3 март
Навигациягә күчү
Эзләүгә күчү
3 март — Милади тәкъвимендә өченче айның өченче көне. Ел ахырына кадәр 303 көн кала.
| ← март → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | 31 | |||
| 2022 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халыкара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
БМО — Бөтендөнья кыргый табигать көне (ингл. World Wildlife Day).
БСО — Халыкара колаклар сәләмәтлеген һәм ишетү сәләтен саклау көне (ингл. International Ear Care Day, исп. Día Internacional de la Audición).[1]
Милли[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Болгария — Болгариянең 
/
Госманлы империясе хәкимияте астыннан азат ителү көне (болг. Ден на Освобождението на България от османска власт), конфликтка 
/
Русия империясе көчләренең катнашуы нәтиҗәсендә 1878 елда Рус-төрек сугышының (ru) Санстефано тынычлык килешүенең (bg) имзалау белән тәмамлануы көне.
Грузия — Аналар көне (гөрҗ. დედის დღე, ингл. Mother's Day).
Малави — Корбаннар көне (ингл. Martyr's day).
Судан — Милли бердәмлек көне.[2]
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халыкара шагыйрьләр, эссеистлар һәм язучылар клубы — 
Халыкара язучы көне.
Бразилия — Метеорологлар көне (порт. Dia do Meteorologista).[3][4]
Лөбнан — Укытучылар көне (гарәп. عيد المعلم, фр. La Fête des professeurs), 9 мартка кадәр бара.
Мисыр — Спортсменнар көне (ингл. Sportsmen's day), илнең спорт өлкәсендә бар өлеш керткән шәхесләр истәлегенә багышланган.[5]
Япония — Хинамацури (яп. 雛祭り), курчаклар яки кызлар көне бәйрәме.
Вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1837 — АКШ Техас җөмһүрияте бәйсезлеген таный.
- 1845 — Флорида АКШка 27 нче штат булып керә.
- 1861 — Петербургта Александр II крепостнойлар хокукын бетергән манифестны имзалый.
- 1923 — сатуга беренче атналык журналы «Тайм» чыга.
- 1933 — Потсдамда Адольф Гитлер Өченче рейхны оештыру турында игълан итә.
- 1978 — Чарли Чаплин мәете аның Швейцариядәге кабереннән урлана.
- 1991 — Референдумда Латвиянең 74 %ты һәм Эстониянең 83 %-ты СССРдан бәйсезлек өчен тавыш бирәләр.
Туулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:3 март көнне туганнар
- 1655 — Тихон,
- 1839 — Василий Магницкий,
- 1847 — Александр Белл, АКШ уйлап табучысы.
- 1859 — Алексей Казем-Бек, Казан губернасында туберкулёзга каршы чаралар башлаган табиб, Казан император университеты профессоры.
- 1860 — Алексей Фаворский,
- 1867 — Теодоро Шестаков,
- 1880 — Милан Сршкич, серб дәүләт эшлеклесе.
- 1884 — Ильяс Кудашев-Ашказарский, татар музыканты, театр эшлеклесе, татар театрына нигез салучыларның берсе.
- 1888 — Сергей Теплоухов,
- 1896 — Хафиз Палютин, татар коммунисты, ССРБ дәүләт эшлеклесе.
- 1909 — Михаил Белдер,
- 1916 — Лайош Мештерһази,
- 1917 — Зыгмунт Рушчевски,
- 1918 — Артур Корнберг,
- 1923 — Бикә Морзагулова,
- 1924 — Мәснәви Хәертдинов, Татарстан халык рәссамы һәм атказанган сәнгать эшлеклесе (1924-1983).
- 1924 — Рәмзи Гарифуллин,
- 1926 — Фәйзи Гомәров,
- 1928 — Дмитрий Ширков,
- 1928 — Нәҗип Мәдияров, татар шагыйре.
- 1930 — Геннадий Герасимов,
- 1931 — Әгъзам Тимершин, газета хәбәрчесе, татар шагыйре.
- 1934 — Дания Дәүләтшина,
- 1934 — Салават Галин, мәгариф эшлеклесе, башкорт язучысы.
- 1935 — Марат Сафин,
- 1937 — Әнәс Баһманов,
- 1938 — Әхәт Салихов,
- 1939 — Гамир Исмәгыйлев,
- 1941 — Виктор Бударков,
- 1946 — Борис Журавлев,
- 1946 — Рөстәм Кайдрәкев,
- 1948 — Таңсылу Карамыш, тел белеме галимәсе, матбугат, радио һәм телевидение хезмәткәре, башкорт язучысы.
- 1950 — Анатолий Кузьмин,
- 1950 — Рузия Мотыйгуллина, РФ атказанган, ТР халык артисты.
- 1954 — Илдар Габдуллин,
- 1957 — Салават Низаметдинов, башкорт композиторы.
- 1959 — Вәгыйз Һидиятуллин,
- 1962 — Александр Дозморов,
- 1962 — Джекки Джойнер-Керси,
- 1963 — Баттулга Халтмаагийн,
Монголия президенты (2017 елдан). - 1964 — Рәхимә Арсланова,
- 1966 — Михаил Мишустин,
- 1966 — Радмир Усаев,
- 1971 — Сергей Юшко,
- 1973 — Алсу Галина (Гафарова), татар драма артисты, җырчы.
- 1974 — Сергей Батин,
- 1987 — Андрей Зубарев,
- 1989 — Ришат Төхвәтуллин, эстрада җырчысы (лирик тенор).
- 1989 — Юлия Мазурова,
- 1993 — Равил Нотфуллин,
Вафатлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:3 март көнне вафатлар
- 1703 — Роберт Гук (Robert Hooke), инглиз физигы, химигы, математигы, астрономы, биологы.
- 1797 — Ив-Жозеф Тремарек Кергелен, француз диңгез сәяхәтчесе, контр-адмирал.
- 1919 — Евлампий Будрин,
- 1940 — Бакый Рәхимов, Советлар Берлеге каһарманы.
- 1943 — Гали Рәхим,
- 1948 — Кәлимулла Хәсәнов, 2нче патша Думасы һәм Милли Мәҗлес депутаты.
- 1948 — Ференц Керестеш-Фишер,
- 1950 — Константин Базилевич,
- 1960 — Иван Граве,
- 1986 — Дмитрий Протопопов, инкыйлабчы, совет фирка-дәүләт эшлеклесе.
- 1991 — Метри Кибек,
- 1994 — Мөнир Агишев,
- 1997 — Вячеслав Шугаев, язучы.
- 1998 — Владимир Шимко,
- 1999 — Герһард Һерцберг,
- 2001 — Рәис Әсәев,
- 2005 — Камил Гозәеров,
- 2006 — Эльсе Фишер,
- 2007 — Альфред Сәйдәшев, юрист, казый.
- 2007 — Зиннур Уракчын,
- 2013 — Алексей Яшмолкин,
- 2015 — Габдулла Җиһаншин,
- 2019 — Тәлгать Хөрәмшин,
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Исем бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ (ингл.) WHO.int/International Ear Care Day: 3 March 2014
- ↑ (ингл.) Sudan Unity Day 2016 елның 5 март көнендә архивланган.
- ↑ (порт.) PORTAL OFICIAL DA CÂMARA MUNICIPAL DA ESTÂNCIA CLIMÁTICA DE ANALÂNDIA
- ↑ (порт.) Senado.gov.br: DIÁRIO DO SENADO FEDERAL/ Dia do Meteorologista
- ↑ (ингл.) Egyptian Tourism Development Authority: Holidays 2013 елның 1 февраль көнендә архивланган.