Пура Беҗи Сангсит

Гыйбадәтханә
Пура Беҗи Сангсит
Төньяк Бали стилендә төзелгән Сангситның Пура Баҗисы Төньяк Бали стилендә төзелгән Сангситның Пура Баҗисы
Ил	Индонезия
Төбәк / район	Сангсит, Булеленг регентлыгы, Бали, Индонезия
Дин	Һинд дине
Мәхәллә	Jalan Raya Sangsit, Sangsit, Sawan, Kabupaten Buleleng, Bali 81171
Төзелеш еллары	???—15-енче гасыр
Сайт	[zeashtadevi.com Рәсми сайт]

Пура Беҗи Сангсит — Индонезиядә, Бали утравында, Булеленг, Сангситта урнашкан Бали гыйбадәтханәсе. Сангсит авылы Сингараджадан якынча 8 км көнчыгышта урнашкан. Пура Беҗи дөге Алиһәсе Дэви Шрига багышланган һәм даирә фермерлары тарафыннан аеруча ихтирам ителә. Пура Беҗи стереотипик төньяк Бали архитектурасы мисалы, ул типик үсемлек сыман кисеп ясауларга ия һәм аның чагыштырмача авыррак бизәлешләре көньяк Бали хезмәттәшләреннән аерылып тора.

Тарих

20-нче гасыр башында Пура Беҗиның җимерелгән чанди бентар аерып ясалган капкасы.

Пура Беҗи 15-енче гасыр белән даталана, шул вакытта Балига Яваның Һинду Маҗапаһит Патшалыгыннан Браминнар килгән. Ул вакытта Сангсит авылы Беҗи буларак мәгълүм булган. Пура Беҗи төньяк Балида Пасек Шакти Бату Лепанг хөкеме вакытында төзелгән булган. Пура Беҗиның архитекторы һәм тәэмин итүчесе (“пенгемпон”) Труна Песарен булган. Беҗи сүзе Бали гыйбадәтханә буасы кебек шул ук мәгънәгә ия, Пура Тирта Эмпулдагы кебек охшаш рәвештә. Бу Пура Беҗины изге су ысулы белән чистару белән ассоциацияли. Фактик рәвештә, борынгы коедан туклана торган элекке буа Пура Беҗиның көнчыгыш ягында ачылган булган. Су чыганагы белән бәйле булганга күрә, Сангсит авылы тирәли фермерлар Пура Беҗины "пура субак" буларак ихтирам иткәннәр, субак Мараката хөкеме вакытында 1074 елда кертелгән Бали дөге ирригация системасы өчен төшенчә. Шуңа күрә, гыйбадәтханә шулай ук Пура Субак Беҗи буларак мәгълүм һәм дөге муллылыгын алу өчен аңа ихтирам күрсәтә торган фермерлар тарафыннан аеруча табыныла. Пура Беҗи берничә мәртәбә янә төзекләндерелгән булган. 20-нче гасыр фотографиясе Пура Беҗиның чанди бентар аерып ясалган капкасының җимерелүен күрсәтә. Гыйбадәтханәнең төзекләндерелүе гыйбадәтханәнең элеккеге стилен кайтаруын тәэмин итеп сагалап алып барыла.

Гыйбадәтханә планы

Пура Беҗиның авыл үсемлек сыман бизәлешләр белән төп изге урыны.

Пура Беҗи типик төньяк Бали стилендә төзелгән. Гыйбадәтханә фундаментлары һәм гыйбадәтханә тирәли ак комташ стеналар үсемлек сыман кисеп ясаулар белән капланган, мәсәлән, йөзем мотивлары яки чәчәк фигуралары, бу бары тик төньяк Балида табып була торган хасият. Бу кисеп ясалышларда төс эзләре табылган булган, ул гыйбадәтханә буялган икәнен күрсәтә. Шәйтаннарның җимерелмәгән сыннары һәм Һинду эпослары тарафыннан илһамланып ясалган сакчы нагалар таш баскычларны һәм стеналарны бизи. Пура Беҗи өч даирәгә бүленгән: гыйбадәтханәнең тышкы санктумы (jaba pisan яки nistaning mandala), урта санктум (jaba tengah яки madya mandala) һәм эчке төп санктум (jero яки utamaning mandala). Тышкы санктумда bale kulkul, анда дога вакытын игълан итәр өчен ярык-бүрәнә барабаны саклана. Пура Беҗиның bale kulkul-ында гадәти булмаган рәвештә үсемлек сыман кисеп ясалышлар юк һәм Пура Беҗиның башка архитектур элементлары белән чагыштырып караганда ялан булып тора, бу бале кулкул соңрак чорда һәм мөгаен төньяк Балидан булмаган сынчы тарафыннан төзелгән икәнен күрсәтә. Урта санктумга керү чанди бентар аерып ясалган капка тарафыннан тәэмин ителә. Бу чанди бентар төньяк Бали стилендә авыр үсемлекләр һәм чәчәкләр бизәлешләре белән кисеп ясалган. Чанди бентарның түбәсендә күпсанлы бһома башлары кисеп ясалган, алар явыз рухларга каршы өстәмә саклау тәэмин итә. Урта санктумда берничә павильон яки бале. Эчке санктумга яки җерога керүне зур падуракша порталы тәэмин итә. Портал типик төньяк Бали стилендә йөзем һәм чәчәк кисеп ясалышлары белән бизәлгән. Падуракшаның түбәсендә күпсанлы Бһома башлары кисеп ясалган, бу Бали Киртимукһа гыйбадәтханәне саклаучыларның төре. Пура Беҗиның уникаль хасияте булып алинг-алинг тора (явыз рухларны читкә кагу өчен барьер корылмасы төре), ул кыллы уен коралларында уйнаучы ике Һолланд кешесе һәм яннарында Нага белән кисеп ясалган. Пелинггиһ формасында төп изге урын эчке санктумда урнашып Санг Хьянг Видһига багышланган. Гыйбадәтханәдә башка ихтирам ителә торган Илаһлар булып Дэва Брабан, Дэва Айю Маник Галиһ һәм Дэви Шри тора.

Шулай ук карарга мөмкин

• Бали гыйбадәтханәләре

Тышкы сылтамалар

• Auger, Timothy, ed (2001). Bali & Lombok. Eyewitness Travel Guides. London: Dorling Kindersley. . 
• I Gede Yogi Adi Prawira (2013). «Pura Beji sebagai Cagar Budaya Dalam Perspektif Pendidikan di Desa Sangsit, Sawan, Buleleng, Bali». Mahasiswa Jurusan Pendidikan Sejarah.
• Stuart-Fox, David (1999). Fox, James J.. ed. Religion and Ritual: Balinese Hindu Temples. Indonesian Heritage. Singapore: Archipelago Press. .