Мөслим Магомаев

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Мөслим Магомаев latin yazuında])
әзери. Müslüm Məhəmməd oğlu Maqomayev
Сурәт
Имза
Җенес ир-ат[1]
Ватандашлык  Әзербайҗан
 СССР
 Россия[1]
Туу датасы 17 август 1942(1942-08-17)[2]
Туу урыны Бакы, Азәрбайҗан Совет Социалистик Республикасы, СССР[2]
Үлем датасы 25 октябрь 2008(2008-10-25)[3][4] (66 яшь)
Үлем урыны Мәскәү, Россия
Үлем төре табигый үлем[d]
Үлем сәбәбе миокард инфаркты
Җирләнгән урыны Шәрәфле каберләр аллеясе[d]
Ата Магомет Муслимович Магомаев[d]
Ана Магомаева, Айшет Ахмедовна[d]
Ире яки хатыны Синявская, Тамара Ильинична[d]
Һөнәр төре актёр, опера җырчысы, композитор, кинокөйязар, мемуарист
Әлма-матер Бакы музыка академиясе[d] һәм Бакинское музыкальное училище имени Асафа Зейналлы[d]
Активлык чорнының башы 1962
Катнашучы В гостях у Дмитрия Гордона[d]
Җырчы тавышы баритон[d]
Музыкаль инструмент фортепиано[d] һәм тавыш[d]
Жанр поп-музыка[d], опера һәм оперная поп-музыка[d]
Нәшрият ЛитРес[d]
Бүләкләр
Рәсми веб-сайт magomaev.info
Нинди веб-биттә тасвирланган filmportal.de/73D1B1A10C8C4CD8A18BA50AC7906ECA[1] һәм dbpedia.org/resource/Muslim_Magomayev_(musician)[5]
 Мөслим Магомаев Викиҗыентыкта
Википедиядә Магомаев фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар.

Мөслим Мөхәммәт оглы Магомаев (әзери. Müslüm Məhəmməd oğlu Maqomayev; 1942 елның 17 августы, Бакы — 2008 елның 25 октябре, Мәскәү) — совет, Азәрбайҗан, Россия эстрада һәм опера җырчысы (баритон), актёр, композитор[6][7][8][9]. ССРБ-ның халык артисты (1973)[10].

Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мөслим Магомаев 1942 елның 17 августында Бакы шәһәрендә туган. Аның атасы — Магомаев Мөхәммәт, театр рәссамы, Җиңүгә кадәр 15 көн калгач, фронтта һәлак була[11] әнисе — Айшет Магомаева (сәхнә псевдонимы — Кинжалова), драматик актриса, Сталин стипендиаткасы.

Әтисе ягынан бабасы — Абдулмөслим Магомаев, азәрбайҗан композиторы, Азәрбайҗан дәүләт филармониясе аның исемен йөртә, азәрбайҗан классик музыкасына нигез салучыларның берсе булып тора. Әнисе Айшет Әхмәд кызының чыгышы турында Мөслим Магомаев болай дип язган: ул Майкоп шәһәрендә туган, аның әтисе милләте буенча төрек, ә әнисе яртылаш адыгей, яртылаш рус. Әтисенең килеп чыгышы турында сөйләгәндә, әбисе (әтисенең әнисе) татар булганын әйткән (әбисе Бәдигөлҗәмал — Али һәм Хәнәфи Терегуловларның бертуган сеңлесе). Документларда әтисе Магомаев Мөхәммәт — милләте буенча азәрбайҗан[12]. Мөслим Магомаев үзен һәр чак азәрбайҗан, ә гражданлыгы турында: «Азәрбайҗан — минем атам, Россия — минем анам»[13]. дигән.

Тол калган әнисе театр карьерасын сайлый, Вышний Волочёк, аннары Мурманскига күчеп киткән, Мурманск өлкә драмтеатрында эшли, яңадан кияүгә чыга. Мөслимнең әнисе буенча энесе Юрий һәм сеңлесе Татьяна бар[14].

Сугыштан соң Мөслим бабасы Магомаев Җамалетдин Мөслим оглы гаиләсендә тәрбияләнә.

Мөслим Бакы консерваториясе каршындагы музыкаль мәктәптә (хәзер Бөлбөл оглы исемендәге урта махсус музыкаль мәктәп) фортепиано һәм композиция классы буенча укый[15]. Мәктәптә вокаль бүлек булмаганлыктан, Мөслим 1956 елда Асаф Зейналлы исемендәге Бакы музыкаль училищесына укырга керә. (1959 елда) укуын тәмамлый.

Иҗади эшчәнлеге[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1963 елдан М. Ф. Ахундов исемендәге Азәрбайҗан опера һәм балет театры солисты. 1964-65 елларда Милан театрында стажировка үтә.

1969 елда Сопот халыкара җыр фестивалендә Магомаев I бүләк ала, ә Канныда 1969 һәм 1970 елларда Грамязмалар һәм музыкаль басмалар фестивалендә (MIDEM) күп миллионлы грампластинкалар өчен — «Алтын тәлинкә» белән бүләкләнә[10].

1973 елда, 31 яшендә, Магомаев ССРБ халык артисты, аннан алда, 1971 елның 29 апрелендә, Азәрбайҗан халык артисты исемен ала[16].

1974 елда Магомаев Япониядә абруйлы Tokio музыкаль фестивалендә (Tokyo musik festival) ССРБ-дан вәкил була.

1975 елдан 1989 елга чаклы Магомаев үзе булдырган һәм ССРБ буйлап күп гастрольләр оештырган Азәрбайҗан дәүләт эстрада-симфоник оркестрының сәнгать җитәкчесе була.

1960 һәм 1970-елларда Магомаев ССРБ-да чиксез популярлыкка ирешә: күп меңлек стадионнар, бөтен Советлар Берлеге буйлап бетмәс гастрольләр, телевидениедә еш чыгышлар ясый. Аның җырлары язылган пластинкалар күп тираж белән чыгарыла[17]. Хәзерге көнгә кадәр ул постсовет биләмәләрендә яшәгән төрле буын кешеләренең табынган җырчысы булып кала.

Мактаулы исемнәре һәм бүләкләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Россия Президенты Владимир Путин Мөслим Магомаевка Почет ордены тапшыра. 2002 елның 26 декабре
  • Азәрбайҗан ССР-ның атказанган артисты (1964)
  • Азәрбайҗан ССР-ның халык артисты (1971 елның 29 апреле)[16]
  • ССРБ-ның халык артисты (1973 елның 17 декабре) [18]
  • Чечен-Ингуш АССР-ның атказанган артисты[19]
  • Почёт ордены (РФ, 2002 елның 17 августы)[20]
  • Хезмәт Кызыл Байрагы ордены (1971)
  • Халыклар Дуслыгы ордены (1980 елның 14 ноябре) [21]
  • «Азатлык» ордены (Азәрбайҗан), 2002 елның 17 августы)
  • «Шөһрәт» ордены (Азәрбайҗан, 1997)
  • «Поляк мәдәнияте каршында казанышлары өчен» күкрәк билгесе
  • III дәрәҗә «Шахтер даны» күкрәк билгесе
  • «Данко йөрәге» ордены («халыкара рухи берлек үзәге» һәм «Санкт-Петербург һәм Мәскәү калаларының җәмәгать оешмалары советы»)
  • М. В. Ломоносов ордены (Хәвефсезлек, оборона һәм хокук тәртибе академиясе, 2004)
  • Бөек Пётр исемендәге милли бүләк (2005)
  • «Овация» Россия милли премиясе («Легенда» номинациясендә) (2008).

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Викиҗыентыктагы медиафайллар?
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #122638840, Record #1061810925 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 Магомаев Муслим Магометович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  3. ↑ http://english.pravda.ru/russia/history/25-10-2008/106621-Muslim_Magomayev-0
  4. ↑ Халыкара музыка китапханәсе проекты — 2006.
  5. ↑ Record #84220934, Record #311658836 // VIAF — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
  6. ↑ В Баку пройдет мероприятие памяти великого Муслима Магомаева
  7. ↑ В Баку почтили память Муслима Магомаева
  8. ↑ 70 лет со дня рождения Муслима Магомаева. әлеге чыганактан 2014-10-11 архивланды. 2014-10-07 тикшерелгән.
  9. ↑ Муслим Магомаев — биография — актёры — знаменитости в кино — Кино-Театр.ру
  10. ↑ 10,0 10,1 Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Т. 3. Корто — Октоль. 1104 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1976
  11. ↑ Подвиг сержанта Магомаева
  12. ↑ см. наградные листы Магомаева:,
  13. ↑ Магомаев вернулся в Кремль по приказу Андропова. Российская Газета, Пятница, 16 августа 2002 г., № 153 (3021).
  14. ↑ Муслим МАГОМАЕВ: «Меня любили главные люди страны».
  15. ↑ «Кто есть кто в современной культуре». Эксклюзивные биографии. — Выпуск 1—2. — М.: МК-Периодика, 2006—2007, на сайте Муслима Магомаева
  16. ↑ 16,0 16,1 Respublikanın incəsənət xadimlərindən bir qrupuna Azərbaycan SSR Fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 29 aprel 1971-ci il tarixli Fərmanı — anl.az.
  17. ↑ 50 культовых пластинок фирмы «Мелодия» // Серебряный дождь. 2014.
  18. ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 17 декабря 1973 года № 5204—VIII «О присвоении почетного звания народного артиста СССР Магомаеву М. М.»
  19. ↑ В Грозном появится улица Магомаева // KP.RU — Ставрополь
  20. ↑ Указ Президента РФ от 17 августа 2002 г № 906
  21. ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 14 ноября 1980 года № 3301-X «О награждении орденами и медалями СССР работников, наиболее отличившихся при подготовке и проведении Игр XXII Олимпиады»

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Мөслим_Магомаев&oldid=4082007