7 гыйнвар
7 гыйнвар — Милади тәкъвимендә беренче айның 7нче көне. Ел ахырына кадәр 358 көн кала.
| ← гыйнвар → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
| 2023 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халыкара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Милли[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Италия – Өч төсле байрак, ягъни Триколор бәйрәме (1797/1997).[1][2][3][4][5]
Кампучия – Кызыл Кхмерларны җиңү көне (1979 ел, рәсми ял көне).[1][2][4][6]
Либерия - Беренче юл салучылар (пионерлар) көне.[1][7]
Молдавия – Раштуа бәйрәме.[8][9]
Сербия - Православ раштуасы.[8]
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Борынгы Европа гадәте,
Англия, Прованс (көнъяк Франция җирләре) һәм башка илләрдә «изге» Дистафф көне – (Каба/орчык бәйрәме): Илаһи көчләрнең пәйда булу (Богоявление) көненнән соң хатын кызларның гадәти эшләргә тотыну вакыты, кышның озын төненнән соң кояшнын кайтуына багышлана.[1][2][10] 
Бразилия: Уку (китап укучы) көне.[11][12]
Испания – 
Галисия провинцияның 
Феррол җирлегендә «изге» Юлиан бәйрәме.
Төркиянең Османия өлкәсенең азат ителү көне, 1922 ел.[13][14]
Япония – 人日 Җинҗицу, яки кешеләр яратылышы көне. Җиде үсемлектән ясалган дөге боткасы Нанакуза-гаю ясау һәм ашау белән бәйрәм ителә.[1][15]
Вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1610 — Галилей Юпитерның дүрт иярченен ача.
- 1785 — Жан-Пьер Бланшар тарихта беренче булып Ла-Манш аша очыш ясый.
- 1897 — Манауста беренче опера тамашасы уза.
- 1913 — АКШта беренче тулыметражлы фильм чыга («Абсент»).
- 1992 — Украина бәйсезлеге Португалия тарафыннан таныла.
Туулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:7 гыйнвар көнне туганнар
- 891 — Габдерахман III, Куртүбә әмире, хәлифәсе.
- 1800 — Миллард Филлмор,
- 1865 — Валентин Серов, рәссам, сурәт остасы.
- 1871 — Василий Шорин, Кызыл армия командиры.
- 1871 — Эмиль Борель,
- 1873 — Андрей, Уфа епискобы.
- 1876 — Николай Гейнике,
- 1883 — Дмитрий Одинец,
- 1886 — Владимир Казин,
- 1889 — Степан Данилов,
- 1890 — Алексей Волков, совет дәүләт эшлеклесе.
- 1893 — Василий Алексеев, чуаш совет дәүләт эшлеклесе.
- 1894 — Вивиан Итин,
- 1896 — Татьяна Минаева,
- 1897 — Иосиф Адамович,
- 1898 — Виви Лоран-Текхольм,
- 1901 — Гомәр Бәширов, ССРБ Дәүләт премиясе лауреаты, Татарстанның халык язучысы.
- 1901 — Фәхренисә Зейд,
- 1903 — Гөргери Мельников,
- 1906 — Кәшифә Тумашева, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, артист, тежиссер, педагог.
- 1909 — Иван Поляков,
- 1912 — Александр Калган, чуаш язучысы.
- 1916 — Елена Чаушеску,
- 1918 — Михаил Порай-Кошиц,
- 1924 — Вячеслав Медноногов,
- 1924 — Семён Уганин,
- 1924 — Хәлиулла Кәлимуллин,
- 1927 — Александр Мокшин,
- 1927 — Нина Гончарова,
- 1928 — Владимир Леванов,
- 1929 — Әхмәт Даушев,
- 1929 — Владимир Никитин,
- 1933 — Равил Зәйнуллин,
- 1935 — Радик Бәширов,
- 1941 — Җон Эрнест Волкер,
- 1941 — Марат Колшәрипов,
- 1941 — Сәламбәк Хаҗиев,
- 1946 — Юрий Васильев,
- 1947 — Александр Доронин,
- 1948 — Наталья Гвоздикова,
- 1952 — Фрил Әхмәтов,
- 1953 — Василий Захаров,
- 1954 — Ренат Камалетдинов,
- 1958 — Роберт Мортазин, татар артисты.
- 1963 — Кристиан Лубутен, француз аяк киеме модельер-дизайнеры.
- 1968 — Андрей Чернышов,
- 1968 — Марат Мулашев,
- 1971 — Джереми Реннер, АКШ киноактёры.
- 1978 — Жан Шарль де Менезес, бразилияле электрикчы, Лондон полициясе һөҗүме корбаны.
- 1982 — Таңчулпан Буракаева,
- 1987 — Сирушо,
- 1989 — Игорь Портнягин,
- 1991 — Эден Азар,
- 1996 — Радил Фазлыев,
- 2000 — Артур Сәгыйтов,
- 2004 — Алина Урушадзе,
Вафатлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:7 гыйнвар көнне вафатлар
- 1907 — Сергей Дьяченко, Казан башлыгы, музей директоры.
- 1916 — Андрей Пионтковский,
- 1943 — Никола Тесла, уйлап табучы.
- 1949 — Элин Вагнер,
- 1951 — Рене Генон, француз фәлсәфәчесе.
- 1976 — Әсгать Исхаков, Шеңҗан азатлык хәрәкәте юлбашчысы. .
- 1978 — Анатолий Кузьмин,
- 1980 — Аркадий Воловик,
- 1981 — Виктор Галицкий,
- 1989 — Хирохито, Япония императоры.
- 1994 — Хәләф Гыйльданов,
- 1997 — Әбүзәр Низаев,
- 1998 — Владимир Прелог,
- 1998 — Фәхретдин Заһидуллин, Бөек Ватан сугышы чоры Кызыл Гаскәр сапёр бүлекчәсе җитәкчесе, Советлар Берлеге каһарманы.
- 1999 — Виктор Соболев,
- 2001 — Заһидулла Сюняев, нефтехимик галим.
- 2010 — Рөстәм Кутуй, язучы, тәрҗемәче, Гадел Кутуй улы.
- 2017 — Мариу Суариш,
Португалия премьер-министры (1976—1978; 1983—1985), Португалия президенты (1986—1996). - 2021 — Хәдичә Гыйниятова,
- 2022 — Анатолий Квашнин,
- 2022 — Илес Татаев,
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Дин иреклеге көне
Ислам[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Христианлык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Көнбатыш Христианларда:
- Виржини († ?) яки Верже яки Виржиния, яшь көтүче, билгеле исеме латынчада "яңа гына кияүгә чыккан" кызларны белдерә.
- Люсьен (°240 ел – †312 ел), Антиохтан Люсьен, Антиохта епископ һәм Инҗил өйрәнү мәктәбен оештыручысы, җәфа чигеп хәлакъ төшүче.
- Видукинд, Саксония кнәзе, (807 ел)
- Алдрик († 856 ел), Манс якларыннан Алдрик яки Одри, яшь үсмерлектә 'Э-ля-Шапель сараенда укыган бавар, орденга керә һәм соңрак Мансның епископы буларак сайлана.
- Кнуд († 1137 ел), Кнуд Лавард яки Канут, Шлезвиг кенәзе, Дания принцы, Вагрия патшасы, җәфа чигүче.
- Раймонд († 1275 ел), Пеньяфорттан Раймонд, каталан, доминиканлар җәмгыятенең башлыгы.
- Луи (°1506 ел – †1566 ел), Луи дэ Блуас яки Блосиус, бенедиктин монах, фламанд мистик язучысы.
- Линдалва (°1953 ел – †1993 ел), Линдалва Юсто дэ Оливейра, шатлыклы, Бразилияның Сальвадор шәһәрендә хәлакъ төшүче, гыйффәтле кыз хатын.
- Шарль, Сетце шәһәреннән, дөньяви тормышын алып барган францискан, († 1670)
- Альберто, Сиенне ягыннан, суфый
- Аброзио Фернандес, иезуит рухание, җәфа чигүче
- Анастасий XVIII, Сенс архиепископы
- Ансельмо, суфый
- Браннок, Браунтон ягыннан, монах
- Цедда, Лондон епископы
- Сир, Константинополь епископы
- Клеро, Антиохиядан, җәфа чигүче
- Криспино I, Павиа шәһәре епископы
- Криспино III, Павиа шәһәре епископы
- Кронан Бег, Аэндрум епископы
- Эдуардо Ватерсон, хәлакъ төшүче
- Эмилиано, монах
- Феличе һәм Януариус, Эраклеядан, җәфа чигүчеләре
- Джулиано, Кальяридан, рухани
- Джузеппе Туан, гайлә башлыгы, җәфа чигүче
- Кентигерн, Шотландиялы, монах
- Мария Тереза Хазэ, «изге» йөрәк (Sacro Cuore) җәмгыятен оештыручысы, († 1876)
- Маттео Гвимера, Агриҗенто яклы, епископ, († 1450)
- Ницета, Рамезиана яклы, епископ
- Пеладэ, Эмбрун яклы, епископ
- Полиэуто, җәфа чигүче
- Ринальдо, Көлн яклы, монах († 960)
- Сантин, Сенлис яклы, епископ
- Сенаторе, Верона яклы, епископ
- Теодор, мисырлы, монах
- Валентин, Пассау яклы, епископ
- Ивуан, суфый
- Валентин, Рэтия яклы, († ~470)
.svg){kind=small}
Көнчыгыш христианларда:
- Гайсә Христос Раштуасы (юлиан тәкъвиме буенча
- Көнчыгыш ортодокс литургиялары:
- Иоанн/Яхъя, (~30 ел), пәйгамбәр, «изге» көчнең килүен алдан хәбәр итүче, Иордан елгасы сулары белән чукындыручы
Копт ортодокс чиркәвендә – Иоанн/Яхъя чукындыручыга багышланган җыелышлар
Бердәм Католик һәм Православ изгеләре:
- Тео († 702 ел), яки Тийон, саксон кол, «изге» Элуа дэ Нойон ягыннан сатып алына һәм ирекле ителә, Солиньяк монастыреның игумены (аббат), соңрак Лимузин җирләрендә дәрвишлек тормышын алып баручы.
- Рейнолд († 960 ел), яки Рейнхольд яки Ренод, Көлн шәһәрендәге «изге» Пантеон монастыреның монахы, көнләшүче ташчы кулыннан хәлакъ була.
- Афанасий Атталиялы, († 1700 ел), мөселман төрекләрдән Смирнада җәфа чигүче
Исем бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Алдрик һәм ясалмалары: Альдерик, Алдред, Одрик, һ.б. Валентин Виржини һәм ясалмалары: Верж, Виржиния, Виржиньен, Виржиникс, һ.б. Зингрид Исидор Кнут Крыспин Лусьен Матеуш Михаил Ницетас Раймонд һәм ясалмалары: Аймон, Аймона, Раймон, Рамон, Рамун, Рамунчо, Рамунтчо, Рэй, Раймонда, һ.б. Рейнхолд Сэдрик Теодор Тийон һәм ясалмалары: Тео, һ.б. Хочислав Юлиан
Сынамышлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Бу көнне кар яуса, иген уңышы мул була.
- Җил карны себертсә, байлык һәм муллык килә.
- Өй кыегында кар ятса, арыш һәм печән биек булып үсә.
- Көн җылы булса, ашлык куерып үсә.
- Буран булса, умарта оясы яхшы аера.
- Тәрәзәдәге арышка охшаган бизәкләр аска таба салынып торса, яхшы уңыш булачак.
- Раштуа яңа айга туры килсә, ашлык уңышы начар була.
- Раштуада агачлар бәсләнсә — бөртекле ашлык, төн аяз булса — борчак, чана юлы шома булса — карабодай уңа.
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 (ингл.) Holidays and observances
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (фр.) Célébrations
- ↑ (италь.) Feste e ricorrenze
- ↑ 4,0 4,1 (пол.) Święta
- ↑ (италь.) I SIMBOLI DELLA REPUBBLICA - IL TRICOLORE
- ↑ (ингл.) Cambodia’s Victory Day: Commemorating Cambodia’s Dark Past - See more at: http://aglobalworld.com/holidays-around-the-world/cambodia-victory-day/#sthash.y6CkPGFp.dpuf 2016 елның 5 март көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Liberian Embasssy U.S. 2012 елның 19 февраль көнендә архивланган.
- ↑ 8,0 8,1 (исп.) Celebraciones
- ↑ (рус.) Рождество Христово
- ↑ (ингл.) Chamber's Book of Days – January 7
- ↑ (порт.) Feriados e eventos cíclicos
- ↑ (порт.) Dia do Leitor é celebrado em 7 de janeiro e a UFOP tem diversos projetos de incentivo à leitura
- ↑ (төр.) Tatiller ve Özel Günler
- ↑ (төр.) Osmaniye´nin Tarihçesi 2014 елның 26 гыйнвар көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Japanese Culture: Jinjitsu (人日)
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Без бер тамырдан: Керәшен татарларының этногенезын һәм этнографиясен өйрәнү буенча урта гомуми белем мәктәпләре өчен уку ярдәмлеге/Төзүчесе Н.В. Максимов. – Казан: Мәгариф, 2002. – 223б. ISBN 5-7761-1255-9
Cылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Календарь событий Calend.ru
- Православ исемнәре һәм көн бәйрәмнәре
- Portal Sao Francisco (Бразилия)
- Бөтендөнья Католикларның очрашу порталы, испан телендәге көн изгеләре бүлеге
- Франсыз телле дөнья көннәре порталы