Кызыл зур йолдыз: юрамалар арасында аерма
Төзәтмә аңлатмасы юк |
|||
| Юл номеры - 1: | Юл номеры - 1: | ||
{{Йолдыз сыйныфы}} |
{{Йолдыз сыйныфы}} |
||
'''Кызыл зур йолдыз''' ({{lang-en|red giant}}) — төштә [[водород]] яну тәмамланган йолдыз, [йолдызлар эволюциясе]] соң чорында түбән яки уртача массалы (якынча 0,5–10 Кояшныкы), югары [[яктыртучанлык]]лы [[зур йолдыз]]. |
'''Кызыл зур йолдыз''' ({{lang-en|red giant}}) — төштә [[водород]] яну тәмамланган йолдыз, [[йолдызлар эволюциясе]] соң чорында түбән яки уртача массалы (якынча 0,5–10 Кояшныкы), югары [[яктыртучанлык]]лы [[зур йолдыз]]. |
||
== Үзлекләр == |
== Үзлекләр == |
||
[[Файл:Solar Life Cycle.svg|500px|мини|үзәк|Кояшның борынгы һәм киләчәк тормышы. Кызыл зур йолдыз чоры - иң зур радиуслы Кояш.]] |
|||
Кызыл зур йолдызның төше [[һелий]]дән тора. Һелий яну температурасы [[водород]]ныкыннан югарырак, шуңа күрә һелий кабына алмый. Төштә энергия чыкмаганга күрә төш кысыла башлый һәм [[гравитация]] тәэсирендә җылына, [[температура]] арта һәм төш тирәсендәге тышчада урнашкан водород яна башлый һәм югары катламнарны этеп чыгара. Нәтиҗәдә тышкы катламнар киңәяләр, суыналар. Салкынрак йолдыз кызылрак була, ләкин зурлык сәбәпле аның яктыртучанлыгы арта. |
Кызыл зур йолдызның төше [[һелий]]дән тора. Һелий яну температурасы [[водород]]ныкыннан югарырак, шуңа күрә һелий кабына алмый. Төштә энергия чыкмаганга күрә төш кысыла башлый һәм [[гравитация]] тәэсирендә җылына, [[температура]] арта һәм төш тирәсендәге тышчада урнашкан водород яна башлый һәм югары катламнарны этеп чыгара. Нәтиҗәдә тышкы катламнар киңәяләр, суыналар. Салкынрак йолдыз кызылрак була, ләкин зурлык сәбәпле аның яктыртучанлыгы арта. |
||
29 окт 2014, 21:10 юрамасы
Кызыл зур йолдыз (ингл. red giant) — төштә водород яну тәмамланган йолдыз, йолдызлар эволюциясе соң чорында түбән яки уртача массалы (якынча 0,5–10 Кояшныкы), югары яктыртучанлыклы зур йолдыз.
Үзлекләр
Кызыл зур йолдызның төше һелийдән тора. Һелий яну температурасы водородныкыннан югарырак, шуңа күрә һелий кабына алмый. Төштә энергия чыкмаганга күрә төш кысыла башлый һәм гравитация тәэсирендә җылына, температура арта һәм төш тирәсендәге тышчада урнашкан водород яна башлый һәм югары катламнарны этеп чыгара. Нәтиҗәдә тышкы катламнар киңәяләр, суыналар. Салкынрак йолдыз кызылрак була, ләкин зурлык сәбәпле аның яктыртучанлыгы арта.
Шулай итеп, кызыл зур йолдызның төп үзлекләре: бик зур радиусы һәм югары түгел температурасы.
Кайбер кызыл зур йолдызлар
Билгеле кызыл зур йолдызлар — Әлдебаран (Сәвер α), Арктур (Үгезкөтүче α), Гакрукс (Көньяк Хач γ). Болардан зуррак йолдызлар — Антарес (Гакрәп α) һәм Бителҗәүза (Орион α) инде кызыл үтә зур йолдызлар дип исәпләнәләр.