Василий Сухомлинский
Василий Сухомлинский | |
---|---|
Туган телдә исем | укр. Василь Олександрович Сухомлинський |
Туган | 28 сентябрь 1918[1][2] Василевка[d], Александрия өязе[d], Херсон губернасы, Украин дәүләте[d] |
Үлгән | 2 сентябрь 1970[1][2] (51 яшь) Павлыш[d], Онуфриевский район[d], Кировоград өлкәсе, Украина Совет Социалистик Республикасы, СССР |
Күмү урыны | Павлыш[d] |
Ватандашлыгы | СССР |
Әлма-матер | Полтавский национальный педагогический университет имени В. Г. Короленко[d] |
Һөнәре | укытучы, язучы, журналист, педагог, публицист, шагыйрь |
Катнашкан сугышлар/алышлар | Алман-совет сугышы |
Гыйльми дәрәҗә: | педагогия фәннәре нәмзәте[d] |
Гыйльми исем: | член-корреспондент Академии педагогических наук СССР[d] |
Сухомлинский Василий Александрович (укр. Василь Олександрович Сухомлинський; 28 сентябрь 1918 ел — 2 сентябрь 1970 ел) — совет новатор-педагогы, язучы. Бөек Ватан сугышында катнашучы. Педагогия фәннәре кандидаты (1955), Украина ССР ы мәктәбенең атказанган укытучысы (1958), ССРБ Педагогия фәннәре академиясенең әгъза-корреспонденты (1968), Социалистик Хезмәт Герое (1968).
Биографиясе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Василий Александрович Сухомлинский 1918 елның 28 сентябрендә Украина Державасы Херсон губернасының Александрий өязе (хәзер Украинаның Кировоград өлкәсе) Васильевка авылында ярлы гаиләсендә туган.
1933 елда Василий Кременчук педагогия институтының рабфагына керә, аннары вузда укуын дәвам итә. 17 яшендә авыл мәктәбендә укытучы булып эшли башлый. Полтава пединститутына күчеп, аны тәмамлаганнан соң туган төягенә кайтып, Онуфриев урта мәктәбендә украин теле һәм әдәбиятен укыта башлый.
1941 елда Бөек Ватан сугышы башлангач, Сухомлинский үзе теләп фронтка китә. Кече политрук дәрәҗәсендә Мәскәүне дошманнан саклауда катнаша, 1942 елның гыйнварындагы алышларның берсендә каты яралана, туп ярчыгы күкрәгендә бөтенләйгә торып кала. Уралдагы госпитальләрнең берсендә дәваланганнан соң тагын да фронтка җибәрүләрен сорый, әмма комиссия аны хәтта чикләнгән кимәлдә дә хәрби хезмәткә яраклы дип тапмый. Туган төбәге дошманнан азат ителгәч, Сухомлинский үз ягына кайта. 1948 елда ул Кировоград өлкәсенең Онуфриев районы Павлыш мәктәбе директоры итеп тәгаенләнә һәм бу вазифада гомеренең соңгы көненә чаклы (1970 елның 2 сентябре) эшли.
Хезмәтләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Василий Сухомлинский — 40 монография һәм брошюра, 600 дән артык мәкалә, 1200 хикәя һәм әкият авторы. Гыйльми хезмәтләрен һәм мәкаләләрен рус телендә, ә әдәби әсәрләрен туган украин телендә язган. Аның төрле телләрдә нәшер ителгән китапларның гомуми тиражы 4 миллион данәгә якын
Мактаулы исемнәре һәм башка бүләкләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Социалистик Хезмәт Герое (1968)
- Ике Ленин ордены
- Кызыл Йолдыз ордены
- Кировоград шәһәренең Почётлы гражданы (1998)
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 Сухомлинский Василий Александрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 Педагоги и психологи мира — 2012.
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Василий Александрович Сухомлинский башка проектларда: | |
Викиҗыентыктагы медиафайллар? |
- http://www.dnpb.gov.ua/ Державна наукова педагогічна бібліотека України імені В. О. Сухомлинського
- «Илнең каһарманнары» сәхифәсендә Василий Сухомлинский
- Статья о В. Сухомлинском на сайте «Великих Украинцев» 2008 елның 20 апрель көнендә архивланган. (укр.)
- Глейзер Г. Д. Сердце, отданное детям
- Василь Олександрович Сухомлинський (укр.)
- Сухомлинський Василь Олександрович (о нём) с подробной библиографией на портале wiki ОУНБ им. А. Л. Чижевского (укр.)
- Симон Соловейчик. «Всё более глубокое понимание ребёнка – это и есть воспитание его». газета «Первое сентября». әлеге чыганактан 2012-03-12 архивланды. 2009-07-18 тикшерелгән.
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Виктор Жадько. Украинский некрополь.-К., 2005.-с.303.
- Сухомлинский В. А. Огнегривый конек: сказки, притчи, рассказы / Сост. и предисл. А. В. Сухомлинского. — М.: Знание , 2007. — 200 с. : Ил.
- Энциклопедия украиноведения : Словарная часть: [в 11 т.] / Научное общество имени Шевченко; гл. ред. проф., д-р Владимир Кубийович . — Париж; Нью-Йорк: Молодая жизнь ; Львов; Киев Глобус, 1955—2003.