Эчтәлеккә күчү

2022 ел

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/2022 ел latin yazuında])
Еллар
2018 · 2019 · 2020 · 2021 2022 2023 · 2024 · 2025 · 2026
Унъеллык
2000-еллар · 2010-еллар2020-еллар2030-еллар · 2040-еллар
Гасырлар
XX гасырXXI гасырXXII гасыр
3 меңьеллык
XIX гасырXX гасырXXI гасырXXII гасырXXIII гасыр
1990-еллар 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
2000-еллар 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
2010-еллар 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
2020-еллар 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
2030-еллар 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039
2040-еллар 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049
2050-еллар 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059
2060-еллар 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069
2070-еллар 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079
2080-еллар 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089
2090-еллар 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099
2100-еллар 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109
Хронологик таблица

2022 (ике мең егерме икенче) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча шимбә көнне башлана. Бу безнең эраның 2022 елы, III меңьеллыкның 22 елы, XXI гасырның 22 елы, XXI гасырның 3 унъеллыгының 2 елы, 2020 елларның 3 елы. 2022 елдан бирле 2 ел үтте.


  • 8 ноябрьГали Даутов (91), техника фәннәре докторы, профессор, физика буенча татар телендә дәреслекләр авторы.

Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Нобель премиясе лауреатлары

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Физика өлкәсендә Нобель премиясе
Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе
  • Анни Эрно (Анни Дюшен), Францияшәхси хәтернең тамырларын, читләшү хисен һәм коллектив чикләүне клиник кискенлек һәм батырлык белән ачып биргән өчен [42]
Тынычлык өчен Нобель премиясе
  • Беларусия байрагы Алесь Беляцкий
  • Россия байрагы Мемориал (оешма)
  • Украина байрагы Гражданнар иреге үзәге[43]Тынычлык премиясе лауреатлары үз илләрендә гражданлык җәмгыятен гәүдәләндерә. Алар еллар дәвамында хакимиятне тәнкыйтьләү һәм гражданнарның төп хокукларын яклау хокукын алга этәрде. Алар хәрби җинаятьләрне, кеше хокукларын бозуны һәм хакимиятне дөрес кулланмауны документлаштыру өчен зур көч куйды. Бергәләп алар тынычлык һәм демократия өчен гражданлык җәмгыятенең мөһимлеген күрсәтә
Химия өлкәсендә Нобель премиясе
Физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель премиясе
  • Швеция байрагы Сванте Пеэбогалимнең хезмәтләре фәнни җәмгыять тарафыннан кеше эволюциясен һәм миграциясен яхшырак аңлау өчен киң кулланыла[45]
Икътисад өлкәсендә Нобель премиясе
  1. Распоряжение Кабинета министров Республики Татарстан от 8.11.2021 2258-р. 2021 елның 13 ноябрь көнендә архивланган. Татарстан Республикасының Хокукый мәгълүмат рәсми порталы
  2. Указ Президента Российской Федерации от 30.12.2021 № 745 ∙ Официальный интернет-портал правовой информации(рус.)
  3. Казанда Филзә Хәмидуллин белән хушлаштылар. Татар-информ, 6.01.2022
  4. Тел галиме Алмас Шәйхулов вафат. Татар-информ, 6.01.2022
  5. Татарстан җитәкчелеге элекке вице-премьер Хәснулинның вафатына бәйле кайгы уртаклаша. Татар-информ, 12.02 2022
  6. Людмила Жаренова. В Аксубаевском районе простятся с Героем Соцтруда Валентиной Васильевной Сорокиной. aksubayevo.ru, 11.01.2022
  7. Скончался бывший гендиректор ОЭЗ «Иннополис» и «Алабуга» Игорь Носов. business-gazeta.ru, 8.02.2022(рус.)
  8. Рузилә Мөхәммәтова. Күренекле рәссам Зөфәр Гыймаев «Казан нуры» мәчетеннән соңгы юлга озатыла. Татар-информ, 16.02.2022
  9. Скончался бывший руководитель пресс-службы мэрии, писатель Ягсуф Шафиков. chelny-biz.ru, 22.02.2022
  10. Татар журналистикасының олуг галиме – Илдар Низамов вафат. Азатлык радиосы, 27.02.2022
  11. Павел Климчак. Татарстанның элеккеге юстиция министры белән хушлашу Казанның Арча зиратында узачак. Татар-информ, 3.03.2022
  12. Рузилә Мөхәммәтова. Татарстанның халык артисты, Тинчурин театры ветераны Земфира Досаева вафат. Татар-информ, 03.03.2022
  13. Танылган шагыйрь Рифкать Имаев вафат. Татарстан Язучылар берлеге, 5.03.2022
  14. В Уфе ушел из жизни один из основоположников Татарского театра «Нур» Абылхаер Сафиуллин. ИА Башинформ, 10.03.2022(рус.)
  15. Легендар диктор Мәрьям Арсланова вафат. Интертат, 13.04.2022
  16. Татарстан чаңгычысы Камчаткада чаңгы марафоны вакытында вафат булган. Татар-информ, 17.04.2022
  17. Спас районында Бөек Ватан сугышының соңгы ветераны белән хушлаштылар. Татар-информ, 3.5.2022
  18. Белоруссиянең беренче җитәкчесе үлде. Интертат, 4.05.2022
  19. Язучы, драматург Эсфир Яһудин вафат. Татарстан Язучылар берлеге
  20. Россиянең халык артисты Ренат Ибраһимов вафат. Татар-информ, 14.05.2022
  21. Ләйлә Аралбаева. Ушел из жизни легендарный башкирский баянист Ридик Фасхитдинов. ИА «Башинформ», 16.05.2022
  22. В Уфе ушел из жизни бывший главный редактор газеты «Кызыл таӊ» Муса Мулюков. ИА «Башинформ», 10.06.2022
  23. Фатих Сибагатуллин вафат. Татар-информ, 24.06.2022
  24. Әлмәт театрының элеккеге директоры Тамара Халитова вафат. Татар-информ, 29.06.2022
  25. Рузилә Мөхәммәтова. Татарстанның халык артисты Раушания Юкачева вафат. Татар-информ, 17.07.2022
  26. Татар халкының үсеш стратегиясен әзерләүдә катнашкан профессор Рифат Исләев вафат. Татар-информ, 4.08.2022
  27. Лиля Шайхутдинова. «Его ученики становились основателями композиторских школ»: скончался Анатолий Луппов. Татар-информ, 8.08.2022
  28. Умер Михаил Горбачев. РИА Новости (2022-08-30). 2022-08-29 тикшерелгән.
  29. Погибший в ЦКБ топ-менеджер "Лукойла" страдал от болезни сердца. РЕН ТВ, 01.09.2022
  30. Причиной смерти главы совета директоров «Лукойла» назвали суицид. Lenta.ru, 01.09.2022
  31. Queen Elizabeth II has died, Buckingham Palace announces. BBC News (2022-09-08).
  32. Умерла королева Елизавета II. ТАСС (2022-09-08).
  33. Космосны тикшерүче танылган академик Альберт Галиев вафат. Татар-информ, 14.09.2022
  34. Казанда Россиянең атказанган рәссамы Рәшит Госманов вафат булды. Татар-информ, 18.09.2022
  35. «Был предан своей отрасли и своему делу»: в Казани простились с Ринатом Сабировым. Татар-информ, 25.09.2022
  36. Әдәбият галиме, шагыйрь Нурмөхәммәт Хисамов вафат. Татарстан Язучылар берлеге
  37. Күренекле шагыйрә Резеда Вәлиева вафат — Татарстан Язучылар берлеге
  38. Гөлнар Гарифуллина. Барда районының «Таң» газетасы баш мөхәррире Эльмарт Уразов вафат. Татар-информ, 27.10.2022
  39. Рузилә Мөхәммәтова. Камал театрының күренекле артисты Наил Дунаев вафат. Татар-информ, 30.10.2022
  40. 40,0 40,1 Рустам Минниханов: Творчество Тукая — путеводная звезда для татарского народа. Татар-информ, 26.04.2022(рус.)
  41. Лаура Кеффер. Нобелевскую премию по физике дали за исследования в сфере квантовой механики (2022-10-04).
  42. The Nobel Prize in Literature 2022. The Nobel Foundation. 2022-10-06 тикшерелгән.
  43. The Nobel Peace Prize 2022 (7 октября 2022). 2022-10-07 тикшерелгән.
  44. The Nobel Prize in Chemistry 2022.
  45. Наталья Костарнова. Homo sapiens получил Нобелевку за гоминидов (2022-10-03).
  46. Официальный сайт Нобелевской премии - NobelPrize.org