22 декабрь
22 декабрь — Милади тәкъвимендә уникенче айның егерме икенче көне. Ел ахырына кадәр 9 көн кала.
| ← декабрь → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халыкара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Милли[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Вьетнам — Хәрби көчләр көне (1944).[1][2][3][4]
Куба — укытучылар көне.[5][6]
Индонезия — Аналар көне бәйрәме.[1][2][5][7]
Зимбабве — Бердәмлек көне.[1][2][8]
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
БДБ — Энергетиклар көне.[9][10][11]
Аргентина — даруханә хезмәткәрләре көне.[5][12][13]
Украина — Дипломатик элемтәләр хезмәткәрләре көне.[9][10][14]
Һиндстан — Математика көне.[1][15]- төркиләрдә — Нардуган бәйрәме (баш. Нардуған, төр. Nardugan, ингл. Nardoqan).
Вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1808 —
Венада узган зур хәйрия концертында Бетховенның берничә зур әсәрләре премьерасы булды. - 1906 —
Казанда беренче публик татар спектакле күрсәтелде. - 2007 — Ariane 5 исемле француз ракетасы тарихта беренче Африка иярченең чыгара.
_(2004).png){kind=small}
Туулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:22 декабрь көнне туганнар
- 1792 — Павел Катенин,
- 1820 — Иван Зедерштедт,
- 1836 — Алексей Хорват,
- 1838 — Владимир Марковников,
- 1856 — Фрэнк Келлог, америкалы дәүләт эшлеклесе, Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреаты.
- 1858 — Джакомо Пуччини, итальян опера композиторы.
- 1863 — Аркадий Лаврский,
- 1869 — Бейнбридж Колби,
- 1869 — Дмитрий Егоров, математик.
- 1873 — Николай Козмин,
- 1876 — Никита,
- 1890 — Яков Шейнкман, РКП(б)ның Казан губерна комитеты рәисе.
- 1891 — Екатерина Максимова,
- 1911 — Василий Матвеев, мари совет дәүләт эшлеклесе.
- 1912 — Мостафа Ногман, татар шагыйре, тел галиме.
- 1913 — Евгений Бусыгин, этнограф, Казан университеты профессоры, музыкант.
- 1926 — Рифгать Әбдиев, уйлап табучы, кибернетик, фән докторы, профессор.
- 1936 — Евгений Штырков, инженер-оптик, профессор.
- 1936 — Юрий Коковихин,
- 1937 — Эдуард Успенский,
- 1938 — Сергей Михеев,
- 1939 — Лео Бокерия,
- 1946 — Григорий Эйдинов,
- 1948 — Николае Тимофти, 2012-2016 елларда
Молдова президенты. - 1950 — Хөсәен Вәлиәхмәтов,
- 1951 — Лиана Ковалёва,
- 1955 — Светлана Шамаева,
- 1958 — Сергей Миров,
- 1961 — Винир Мөхәммәтгәрәев, очучы-сынаучы, РФ каһарманы.
- 1961 — Евгений Доронин,
- 1965 — Гәүһәр Батталова,
- 1972 — Ванесса Паради, Франциянең кино актрисасы, шансон җырчысы, фотомодель.
- 1980 — Гөлназ Нәүмәтова, Тинчурин театры актрисасы, ТР атказанган артисты (2013).
- 1981 — Момир Илич,
- 1984 — Йонас Альтберг,
- 1986 — Вячеслав Кургинян, тимераякта йөрүчесе (шорт-трекче), Россия чемпионы.
- 1999 — Әлип Нуралы,
Вафатлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:22 декабрь көнне вафатлар
- 1603 — III Мәхмәт,
- 1853 — Григорий Городчанинов,
- 1895 — Константин Кучин,
- 1936 — Николай Островский, совет язучысы.
- 1941 — Юргис Карнавичюс,
- 1942 — Шәриф Камал, татар әдәбияты классигы, язучы һәм драматург.
- 1944 — Дмитрий Янишевский, геоботаника галиме.
- 1946 — Михаил Залесский, палеоботаника галиме, профессор.
- 1954 — Александр Мурзин,
- 1954 — Николай Дмитриев, төрки телләр белгече, академик.
- 1958 — Екатерина Кускова, сәясәт һәм җәмәгать эшлеклесе, публицист һәм нашир.
- 1972 — Александр Сливко,
- 1978 — Тимофей Белов,
- 1982 — Сергей Владимиров,
- 1983 — Татьяна Александрова,
- 1994 — Гашия Абызгилдина,
- 1997 — Сабах Сәлимов, слесарь-оператор, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- 2002 — Рафаэль Сафин, татар шагыйре, драматург.
- 2012 — Аркадий Воробьёв,
- 2012 — Шамил Хаҗиәхмәтов, язучы, тәрҗемәче, мөхәррир.
- 2020 — Валентин Никитин,
- 2021 — Рәшит Газиев,
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Борынгы рим дине һәм рим илаһиләргә бәйле вакыйгалар:
- Cатурн илаһига багышланган ярышлар, алтынчы көн
- Кояш ярышлары, дүртенче һәм соңгы көн
- Борынгы славянда Карачун илаһын ихтирам итү.
- Заратуштра пәйгамбәре көне.
- Христианлык — искә төшерелгән изгеләр:
Уртак 
Католик һәм .svg){kind=small}
Православ (Ортодоксаль) чиркәве такъвимнәре:
- Анастасия († 304), Иллириядан Анастасия, тагын Тол хатын, һәм Фармаколитрия (Дәвалаучы) кушаматы белән танылган, аның белән бергә булган Хризогон, Теодот һәм аларның өч балалары белән Диоклетның эзәрлекләү нәтиҗәсендә мәрһүм.
- Флавий († 362), Рим префекты, Мөртәт Юлиан заманында тәүбә иттерүче.
- Деметре/Дмитрий († ?), Онора һәм «Изге» Флор, Италияның Лацио өлкәсендәге Остия шәһәрендә җәфа чигүчеләре.
- Толоза шәһәреннән «Изге» Онорато, рухани
- Ортодоксаль чиркәве:
««Изге» Анна белән йөкле булу» иконасы
- «Изге» Анна Гайса анасы белән йөкле булу.
- «Изге» җәфа чигүче ир пресвитер Владимир (1919).
- «Изге» җәфа чигүче ир пресвитер Владимир һәм кыз хатын Евфросиния (1920).
- «Изге» җәфа чигүче ирләр пресвитерлар Василий һәм Александр (1937).
- «Изге» Анна пәйгамбәр, Самуил анасы (Гайсә пәйгамбәрнең тууына 1100 ел элек).
- Изгеләндерүче Софроний, Кипр архиепископы (VI).
- Преподобный Стефана Новосиятеля (912).
- «Көтелмәгән шатлык» исемләнгән Гайсә анасы Иконографиясе.
- Феликс II († 731), Феликс II, Лотарингия өлкәсендәге Meтц шәһәре епископлар исемлеге иясе.
- Пиотр Мовила († 1646), Пиотр Мовила, Киев шәһәре метрополиты.
- Дмитрий († 1938), һәм Федор – руханилар, Россияда Комунистлар кулыннан җәфа чигүчеләр.
- «Изге» Флафиано, җәфа чигүче
- «Изге» Франческа Саверио Кабрини, гыйффәтле кыз хатын
- Адам († 1210), Саксония герцоглыгында Локкум аббатлыгы рухани һәм чиркәү хезмәтчесе.
- Шеремон (Калып:III гасыр), һәм берничә башка җәфа чигүчеләр, Египет, Gaius Messius Quintus Trajanus Decius Рим императоры (249-251) эзәрлекләүләр заманында һәлак булган.
- Франсуаза-Ксавиере Кабрини (°1850 – †1917), Франсуаза-Ксавиере Кабрини, кушаматы «Эмигрантлар анасы», АКШндагы итальян миссионеры, ««Изге» йөрәк кыз хатын миссионерлары» җәмгыятен оештыручысы.
- «Изге» Гратьен († 1509), Черногориедагы Котор балыкчысы, «Изге» Августин дәрвишләренең «Изге» Кристофф монастыре бакчачысы.
- Йутта († 1136), шат күңелле дип беленгән, Рейн елгасы үзәнлегендә, Бинген җирлегендә «Изге» Дизибод тавында яшәгән, Бингендан Хильгегардның укытучысы.
- Мария Манчини († 1431), Мария Манчини, шат куңелле, Тоскания җирлегенең Пиза шәһәрендә яшәгән, ун ике яштә кияүгә чыккан, ун алтыда тол калган, доминиканкыз хатын монастыренә киткән.
Исем бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 (ингл.) Holidays and observances
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (фр.) Célébrations
- ↑ (ингл.) Macdonald, Peter (1993). Giap: The Victor in Vietnam, pp. 32
- ↑ (ингл.)Nhan Dan 2012 елның 25 декабрь көнендә архивланган.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 (исп.) Celebraciones
- ↑ (исп.) Día del Educador Cubano
- ↑ (ингл.) Jakarta Post:In observance of Mother’s Day 2016 елның 4 март көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Zimbabwe government online: Zimbabwe Public Holidays 2013 елның 13 ноябрь көнендә архивланган.
- ↑ 9,0 9,1 (рус.) Праздники
- ↑ 10,0 10,1 (укр.) Свята і пам'ятні дні
- ↑ (рус.) Праздники, дни городов, знаменательные события 22 декабря
- ↑ (исп.) ElDiario.com.ar: Se reconoció el 22 de diciembre como día del empleado de farmacia 2016 елның 5 март көнендә архивланган.
- ↑ (исп.) ideasexpress.com.ar: Fechas para recordar
- ↑ (рус.) День работников дипломатической службы Украины — 22 декабря. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010
- ↑ (ингл.) The Hindu: Ramanujan's birthday will be National Mathematics Day