021.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q167086https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669https://wikidata.org/wiki/Track:Q55555722
↑ ^10,0 ^10,1 Woonplaatsen in Nederland 2021
↑ http://en.sistercity.info/sister-cities/Albany%2C%20New%20York.html
↑ https://albanykid.com/sister-cities-albanys-caribbean-twin/
↑ https://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=145.11.0.0+-+145.11.255.255&type=inetnum
↑ https://almanak.overheid.nl/export/Gemeenten.csv
↑ ^15,0 ^15,1 register of public bodies
https://wikidata.org/wiki/Track:Q116282842
↑ ^16,0 ^16,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/29facd5b-a5bc-56cc-b88f-36b2774d23b5
↑ ^17,0 ^17,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/2069b478-9a79-569f-b61d-d7badbf00743
↑ ^18,0 ^18,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/7d4ce546-608d-51fa-9ac1-1715ff5cd1b1
↑ waar staat je gemeente.nl
https://wikidata.org/wiki/Track:Q26000906
↑ http://www.wikilengua.org/index.php/Topónimos_de_Países_Bajos
↑ https://datasets.iisg.amsterdam/dataset.xhtml?persistentId=hdl:10622/RPBVK4
↑ ^22,00 ^22,01 ^22,02 ^22,03 ^22,04 ^22,05 ^22,06 ^22,07 ^22,08 ^22,09 ^22,10 ^22,11 ^22,12 ^22,13 ^22,14 ^22,15 ^22,16 ^22,17 https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:76773/tab/2
↑ ^23,0 ^23,1 ^23,2 https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/70072NED/table?dl=2096B
↑ (unspecified title) — Үзәк статистика бирасы.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q167086

Рәсми сайт

nijmegen.nl(нид.)(ингл.)(алм.)(фр.)(төр.)(гар.)^[1] һәм nijmegen.nl^[2]

↑ register of public bodies
https://wikidata.org/wiki/Track:Q116282842
↑ ROR release v1.60 — v1.60 — 2025. — doi:10.5281/ZENODO.14797924
https://wikidata.org/wiki/Track:Q132801706

[_f2635c2dee887b1a-1] 1,0 ^1,1 ROR release v1.60 — v1.60 — 2025. — doi:10.5281/ZENODO.14797924
https://wikidata.org/wiki/Track:Q132801706

[_5985d8417f70cf9e-2] ttps://www.collectiegelderland.nl/object/6d7eb86f-2d58-5b54-93b3-0a1c0eedc11f

[_cfce187cd5520374-3] ttps://kiacommunity.nl/groups/135-archievenkaart-nederland/welcome

[_a6acca1fd8165b62-4] rchINFORM — 1994.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049

[_4254daac0a234eac-5] 5,0 ^5,1 Government gazette of the Netherlands // Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden — 1917.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q2240402https://wikidata.org/wiki/Track:Q111398425

[_677ddbcb2b209108-6] 6,0 ^6,1 Government gazette of the Netherlands // Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden — 1951.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q2240402https://wikidata.org/wiki/Track:Q111398793

[_5f03521fd4411022-7] 7,0 ^7,1 https://repository.overheid.nl/frbr/sgd/19871988/0000103024/1/pdf/SGD_19871988_0005120.pdf — 1987.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q111524832

[_348d9fa5a13c6bf8-8] ttps://gemeentegeschiedenis.nl

[_402c029b4d7b9b82-9] 9,0 ^9,1 Kerncijfers wijken en buurten 2021 — 2021.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q167086https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669https://wikidata.org/wiki/Track:Q55555722

[_5d66216ccf136257-10] 10,0 ^10,1 Woonplaatsen in Nederland 2021

[_accf9b937c255804-11] ttp://en.sistercity.info/sister-cities/Albany%2C%20New%20York.html

[_eea4cc6621f42418-12] ttps://albanykid.com/sister-cities-albanys-caribbean-twin/

[_c356c54c110bd544-13] ttps://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=145.11.0.0+-+145.11.255.255&type=inetnum

[_b96345c009c29e4c-14] ttps://almanak.overheid.nl/export/Gemeenten.csv

[_a9b2cda378792f00-15] 15,0 ^15,1 register of public bodies
https://wikidata.org/wiki/Track:Q116282842

[_8db2030f3a310770-16] 16,0 ^16,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/29facd5b-a5bc-56cc-b88f-36b2774d23b5

[_ee045cbe36b3a4ec-17] 17,0 ^17,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/2069b478-9a79-569f-b61d-d7badbf00743

[_e8d2d068c5a5e2b0-18] 18,0 ^18,1 https://www.collectiegelderland.nl/object/7d4ce546-608d-51fa-9ac1-1715ff5cd1b1

[_e2ab8efc50d79a1f-19] waar staat je gemeente.nl
https://wikidata.org/wiki/Track:Q26000906

[20] ttp://www.wikilengua.org/index.php/Topónimos_de_Países_Bajos

[_24d57b5691423464-21] ttps://datasets.iisg.amsterdam/dataset.xhtml?persistentId=hdl:10622/RPBVK4

[_ee79970e47f13338-22] 22,00 ^22,01 ^22,02 ^22,03 ^22,04 ^22,05 ^22,06 ^22,07 ^22,08 ^22,09 ^22,10 ^22,11 ^22,12 ^22,13 ^22,14 ^22,15 ^22,16 ^22,17 https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:76773/tab/2

[_159b4f3e8fe28f44-23] 23,0 ^23,1 ^23,2 https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/70072NED/table?dl=2096B

[_96840967aaffeddc-24] (unspecified title) — Үзәк статистика бирасы.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q167086

[_a9b2cda378792f00-25] register of public bodies
https://wikidata.org/wiki/Track:Q116282842

[_f2635c2dee887b1a-26] ROR release v1.60 — v1.60 — 2025. — doi:10.5281/ZENODO.14797924
https://wikidata.org/wiki/Track:Q132801706

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[1]

[2]