Ашкабад

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Ашкабад latin yazuında])
Ашһабад
Карта
Ил Төрекмәнстан
Координатлар 37°57'тн, 58°23'кнч
Эчке бүленеш 5 этрап
Хәким Дурдылыев Шамухаммет
Нигезләнгән 1881
Мәйдан 470 км²
Халык саны 909 000 кеше
Милли состав төрекмәннәр (77%), руслар, үзбәкләр, әрмәннәр (23 %)
Дини состав мөселманнар, христианнар һ. б.
Сәгать кушагы UTC+5
Телефон коды +(993 12)
Почта индексы 744000 — 744040
Рәсми сайт ashgabat.gov.tm/
Кардәш шәһәрләр Әнкара, Әлбукерке, Бамако[d], Афин һәм Киев[1][2]

Ашкаба́д (Ашхабад, төрекм. Aşgabat, фар. عشق آباد гашикъ абад[3]) — Төрекмәнстанның башкаласы, дәүләтнең иң зур идарә-сәяси, сәнәгый, фәнни һәм мәдәни үзәге. Шәһәр аерым идарә берәмлек — вилаять (өлкә) хокуклары белән булып тора.

Исем[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Нигезләнү 1881 елыннан 1919 елгача Асхабад исемене йөрткән. 1919—1927 елларда — Павел Полторацкий хөрмәтенә Полторацк, ә 1927 елданАшхабад. Бәйсез Төрекмәнстанда аны рус телендә Ашгабат та, Ашхабад та дип атыйлар.

Халык саны[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Халык саны
1897[4]1939[5]1959[6]1970[7]1979[8]1989[9]1995[10]2019[11][12]2022[13]
19 426126 635169 935253 118312 024401 135540 600828 1001 030 063

Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Архитектурасы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
  2. https://kyivcity.gov.ua/kyiv_ta_miska_vlada/pro_kyiv/mista-pobratimi_z_yakimi_kiyevom_pidpisani_dokumenti_pro_poridnennya_druzhbu_spivrobitnitstvo_partnerstvo/
  3. Гашикъ — гашыйк, сөюче, яратучы; абад — һарнәрсәсе җитеш, мәдәниләшкән төзек (урын); утрак (җир), халык яши торган урын. — Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К.З. Хәмзин, М.И. Мәхмүтов, Г.Ш. Сәйфуллин. — Казан: Тат. кит. нәшр., 1965. — 792 б. — Б. 89, 15.
  4. Рәсәй империясе җанисәбе (1897)
  5. СССР җанисәбе (1939)
  6. СССР җанисәбе (1959)
  7. СССР җанисәбе (1970)
  8. ССҖБ җанисәбе (1979)
  9. СССР җанисәбе (1989)
  10. Төрекмәнстан җанисәбе (1995)
  11. http://data.un.org/en/iso/tm.html
  12. http://www.turkmenistan.gov.tm/?id=16832
  13. https://citypopulation.de/en/turkmenistan/