Бәхрәйн

Бәхрәйн
Байрак	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	14 август 1971
Рәсми исем	Royaume de Bahreïn, Kingdom of Bahrain һәм Bahrajnské kráľovstvo
Кыскача исем	🇧🇭
Гомер озынлыгы	76,9 ел
Демоним	Bahraini, bahreini, bahrainer, Bahrainano, بحريني, بحرينية, بحارنة, בחרייני, בחריינית, বাহরাইনী, bahreinita, bahreiniti, bahreinite, baraini, baḥreiní, baḥreinina, Bahreïnienne, Bahreïnien, Bahrainer, Bahrainerin, bahreinio, bahreinia, bahreinii, bahreinie һәм Barejnano
Рәсми тел	гарәп теле
Гимн	Бәхрәйн һимны[d]
Мәдәният	Бәхрәйн мәдәнияте[d]
Шигарь тексты	Ours. Yours. Bahrain
Дөнья кисәге	Азия
Дәүләт	Бәхрәйн
Башкала	Манама[d]
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан	Урта Көнчыгыш
Иң көнчыгыш ноктасы	25°44′24″ т. к. 50°49′29″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы	26°18′ т. к. 50°39′ кч. о.
Иң көньяк ноктасы	25°34′47″ т. к. 50°45′30″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы	26°10′56″ т. к. 50°19′53″ кч. о.
Геомәгълүматлар	Data:Bahrain.map
Иң югары ноктасы	Джабаль-ад-Духан[d]
Иң түбән ноктасы	Фарсы култыгы
Идарә итү формасы	Конституцияле монархия
Дәүләт башлыгы вазыйфасы	Бәхрәйн монархы[d]
Ил башлыгы	Хәмәт бин Гыйсә әл-Хәлифә[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Бәхрәйн премьер-министры[d]
Хөкүмәт башлыгы	Салман ибн Хамад ибн Иса Аль Халифа[d]
Канунбирү органы	Бәхрәйн милли мәҗлесе[d]
Үзәк банкы	Бәхрәйн үзәк банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр	Йәмән, Согуд Гарәбстаны, Сербия, Бөекбритания, Малайзия, PK, Кытай Җөмһүрияте, БГӘ, Америка Кушма Штатлары, Россия, Гөрҗистан, Алмания, Корея Халык Демократик Республикасы һәм Кытай
Әгъзалык	Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Гарәп Лигасы, Ислам хезмәттәшлеге оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Arab Bank for Economic Development in Africa[d], Arab Fund for Economic and Social Development[d], Арабский валютный фонд[d], Интерпол, Химик коралларны тыю оешмасы[d], Халыкара гидрография оешмасы[d], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Group on Earth Observations[d], Совет сотрудничества арабских государств Персидского залива[d], Бөтендөнья почта берлеге, Халыкара телекоммуникацияләр береге[d], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы
Балигълык яше	21 яшь
Халык саны	1 492 584 (2017)
Административ бүленеше	Башкала мухафазасы[d], Центральное губернаторство[d], Мухаррак[d], Төньяк мухафаза[d] һәм Көньяк мухафаза[d]
Сәгать поясы	UTC+03:00 һәм Asia/Bahrain[d]
Акча берәмлеге	Бәхрәйн динары[d]
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,875
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече	5,9
Эшсезлек дәрәҗәсе	4 процент
Медиан керем	24 633 $
Нәрсә белән чиктәш	Согуд Гарәбстаны һәм Иран
Автомобил хәрәкәте ягы	уң[d]
Челтәр көчәнеше	230 вольт
Электр аергычы төре	BS 1363[d]
Алыштырган	State of Bahrain[d]
Кулланылган тел	заманча әдәби гарәп теле[d], бәхрәйнчә гарәп теле[d] һәм инглиз теле
Мәйдан	785,08 км²
Рәсми веб-сайт	bahrain.bh
Һәштәге	Bahrain
Югары дәрәҗәле Интернет домены	.bh
Рәсми дине	ислам
Тема җәгърафиясе	Бәхрәйн географиясе[d]
Ачык мәгълүматлар порталы	Bahrain Open Data portal[d]
Феноменның икътисады	Бәхрәйн икътисады[d]
Феноменның демографиясе	Бәхрәйн халкы[d]
Мәзһәб	Мәлики мәзһәбе
Мәктәптә укымаган балалар саны	7114
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме	5 процент
Тулаем туулар коэффициенты	2,056
Уку-язу нисбәте	95 процент
Демократия индексы	2,49
BTI Governance Index	4,86, 4,66, 4,36, 4,18, 3,94, 3,86, 3,52, 3,24 һәм 3,73
BTI Status Index	6,21, 6,01, 6,05, 5,89, 5,34, 4,96, 4,62, 4,63 һәм 4,5
Happy Planet Index score	33,6
Илнең мобиль коды	426
Илнең телефон коды	+973
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны	9-9-9[d] һәм 112
Илнең GS1 коды	608
Номер тамгасы коды	BRN
Диңгездәге идентификацияләү номеры	408
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	Төркем:Бәхрәйндә төшерелгән фильмнар[d]
Бәхрәйн Викиҗыентыкта

Бәхрәйн (рәсми Бәхрәйн Мәмләкәте; гарәп. مملكة البحرين‎) — Фарсы култыгындагы Бәхрәйн архипелагында урнашкан дәүләт. Гарәп дәүләтләре арасында иң кечкенәсе. Бәхрәйн Согуд Гарәбстаны көнчыгыш ярларыннан 16 км ераклыктагы өч чагыштырмача зур һәм күпсанлы вак утрауларда урнашкан. Согуд Гарәбстаны белән машина күпере аркылы тоташкан.

Тарих

Б.э.к. III меңьеллыкта Бәхрәйн җирләрендә алга киткән цивилизация булган. Дилмун дәүләте дип аталучы дәүләт шумерларны һәм башка Елгаара халыкларын Һинд елгасы буе халыклары белән бәйләүче диңгез юлында ятучы мөһим сәүдә үзәге булган.

• IV–VI гасырлар да Сасанидлар дәүләтенә керә, аннары Гарәп хәлифәлегенә керә.
• IX–XI гасырлар – карматлар дәүләте үзәге.
• XIII гасыр урталары – бәйсезлек ала, тик күп тә үтми, ул Ормуз әмирлеге составына керә.
• XVI–XVII гасырлар – Португалия хакимлеге астында.
• XVII–XVIII гасырлар – сәфәви Иран составында.
• 1780нче еллар – яңадан бәйсезлек игълан ителә.
• XIX гасыр – Бәһрәйнгә инглизләр үтеп керә.
• 1871 – Бөекбритания протекторатын урнаштыра, ләкин чынлыкта ул колониягә әверелә.
• Беренче бөтендөнья сугышы – Бөекбританиянең зур хәрби базасы корыла. Иран хөкүмәте Бәһрәйнне хаксыз рәвештә тартып алынган Иран җире дип исәпли.
• Икенче бөтендөнья сугышы – Бөекбритания хөкүмәте Бәһрәйнгә зур гаскәр контингентын кертә. 1946 елдан Манама – Фарсы култыгындагы Британия хакимияте башлыгының резиденциясы.
• 1971 елның 14 августы – бәйсезлек бирелә.

Халык

2007 елда 708573 кешелек халыкның якынча яртысы нигездә Ираннан күчеп килгән эшче-иммигрантлар һәм аларның гаилә әгъзалары булган. Бәһрәйндә Европа һәм Көньяк Азия халыклары вәкилләре күп. Рәсми тел – гарәпчә, шулай ук инглиз, фарсы һәм урду телләре дә кулланыла.

Халык тыгызлыгы – 1 142,9 кеше/км².

Халыкның якынча 30 % 15 яшькәчә, 68 % – 15 тән 65 яшькә кадәр, 3,2 % – 65 яшьтән олы кешеләрдән тора.

Дин

Халыкның якынча 85 % ы – мөселман, шуларның 75 % – шигыйләр һәм 25 % – сөнниләр (шулай ук идарә итүче гаилә дә сөнни). Шулай ук христианнар (грек православие чиркәве), яһүдиләр, бәһаичылар, Һинд дине тарафдарлары, буддачылык вәкилләре һәм парслар очрый.

• Бәһрәйндә ислам

Дәүләт төзелеше

Бәһрәйн – конституцион монархия. Дәүләт башында король тора. Хөкүмәтне премьер-министр җитәкли. Кабинет 23 министрдан гыйбарәт.

Ике палаталы парламент. Түбәнгесе – Халык вәкилләре палатасы халык тарафыннан сайланган депутатлардан тора, Югарыгысының вәкилләрен король билгели. Ике палатада да 40шар кеше.

Икътисад

Илдә нефть һәм газ чыгарыла, алга киткән банк секторы, туризм, әлүмин җитештерү бар. Бәһрәйн азык-төлек белән тулысынча диярлек үз-үзен тәэмин итә.

Шулай ук тискәре яклар да бар – югары эшсезлек дәрәҗәсе (15 %), нефтьнең бетүе, дәүләтнең зур бурычлары, нефть табудан башка тармакларның үсеш алмавы.

Географик мәгълүмат

Бәһрәйн картасы

Административ бүленеш

Бәһрәйн 12 автоном районга бүленгән:

• әл-Манама
• әл-Минтака әл-Вуста
• әл-Минтака әл-Гарбия
• әл-Минтака аш-Шамалия
• әл-Хадд
• әр-Рифа вә әл-Минтака әл-Җәнубия
• Җидд Хафс
• Җузур Хавар
• Иса, Мухаррак
• Ситра
• Хамад