18 март
18 март – Милади тәкъвимендә өченче айның унсигезенче көне. Ел ахырына кадәр 288 көн кала.
| ← март → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
| 2023 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Беренче бөтендөнья сугышының Чанаккале бәрелешләрендә 
/
Алман империясе һәм 
/
Госманлы империясе гаскәрләренә хөҗүм иткән 
Бөекбритания һәм 
Франциянең берләшкән флоты күренеше.
.svg){kind=small}
/
Алман империясе һәм .svg){kind=small}
/
Госманлы империясе гаскәрләренә хөҗүм иткән 
Бөекбритания һәм 
Франциянең берләшкән флоты күренеше.
Халыкара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Милли[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Аруба – Байрак һәм гимн көне (нид. Dag van de Vlag en het Volkslied, папьям. Dia di bandera y himno nacional).
Көньяк Осетия — 1991 елгы Еред авылы фаҗигасы корбаннарын искә алу көне (рус. День памяти жертв трагедии, произошедшей в селе Ередви в 1991 году.).[1]
Монголия – Хәрбиләр бәйрәме, ирләр көне (монг. Эр цэргийн баяр, Эрчүүдийн баяр, ингл. Mens and Soldiers Day, рус. Dia Праздник военных, Мужской праздник).
Төркия – Чанаккале бәрелешләрендә шәһит булганнарны искә алу көне (төр. Çanakkale Şehitlerini Anma Günü, ингл. Gallipoli Memorial Day), Беренче бөтендөнья сугышы дәвамында 1915 елның 18 март көнендәге төп диңгез бәрелешенә багышланган.
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
АКШ – Биодизель көне (ингл. National Biodiesel Day).[2]
Белорусия — Җөмһүриятнең эчке гаскәрләре көне (рус. День Внутренних войск Республики).[3]
Бразилия:
Мексика – Нефтьне экспроприацияләү көне (исп. Día de la Expropiación Petrolera, ингл. Anniversary of the Oil Expropriation), 18 март 1938 елда илдә табылган ресурсларның ил халкының милке буларак игълан итүгә багышланган.
Украина – Таможня һәм салымнар җыю хезмәте хезмәткәрләре көне (укр. День працівника податкової та митної справи України. - Франция:
Корсика (co) / 
Аяччо (co) – Ла Мадунуччиа (фр. La Madunuccia), шәһәр башлыкларының 1656 елгы йогышлы чума (ru) чиренең таралуын туктата алулары бәйрәм ителә.
Париж – 
1871 елгы Париж коммунасы игълан ителү көне (фр. Soulèvement du 18 mars 1871).[8]
Вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1241 — монгол гаскәрләре Краковны тар-мар итәләр.
- 1922 — Махатма Ганди инглиз колониаль хөкүмәте тарафыннан 6 елга тоткарлана.
- 1965 — Алексей Леонов тарихта беренче тапкыр ачык космоска чыга.
Туулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:18 март көнне туганнар
- 1782 — Җон Кәлһун,
- 1828 — Уильям Рандал Кример, инглиз дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе, Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреаты.
- 1832 — Дмитрий Иловайский,
- 1837 — Гровер Кливленд,
- 1868 — Йожеф Марек,
- 1869 — Невилл Чемберлен, Бөекбританиянең дәүләт эшлеклесе, Консерватив фирка җитәкчесе.
- 1891 — Әмин Зөбәеров, иҗатын Сәйяр труппасында башлаган актер.
- 1900 — Алексей Фёдоров-Давыдов,
- 1902 — Мансур Мозаффаров,
- 1903 — Василий Парин,
- 1904 — Григорий Медведев,
- 1910 — Шәфыйка Котдусова, җырчы, пианиночы, ТАССР атказанган артисты.
- 1913 — Павел Жилин,
- 1915 — Сергей Фильченков,
- 1916 — Разия Кәримова,
- 1919 — Эраст Сымонович,
- 1925 — Мөхтәр Әхмәдиев,
- 1926 — Мәркәз Латыйпов,
- 1927 — Валентин Ерашов, язучы.
- 1928 — Якуп Ханбикев,
- 1930 — Касыйм Фәсәхов, татар язучысы, публицисты.
- 1931 — Владимир Богоявленский,
- 1934 — Семен Гроссу, совет фирка-дәүләт эшлеклесе, МССР җитәкчесе.
- 1936 — Клара Булатова, татар шагыйрәсе.
- 1941 — Дамир Нуриев,
- 1944 — Борис Соколов,
- 1947 — Зифкать Сәетгалиев,
- 1950 — Людмила Чекирова,
- 1952 — Натан Солодухо,
- 1952 — Саломе Зурабишвили,
- 1954 — Вахит Имамов, татар язучысы, тарихчы.
- 1955 — Рухия Батыршева,
- 1959 — Люк Бессон, француз кинорежиссёры, сценарист һәм продюсер.
- 1961 — Миләүшә Нуруллина,
- 1963 — Фәйрүзә Исмәгыйлева,
- 1966 — Земфира Акбутина,
- 1968 — Вил Усманов, татар композиторы.
- 1968 — Рәсүл Карабулатов,
- 1968 — Фирүзә Зинәтуллина,
- 1972 — Галим Йосыпов,
- 1973 — Татьяна Репейкина,
- 1974 — Артём Остроушко,
- 1974 — Ирина Абрамова,
- 1975 — Николай Заварухин,
- 1976 — Алексей Казаков, дөньяда иң биек волейболчы.
- 1980 — Алексей Яһудин, бозда фигуралы шуу буенча Олимпия уеннары (2002) чемпионы .
- 1980 — Наталья Поклонская, Украина һәм
Русия Федерациясе дәүләт эшлеклесе, Кырым Җөмһүриятенең беренче прокуроры. - 1981 — Роман Лизалин,
- 1984 — Азамат Тасимов,
- 1984 — Андрей Стрельцов,
- 1986 — Александр Бутько,
- 1987 — Габриел Меркадо,
Вафатлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:18 март көнне вафатлар
- 1584 — Иван IV, Рус дәүләте патшасы.
- 1745 — Роберт Уолпол,
Британия империясенең беренче премьер-министры. - 1853 — Алексей Болотов,
- 1909 — Кузман Шапкарев,
- 1928 — Хәмзә Ниязи, Үзбәкстан халык шагыйре, драматург.
- 1942 — Стефан,
- 1945 — Абдул Тәйфук, Советлар Берлеге каһарманы, майор.
- 1945 — Муса Баймуханов,
- 1951 — Сергей Малов,
- 1956 — Николай Воронихин,
- 1963 — Хәлил Әбҗәлилов, татар артисты.
- 1978 — Әнәс Камал,
- 1980 — Александр Козлов,
- 1980 — Александр Тюлькин,
- 1981 — Николай Добрынин,
- 1982 — Василий Чуйков, Совет Гаскәр башлыгы, маршал.
- 1993 — Әнвәр Бәйбутов,
- 1996 — Одисеас Элитис,
- 1999 — Борис Губанов,
- 2008 — Билсур Габделхаев, математика галиме, Казан университеты профессоры.
- 2011 — Воррен Кристофер,
- 2014 — Шираз Ара,
- 2017 — Сергей Гыймаев,
- 2020 — Хәлил Барлыбаев,
- 2023 — Гарифҗан Галиев,
.svg){kind=small}
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Исем бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ (рус.) День памяти жертв Ередской трагедии в Южной Осетии
- ↑ (ингл.) AgriMarketing
- ↑ (рус.) День внутренних войск Беларуси — 18 марта. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010
- ↑ (порт.) DeMolay Brasil celebra Dia Nacional 2016 елның 6 март көнендә архивланган.
- ↑ (порт.) No mês de março comemorou-se o Dia Nacional da Ordem DeMolay
- ↑ (порт.) Lei cria Dia Nacional da Imigração Judaica
- ↑ (порт.) 18 de março – Dia Nacional da Imigração Judaica
- ↑ (рус.) День Парижской коммуны