Түбән Татры (милли парк)
| Түбән Татры | |
| словак. Národný park Nízke Tatry | |
| Нигезләнү датасы | 1978 һәм 1997[1] |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Nizke Tatry[1] |
| IUCN тарафыннан якланучы зоналар төркеме | ХТСБ II категориясе: милли парк[d] һәм категория МСОП V: охраняемые наземные и морские ландшафты[d][1] |
| Дәүләт |
 Словакия[1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Жилина төбәге[d], Банска-Бистрицкий край[d] һәм Прешовский край[d] |
| Әһәмиятле урын | Попрад |
| Мәйдан | 76 073,423 һектар[1] |
| Рәсми веб-сайт | napant.sopsr.sk |
 | |
 Түбән Татры Викиҗыентыкта | |
Милли парк "Түбән Татры" (слов. Národný park Nízke Tatry), кыскартылып NAPANT (НАПАНТ) - Үзәк Словакиядә урнашкан милли парк, Ваг һәм Грон елгалары тирәсендә урнашкан. Паркның мәйданы-728 км2, паркның буфер зонасы мәйданы — 1102 км2. Менә шундый мәйдан зурлыклары нәтиҗәсендә ул аны Словакиядә иң эре милли парк итә. Парк Бистрицк өлкәсе (Батрица һәм Брезно районнары), Жилин өлкәсе (Ружомберок һәм Липтовски Микулаш районнары) һәм Прешово өлкәсе(Попрад районы) территорияләрендә урнашкан. Иң югары нокта-Дюмбьер (2043 м), Кралёва-Голь тирәсеннән 4 елга ага— Ваг, Грон, Гнилец и Горнад.
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Табигать саклау чаралары беренче тапкыр 1918-1921 елларда Түбән Татрыда кабул ителә, аннары икенче бөтендөнья сугышыннан соң активлаша. 1963 елда Үзәк Словакия милли паркын "Түбән Татры" милли паркы урнашкан урында төзергә тәкъдим ителә. 1965-1966 елларда Дюмбьер милли паркын төзү проекты әзерләнде, анда Түбән Татры үзәк территориясенең төньяк һәм көньяк өлешен кертү планлаштырылган иде. Проект Словакия милли восстаниесе көненә 25 ел тулу уңаеннан парк төзү өчен 1967-1968 елларда эшкәртелгән, әмма төрле вак кыенлыкларны җиңеп чыгу өчен тагын 10 ел кирәк булган.
1978 елда Словакия Социалистик Республикасында милли парк төзү турында 119 нчы номерлы карар кабул ителә. Милли парк мәйданы-81 095 га билгеләнгән, саклана торган зона-123 990 га. Милли парк статусы шул ук елда Словакия Социалистик Республикасы Мәдәният министрлыгы тарафыннан 120 нче номерлы карарда расланды, ул шулай ук саклана торган зонаның нинди дә булса территорияләрен тану шартларын ныгытты. Чикләре 1997 елда Словакия Республикасы Хөкүмәтенең 182 нче карары белән яңадан каралган: парк мәйданы-72 842 га кадәр кимегән (8253 га кимрәк), ә саклана торган зонаның мәйданы-110 152 га кадәр (13 828 га кимрәк)[2].
Туризм
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Паркта актив ял итү (шул исәптән спорт) белән шөгыльләнү өчен бик яхшы шартлар тудырылган. Туристлар популяр курортлар арасыннан Аяз-Түбән Татрыны, Талены (слов. Tále), Деменов үзәнен, Чертовицыны сайлыйлар. Туристлар өчен түбәндәге мәгарәләр ачылды: Деменовның Ирек мәгарәсе, Деменовның боз мәгарәсе, Быстрин мәгарәсе.
Саклана торган территорияләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Парк һәм аның буфер зонасы территориясенең гомуми мәйданы-98,89 км2 булган түбәндәге саклана торган территорияләр урнаша:
- 10 милли табигый тыюлык
- 10 табигый тыюлык (шул исәптән Тау-Лазлар)
- 5 милли табигый һәйкәл
- 6 табигый һәйкәл
- 1 саклана торган туктау урыны
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Nationally designated areas (CDDA)
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-10-09, retrieved 2019-05-27
Тышкы сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Официаль сайт 2018 елның 9 гыйнвар көнендә архивланган. (ингл.) (слк.)
- Барлык мәгълүматлар Slovakia.travel сайтында (слк.)