Тәһран
| Тәһран | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ил | Иран |
| Остан | Тәһран |
| Координатлар | 35°42'N, 51°25'E |
| Мэр | Мөхәммәд-Багер Галибаф |
| Нигезләнгән | б.э.к. 6000 ел тирәсендә |
| Мәйдан | 730 км2 км² |
| ДӨК | 1200 м |
| Рәсми тел | фарсы |
| Халык саны | 8 429 807 кеше |
| Халык тыгызлыгы | 10 327,6 кеше/км² |
| Агломерация | 13 413 348 |
| Милли состав | фарсылар, азәрбайҗаннар, мазандаранилар, көрдләр, әрмәннәр, гарәпләр |
| Дини состав | шигый мөселманнар, христианнар, яһүдиләр һ.б. |
| Сәгать кушагы | UTC+3.30 (җәй көне +4.30) |
| Телефон коды | +98 21 |
| Рәсми сайт | tehran.ir |
| Кардәш шәһәрләр | Минск, Лондон, Пекин, Кабул, Бразилиа, Һавана, Берлин, Багдад, Эль-Кувейт[d], Мәскәү, Санкт-Петербург, Хартум, Дүшәнбе, Каракас, Сәнга, Лос-Анджелес, Сеул, Pretoriä, Павлодар, Kinşasa, Манила, Bangkok, Будапешт, Тбилиси[1] һәм Дөбәй |
Тәһран (фар. تهران) — Иранның башкаласы һәм иң зур шәһәре. Азиянең иң эре торак пунктларының берсе. Илнең сәяси, икътисади, мәдәни, транспорт һәм сәүдә үзәге.
Атаманың килеп чыгышы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шәһәрнең рәсми сайты буенча Тәһран атамасы «төп», «ас» мәгънәсен аңлатучы ته (тәһ) һәм «тау бите» мәгънәсенә туры килүче искергән ران (ран) сүзләреннән барлыкка килгән. Шул рәвешле, Тәһран сүзен "тау бите астында" урнашкан дип тәрҗемә итәргә була. Шәһәр, чынлап та, Точал тавыннан көньякта урнашкан.[2]
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халкы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
XVIII гасырда Тәһранның халык саны якынча 100 мең кеше тәшкил итә. Аеручы зур тизлек белән халык саны XX гасырда үсә.
| 1891 | 1922 | 1932 | 1956 | 1966 | 1980 | 1986 | 1991 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Халык | 160,000 | 210,000 | 249,504 | 1,512,082 | 2,719,730 | 5,361,335 | 6,042,584 | 6,475,527 |
| Тыгызлык (кеше/км²) | 6,540 | 8,590 | 10,200 | 15,120 | 9,610 | 9,600 | 8,430 | 8,990 |
| Еллык арту, % | 3 | 4 | 4,6 | 5,9 | 5,8 | 4,1 | ||
| Мигрантлар санының артуы | 3,800 | 1,700 | 24,900 | 25,900 | 47,500 | 35,000 | ||
| Чыганак: Atlas de Téhéran et Mansour Ohadi | ||||||||
Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Ил | Шәһәр | |
|---|---|---|
|
Америка Кушма Штатлары | Лос Анджелес[3] |
|
Көньяк Корея | Сеул[4] |
|
БГӘ | Дөбәй[5] |
|
Филипин | Манила |
|
Беларусия | Минск[6] |
|
Таҗикстан | Душанбе |
|
Русия | Мәскәү |
|
Венесуэла | Каракас |
|
Куба | Гавана |
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ https://tbilisi.gov.ge/img/original/2018/6/12/tbilisiinfigures.pdf
- ↑ تاريخچه تهران, archived from the original on 2009-01-24, retrieved 2010-06-15
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2009-02-24, retrieved 2010-06-15
- ↑ http://english.chosun.com/w21data/html/news/200707/200707110009.html(үле сылтама)
- ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Dubai
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2017-05-25, retrieved 2010-06-15