Шәфталу
(Шәфталы битеннән юнәлтелде)
| Шәфталу | |
 | |
| Кыскача исем | P. persica |
|---|---|
| Халыкара фәнни исем | Prunus persica Batsch, 1801 |
| Таксономик ранг | төр |
| Югарырак таксон | Миндаль[d] |
| Таксонның халык атамасы | coeden eirin gwlanog[1], peach[2], Presco, presiego, Праскова, Breskva, Presseguer, Ροδακινιά, Duraznero, malacatonero, Persikka, Pêche, Firsich, Pesco, モモ, Perzeca, Perzik[3], Pêssego, Персик, Pressiu, ท้อ, Şeftali, Персик, Persegaro, 桃[4][5], broskvoň obecná[6], perske, tarhapersikka[7], 桃[8], 陶古日[8] һәм pescal[9] |
| Базионим | Amygdalus persica[d] |
| Нәрсәнең чыганагы | шәфталу[d], peach pit[d][10], персиковый сок[d], persic oil[d] һәм peach wood[d] |
| Природоохранный статус по версии NatureServe | secure[d] |
| Водный след | 910 cubic metre per ton[11] |
| Ареал таксона | Пекин[5] |
| GRIN URL | npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=30065[12] |
| Геном төзелеше URL-ы | plants.ensembl.org/Prunus_persica[13] |
 Шәфталу Викиҗыентыкта | |
_3.jpg)
Шәфталу (шулай ук шәпталы, фар. شفتالو шәфталу) — розачалар гаиләлегеннән караҗимеш ыругыннан агаччыл үсемлекләр. Бадәмгә бик якын. Биеклеге 5–10 м, 6 төре Кытайда үсә. Урманнарда һәм куе куаклыкларда, тау битләрендә очрый.
Игүле сортлары гади шәфталуга (лат. Prunus persica) керә, тиз үсә, 2–3 елдан җимеш би рә, 25 елга кадәр яши. Урта Азиядә, Молдовада, Көньяк Украина, Кавказда үстерәләр. Җимешендә шикәр, органик кислоталар, A һәм C витаминнары, орлыгында шәфталу мае бар. Бер агасы 20–120 кг уңыш бирә, баллы үсемлек.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Gwefan Llên Natur
- ↑ АКШ авыл хуҗалыгы министрлыгының үсемлекләр базасы
- ↑ Nederlands Soortenregister
- ↑ Catalogue of Life in Taiwan — 2003.
- ↑ 5,0 5,1 苏芝敏, 郭培培, 赵娟娟 һ.б. 2007-2020年北京城区植物物种名录数据集, A plant species list dataset for urban area of Beijing, China 2007 – 2020 — 2022. — doi:10.57760/SCIENCEDB.J00001.00473
- ↑ Portál informačního systému ochrany přírody — Agentura ochrany přírody a krajiny České republiky.
- ↑ Finnish Biodiversity Information Facility — 2012.
- ↑ 8,0 8,1 Institute of Botany, Chinese Academy of Sciences List of plant species in China (2022 Edition) — 2022. — doi:10.12282/PLANTDATA.0061
- ↑ http://www.sabencia.net/nomenclator.php
- ↑ http://www.keio-kampo.jp/vc/catalog/herbs/persicae-semen.html
- ↑ Hoekstra A. Y., Mekonnen M. M. Table 3 // The green, blue and grey water footprint of crops and derived crop products // Hydrology and Earth System Sciences — Copernicus Publications, 2011. — ISSN 1027-5606; 1607-7938 — doi:10.5194/HESS-15-1577-2011
- ↑ GRIN үсемлекләр таксономиясе
- ↑ Ensembl Genomes
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Биологиядән русча-татарча аңлатмалы сүзлек: якынча 10000 сүз / Ф.Г. Ситдиков, Р.К. Зәкиев ред. — Казан: Мәгариф, 1998. — 655 б.