Тарко-Сале мәчете
| Мәчет | |
Тарко-Сале мәчете
| |
 | |
| Ил | Россия |
| Шәһәр | 629850, ЯНАО, Тарко-Сале, Геофизиклар ур., 17. |
| Дин | Ислам |
| Мәхәллә | ЯНАО МТДН / җирле мөселман дини оешмасы |
| Кайсы дини агымга карый | сөнни ислам |
| Бина төре | манарасы янәшәдә булган бина |
| Төзелеш еллары | 1998—2012 еллар |
| Төп даталар: 1998 – төзелеш башлану
2012 – рәсми ачылу | |
| Халәте | гамәлдә |
| Сайт | Мечеть Тарко-Сале Рәсми сайт |
Тарко-Сале мәчете (рус. Мечеть г. Тарко-Сале) — Россия Федерациясенең Төмән өлкәсе Ямал-Ненец автономияле округы Пур районы үзәге Тарко-Сале шәһәрендәге ислам гыйбадәтханәсе (мәчет). ҮДН составындагы төбәк Диния нәзарәтенә караган җирле «Инам» дини җәмгыяте (мәхәллә) карамагында.
Тарко-Сале шәһәрендә (1976 елдан штб, 2004 елдан шәһәр) 20 398 кеше, ш.и., татарлар (5,6%), комыклар (2,0%), башкортлар (1,2%), азәриләр (1,2%) яшәгән (2010)[1].
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1998 елда Синеманская (хәзерге Геофизиклар) урамындагы җылытылмый торган кечкенә бинада урнашкан ислам гыйбадәтханәсе урынында ике катлы мәчеткә нигез салынган. Тарко-Сале шәһәренең «Иман» җирле мөселман дини җәмгыятенә караган үзәк мәчете төзелеше 2000-елларда башланган. Төзелеш озакка сузылган. Ел саен халыктан иганә акчалары җыелган. Җыеп алган суммага төзелеш материаллары сатып алганнар, профессионал төзүчеләрнең эшенә даими түләп барганнар. Күп кенә эшләрне, мәсәлән, бетон салу, кирпеч салу эшләрен мәхәллә кешеләре үзләре эшләгән[2].
Яңа мәчеттә җомга намазлары 2010 елның Рамазан аенда ук укыла башлаган. Мәчет 2012 елда ачылган[3].
Башта мәчет Россиянең Азия өлеше мөселманнары Диния нәзарәтенә (мөфти Нәфигулла Әширов) караган[4], 2017 елның 12 декабреннән ҮДН составындагы төбәк Диния нәзарәтенә карый[5].
«Инам» дини җәмгыяте 2012 елның 7 октябрендә теркәлү узган (мәхәллә рәисе Жанбулат Пайзулаевич Умаханов)[6].
Бина[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
250 дән артык кеше сыйдырышлы мәчетнең 2 катлы бинасы бар. Башта беренче кат хатын-кызлар өчен билгеләнгән булган, ләкин вакыт узу белән ул балаларга Коръән таныту һәм Ислам нигезләренә өйрәтү урыны булып киткән. Икенче катта ир-атлар өчен намаз уку залы урнашкан. Тәһарәтханәсе бар.
2023 елда төзекләндерү эшләре башкарылган. Брусчатка алыштырылган, 14 яктырту баганасы монтажланган, койма урнаштырылган. Эшләр Ямал губернаторы Дмитрий Артюховның финанс ярдәме белән башкарыла[7].
Манарасына ярымай куелмаган, түбәсендә гөмбәзе юк.
Имам[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Дини җәмгыять оешканнан бирле Тарко-Сале имамы булып Багман Исмаилов хезмәт иткән.
- 2014 елдан имам-хатыйб Мухаммад ариф хәзрәт Умаханов (1987 елгы, Дагестанда туган)[8].
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 2010 елгы җанисәп алу базасы., archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-12-13
- ↑ Мечеть Тарко-Сале Вконтакте
- ↑ В Тарко-Сале завершается благоустройство территории мечети. purmedia.ru, 04.10.2023(рус.)
- ↑ Новые мечети в Тарко-Сале, Лангепасе, Пангоды. muslim-info.ru, 30.06.2011(рус.)
- ↑ Мусульмане Ямала вошли в состав Регионального духовного управления мусульман ЯНАО. alhakk.ru, 12.12.2017
- ↑ ММРО Инам г. Тарко-Сале
- ↑ В Тарко-Сале благоустраивают территорию мечети. rutube.ru
- ↑ Мухаммад ариф хазрат Умаханов — имам-хатыб мечети города Тарко-Сале. РДУМ
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Алексей Старостин. Мусульмане на берегах Ледовитого океана (К 20-летию РДУМ ЯНАО в составе ЦДУМ России). Екатеринбург, 2022.