Садыр (Аккош)
Садыр (гарәп. صدر садр — «күкрәк»[1]; Аккош γ, Аккош гаммасы, γ Cyg) — Аккош йолдызлыгының яктырыш буенча икенче йолдыз. Бу +2,23 йолдызча зурлыктагы йолдыз.
Физик хасиятләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Садыр — F8 спектр сыйныфылы үтә зур йолдыз, ул 74 көн период белән тибә. Аның массасы 12 Кояшныкына тигез. Ул Кояш системасыннан якынча 1300 яктылык елы ераклыкта урнашкан.
Исем
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Йолдызның гарәп теленнән алынган исеме Садыр (ингл. Sadr; рус. Садр) Садыр әл-Дөҗаҗ (гарәп. صدر الدجاجة садр әд-дәҗаҗәһ — «Аккош күкрәге»ндәге йолдыз[1][2]) атамасының кыскартылган варианты. Клавдий Птолемей «Әлмагест» китабында аны «күкрәктәге йолдыз» дип атады[3]. Әл-Бируни үзенең 1030 елда тәмамланган «Мәсгуд канунында» аны шулай ук «күкрәк» дип атады[4].
Күк йөзендә Кассиопея йолдызлыгында бер үк исемдәге йолдыз бар.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 Садыр — күкрәк, түш, йөрәк. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К.З. Хәмзин, М.И. Мәхмүтов, Г.Ш. Сәйфуллин. — Казан: Тат. кит. нәшр., 1965. — 792 б. — Б. 495.
- ↑ Дөҗаҗ — тавык. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге. — Б. 121.
- ↑ Птолемей К. Альмагест: Математическое сочинение в тринадцати книгах: пер. с древнегреч. И.Н. Веселовского. — М.: Наука, 1998. — 672 с. — С. 230.
- ↑ Звездный каталог ал-Бируни с приложением каталогов Хайама и ат-Туси // Историко-астрономические исследования. Вып. VIII. — М.: Физматгиз, 1962. — С. 101.