Галактикалар тупланышы

Галактикалар тупланышы - гравитацион рәвештә бәйләнгән галактикалар системасы, Галәмдә иң эре стуктуралар берсе.

Диаметры буенча уртача зурлыгы дистәләр миллион яктылык елы тәшкил итә.

Галактикалар тупланышлары ике төргә бүленә:

Регуляр - төзек сферик формасында тупланышлар, анда эллиптик һәм линзасыман галактикалар өстенлек итә, төгәл үзәк өлеше бар. Әлеге тупланышлар үзәгендә гигант эллиптик галактикалар урнашкан. Мәсәлән: Вероника Чәче тупланышы.
Иррегуляр - билгеләнгән формасы булмаган тупланышлар, галактикалар саны буенча регуляр тупланышка калыша. Бу төр тупланышларда спираль галактикалар өстен була. Мәсәлән: Кыз тупланышы.

Тупланышлар массалары 10¹³ - 10¹⁵ Кояш массалы булырга мөмкин.

2016 елда иң иске (CL J10010220) тупланышы табылган, ул Җирдән 11,1 миллиард яктылык елында урнашкан.

Әдәбият

Галактикалар
Төрләр	Эллиптик (E) Эспирәл (S) Тускынлы эспирәл (SB) Линзасыман (S0) Төзексез (Irr) Кәрлә (d) Кәрлә төзексез (dI) Кәрлә эллиптик (dE) Кәрлә сфероидаль (dSph) Ультракомпакт кәрлә (UCD) Боҗрасыман Котби боҗралы
Структура	Үтәмассив кара тишек Балҗ Тускын Диск Төш Эспирәл тармак Һало Котби боҗра Протогалактика
Актив төшләр	Релятивистик агынты Сейферт галактикасы Радиогалактика Лацертида Квазар
Үзара йогынты ясау	Үзара йогынты ясаучы галактикалар Йолдыз тудыргыч галактика Иярчен Тупланыш Үтә зур тупланыш Войд Йолдызлар агымы
Күренешләр һәм процесслар	Барлыкка килү һәм эволюция Гравитацион линза Пекуляр галактика Галактик ел Метагалактика Галактик җеп Бөек дивар (Слоун, CfA2, Һеркулес — Төньяк Корона) Бөек аттрактор
Исемлекләр	Җирле төркем Иң якын Эспирәл Пекуляр галактикалар атласы