Эчтәлеккә күчү

Фарсы теле

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Фарсы теле latin yazuında])
фарсы теле
Үзисем:

فارسی fârsi / پارسی pârsi

Илләр:

Иран, Әфганстан, Таҗикстан, Пакьстан

Күзәтүдә тора:

Фарсы теле һәм әдәбияте академиясе[d], Әфганстан фәннәр академиясе[d] һәм Ә. Рудаки исемендәге тел һәм әдәбият институты

Сөйләшүчеләр саны:

61 млн — туган тел буларак (шулай ук таҗик һәм дари телләрендә); 62 млн — икенче тел буларак

Дәрәҗә:

12

Халәт:

иминлектә[d]

 Классификация
Төркем:

???

Язу:

фарсы язуы[d] һәм гарәп язуы[d]

Тел кодлары
ГОСТ 7.75–97:

пер 535

ISO 639-1:

fa

ISO 639-2:

fas һәм per

ISO 639-3:

fas

Фарсы теле (زبان فارسی — zabän-e färsi) — иран телләре арасында иң таралганы, Иранның рәсми теле. Фарсы теленең вариантлары шулай ук Әфганстанда (дари́ яки фарси́-кабули́) һәм Таҗикстанда (таҗик теле) дәүләт теле булып тора. Шулай ук Үзбәкстанда һәм Пакьстанда таралган. Фарсы телендә сөйләшүчеләрнең җәмгыятьләр шулай ук Фарсы култыгы илләрендә (Бәһрәйн, Гыйрак, Оман, Йәмән, Берләшкән Гарәп Әмирлекләре) дә яшиләр. Фарсы теле күрше төбәкләрдә һәм аннан да ары башка Иран телләрен, төрки телләрне, әрмән телен, гөрҗи телен һәм Һинд-Арий телләрен кертеп телләргә йогынты ясаган. Иранда, Әфганстанда өстәмә хәрефләр кушып гарәп әлифбасы, ә Таҗикстанда кириллица кулланыла. Фарсы телендә изафә күренеше (сүзләрнең ярдәмчел аваз кулланып кушылуы) бар.

Фарсы теле үз килепчыгышын Ахеменид шаһлыгы (ок. 550–330еллардан б.э.к.) борынгы Фарсы теленнән ала. ул борынгы цивилизацияләре теле. Ислам динен кабул иткәнче

Хәзерге фарсы теле ул гарәп әбҗәден куллана торган тел.

Фарсы телендә берничә шивә(телләре) бар. Алар:

Төп мәкалә: Фарсы әлифбасы

Фарсы теле гарәп язуын куллана. Фарсы әбҗәдендә 32 хәреф. Ул: 28 гарәп хәрефе һәм 4 фарсы хәрефеннән тора. Фарсы теленә хас тавышларны урнаштыру өчен өстәмә хәрефләр кертәлә. Өстәмә кертелгән хәрефләр:

  • "ба фарсы" پ
  • "җим фарсы" چ
  • "за фарсы", ژ
  • "кәф фарси" گ
  • Зайнуллин, Джамиль Габдулхакович. Словарь арабо-персидских заимствований. — Казань: Магариф, 1994. —143 с. ISBN 5-7761-0243-X

Шулай ук карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]