Бакы

Калып:ТП/ВМ/ВМ

Бакы (әзери. Bakı, Бакы) — Азәрбайҗан Җөмһүриятенең башкаласы, фәнни-техник һәм сәнәгый үзәге, Каспий диңгезендә шактый зур порт һәм Кавказның иң зур шәһәре^[1]^[2].

Шәһәр мәйданы 2 430 км²^[3]. Бакы Апшерон ярымутравының көньяк ярында урнашкан. Шәһәр үзенең борынгылыгы, терриотория зурлыгы һәм халык саны буенча Көнчыгышның иң зур шәһәрләренең берсе булып санала^[4]. Апшерон ярымутравы халкы белән бергә, агломерация халкы 2 545, 6 мең кеше тәшкил итә. 2009 елда Бакы БДБда сәяхәт итүче эшкуарлар өчен иң кыйммәт шәһәр булып танылган.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Халык саны
1897^[5]	1926^[6]	1939^[7]	1959^[8]	1970^[9]	1979^[10]	1989^[11]	2012	2014	2018
111 904	↗446 832	↗543 939	↗642 507	↗851 547	↗1 021 969	↗1 150 055	↗2 122 300	↗2 181 800	↗2 262 600

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Апшерон ярымутравының көньяк өлешендә, Каспий диңгезе ярында урнашкан.


Берлин ~ 3070 км Киев ~ 1870 км Тбилиси ~ 452 км Гәнҗә ~ 297 км	Самар ~ 1417 км Әстерхан ~ 676 км Махачкала ~ 387 км Мәскәү ~ 1910 км	Нурсолтан ~ 2042 км Атырау ~ 763 км
Евлах ~ 283 км Ирәван ~ 455 км Карс ~ 584 км		Төркмәнбашы ~ 261 км Ташкәнт ~ 1626 км
Нахчыван ~ 413 км Бәгъдад ~ 930 км Иерусалим ~ 1620 км	Тәһран ~ 545 км Манама ~ 1590 км Мәккә ~ 2310 км	Кандаһар ~ 1735 км Карачи ~ 2362 км

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Бакы климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Уртача максимум, °C	6,6	6,3	9,8	16,4	22,1	27,3	30,6	29,7	25,6	19,6	13,5	9,7	18,9
Уртача температура, °C	4,2	4,0	6,3	12,3	18,0	22,8	26,4	25,6	21,8	16,0	10,8	6,6	14,5
Уртача минимум, °C	2,1	2,0	4,2	9,4	14,9	19,7	22,2	22,9	19,4	13,6	8,8	4,8	12,0
Явым-төшем нормасы, мм	21	20	21	18	18	8	2	6	15	25	30	26	210
Чыганак: [1]

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Бакы манзарасы

Flamebuildingsinbaku.JPG

Flame Towers төзелеп ятучы биналары
Бакы төнлә
Кызлар манарасы
Бакы кирмәне
Ширваншаһлар сарае
Nizami monument.jpg

Низами һәйкәле
Бакы бухтасы
Иске шәһәргә капка
Иске шәһәр. Асаф Мехтиевның чүкелгән эше
Иске шәһәр
Һейдәр мәчете төнлә

Шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Азәрбайҗаннар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Онегин Хаҗикасыймов (1937—2002), шагыйрь, 1985 елдан православие монахы.
Сара Ашурбәйли (1906—2001), тарих фәннәре докторы (1966), профессор, Азәрбайҗан ССР дәүләт премиясе лауреаты (1970). Азәрбайҗан ССР атказанган фән эшлеклесе (1982).
Өммелбану Әсәдуллаева (Банин, 1905—1992), азәрбайҗан милләтеннән Франция язучысы.
Зөләйха Сәетмәммәдова (1919—1994), Бөек Ватан сугышында катнашкан хәрби очучы, 1951—1974 елларда Азәрбайҗан ССР социаль тәэминат министры.
Вәҗиһә Сәмәдова (1924—1965), рәссам, Азәрбайҗан ССР атказанган сәнгать эшлеклесе (1965).
Афаг Бәширкызы (1955), кино- һәм театр актрисасы, Азәрбайҗанның халык артисты (1993).
Хөсәен Араблинский (1888—1919), трагик актер, режиссер. 1918 елда Әстерхан татар театрында эшли.
Полад Бүлбүлоглу (1945), җырчы, актер, композитор, дипломат.

Татарлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Рафаил Ильясов, ТРның Азәрбайҗандагы даими вәкиле.
Ирадә Әюпова (1971), ТР мәдәният министры.
Земфира Мифтахетдинова (1963), спортчы (стендлы ату), 2000 елның җәйге Олимпия уеннары чемпионы, 2004 елның җәйге Олимпия уеннары бронза призеры, дөнья чемпионы (1995, 2001), Аурупа чемпионы (1986, 1987, 1988).

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Бакы метрополитены

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Викиҗыентыкта [[Commons:Category: Baku Викиҗыентыкта|Бакы]] темасына медиафайллар бар
Бакы. Мәгълүмати портал.
Бакы. Фотосурәтләр.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

↑ Визит Дмитрия Медведев в Азербайджан. Кстати, столица Азербайджана Баку – самый большой город на Кавказе и крупнейший порт на Каспийском море (рус.)
↑ Азербайджан (рус.)
↑ Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег <ref>; для сносок DENSITY не указан текст
↑ Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег <ref>; для сносок AGGLOMERATION не указан текст
↑ Рәсәй империясе җанисәбе (1897)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2163579"></a>
↑ СССР җанисәбе (1926)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350766"></a>
↑ СССР җанисәбе (1939)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4127589"></a>
↑ СССР җанисәбе (1959)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350764"></a>
↑ СССР җанисәбе (1970)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350767"></a>
↑ ССҖБ җанисәбе (1979)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11185939"></a>
↑ СССР җанисәбе (1989)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2621042"></a>

Бу Азия географиясе турында мәкалә төпчеге.
Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп,

Википедия проектына ярдәм итә аласыз.
Мөмкинлек булса, бу искәрмәне төгәлрәккә алыштырырга кирәк.

[1] Визит Дмитрия Медведев в Азербайджан. Кстати, столица Азербайджана Баку – самый большой город на Кавказе и крупнейший порт на Каспийском море (рус.)

[2] Азербайджан (рус.)

[DENSITY-3] Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег <ref>; для сносок DENSITY не указан текст

[AGGLOMERATION-4] Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег <ref>; для сносок AGGLOMERATION не указан текст

[_7c1a304cfd43aae9-5] Рәсәй империясе җанисәбе (1897)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2163579"></a>

[_025dd0bdb8f4e90a-6] СССР җанисәбе (1926)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350766"></a>

[_abf72e81c79692b2-7] СССР җанисәбе (1939)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4127589"></a>

[_be6f3e8a670c1974-8] СССР җанисәбе (1959)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350764"></a>

[_749252c0392ae815-9] СССР җанисәбе (1970)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350767"></a>

[_b5351db052967e94-10] ССҖБ җанисәбе (1979)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11185939"></a>

[_d5d528ae14710411-11] СССР җанисәбе (1989)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2621042"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]