Татьяна Усакина
| Татьяна Усакина | |
|---|---|
| Туган | 24 август 1931 Самар, РСФСР, СССР |
| Үлгән | 6 июнь 1966 (34 яшь) Сарытау, РСФСР, СССР |
| Ватандашлыгы | .svg){kind=small} СССР |
| Һөнәре | филолог |
| Гыйльми дәрәҗә: | филология фәннәре кандидаты[d] |
Усакина Татьяна Ивановна (24 август 1930 ― 6 июнь 1966) ―ССРБ галиме, филолог, филология фәннәре кандидаты, Сарытау дәүләт университетының рус әдәбияты кафедрасы доценты (1961—1966).
Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Усакина Татьяна Ивановна 1931 елның 24 августында Самарда туган.
1950 елдан 1955 елга кадәр Сарытау дәүләт университетының филология факультетына укырга керә. 1955 елдан 1958 елга кадәр рус әдәбияты кафедрасының филология факультетында аспирантурада укый[1]. 1959 елда филология фәннәре кандидаты дәрәҗәсенә дәгъвалау өчен «М. Е. Салтыков-Щедрин и общественно-литературное движение 40-х годов XIX века» темасына диссертация яклый. Аның гыйльми җитәкчесе профессор Ю.Г. Оксман, ә рәсми оппоненты профессор П. Скафтымов була[2]
1958 елдан алып рус әдәбияты кафедрасында ассистент сыйфатында, ә 1961 елдан доцент сыйфатында эшли. Усакина «Рус тәнките һәм журналистикасы тарихы» гомуми курсын, махсус курслар һәм «Герцен һәм аның дәвере», «Герцен-беллетрист», «Герцен һәм 1830-1840 еллардагы әдәби-иҗтимагый хәрәкәт», «Белинский һәм аның заманы әдәбияты», «Белинский һәм натураль мәктәп», «Петрашевчылар һәм натураль мәктәп» семинарларын алып бара[3]. Татьяна Ивановна профессор Ю.Г.Оксман җитәкчелегендә «В.Г.Белинскийның тормошо һәм иҗаты елъязмаларын» төзүдә актив катнаша, шулай ук Н.Г. Чернышевский турында истәлекләр һәм А.И.Герценның, М.Е. Салтыков-Щедринның әсәрләренең тулы җыентыклары буенча комментарийлар һәм мәкаләләр әзерли[4].
Усакинаның гыйльми кызыксынулары даирәсенә декабристар публицистикасы, әдәби-тәнкыйть фикере, XIX гасырның 40-60 нчы елларның әдәби прозасы һәм эстетикасы (петрашевчылар, В Г. Белинский, В Майков, А И. Герцен, М. Е. Салтыков-Щедрин, Н. Г. Чернышевский) кызыксындыра. Татьяна Ивановна «Әдәбият яңалыклары» түгәрәген оештыру инициаторы була, ул студентлар ятагында үтә һәм анда совет әдәбияты буенча фикерләшүләр уза[5].
Т.И. Усакина 1966 елның 6 июнендә Сарытауда вафат була.
Фәнни эшчәнлеге[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Хезмәтләре, монографияләре:
- Сакина К. И. Петашев и литературно-общественное движение сороковых годов XIX века. Саратов: Изд-во СГУ, 1965.
- История, фәлсәфә, литература (середина XIX века) : [сб. ст.]; подгот. Г. Н. Антоново и Г. В. Макаровой. Саратов: Приволж. книжн. изд-во, 1968.
- [Комментарии] // Герцен А. И. Собр. соч.: в 30 к. / А. И. Герцен. М.: Изд-во АН ССРБ, 1958. К. 14; К. 15; 1959. К. 18; М.: Наука, 1965. К. 30, кн. 2.
- [Вступ. ст., подг. текстов и коммент.] // Н. Г. Чернышевский в воспоминаниях современников. Саратов : Сарат. книжн. изд-во, 1958-1959. К. 1. С. 191-211, 211-217, К. 2. С. 52-116, 197-209.
- [Статьи, примеч., подг. текстов] // Салтыков-Щедрин М. Е. Собр. соч. : в 20 к. М. :
- Художественная литература, 1965. К. 1. С. 399-449; 1966. К. 4. С. 180-244, 537-564.
- «Колокол» // КЛЭ. М. : Сов. энциклопедия, 1966. С. 662-665.
- Письма К. И. Учакны (1964-1965) // предисл. Ю. В. Манна; подг. текста и примеч. Е. И. Лившиц // Известия АН. Серия лит. и яз. 2002. № 1. С. 51-64.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1962-1978.www.bookposter.ru.Дата обращения: 19 сентября 2021.
- ↑ У, Ф - Свод персоналий (Игорь Абросимов) / Проза.ру.proza.ru.Дата обращения: 19 сентября 2021.
- ↑ Петрашевцы и литературно-общественное движение сороковых годов XIX века - Усакина Татьяна Ивановна — 1965.
- ↑ Усакина // Краткая литературная энциклопедия. Т. 7. — 1972 (текст).feb-web.ru.Дата обращения: 19 сентября 2021.
- ↑ Т. И. Усакина | СГУ - Саратовский государственный университет.
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Антонова Г. Н. Усакина Т. И. // КЛЭ. Т.7. Стб. 838;
- Покусаев Е. О. Татьяне Усакиной // Усакина Т. И. История, философия, литература (середина XIX века) : [сб. ст.] . Саратов: Приволж. книжн. изд-во, 1968. С. 5-8 (Там же дана полная библиография научных трудов Т. И. Усакиной);
- Чуприна И. Т. И. Усакина. История, философия, литература // Филологические науки. 1969. № 6;
- Душина Л. Н. Татьяна Ивановна Усакина // Методология и методика изучения русской литературы и фольклора. Ученые-педагоги Саратовской филологической школы / под ред. проф. Е. П. Никитиной. Саратов: Изд-во Сарат. ун-та, 1984. С. 268—286;
- Галаган Г. Исследование о петрашевцах // Вопросы литературы. 1966. № 12. С. 208—211; Манн Ю. [Рец.] // Новый мир. 1966. № 6. С. 280—281;
- Егоров Б. История — философия — литература // Вопросы литературы. 1969. № 8.