Киев

Киев

Халык саны	2 935 239 (1 март 2018)
Нигезләнгән	482
Хөкүмәт башлыгы	Виталий Владимирович Кличко
Сәгать кушагы	Көнчыгыш Аурупа вакыты, UTC+02:00, UTC+03:00
Кардәш шәһәрләр	Махачкала, Мүнхен, Вилнүс, Әнкара, Кастория[d], Райниккендорф[d], Эдинбург, Рига, Үһән, Афин, Бакы, Братислава, Београд, Брүсил, Будапиш, Чикаго, Кракув, Флоренция, Һелсинки, Кьото, Минск, Оденсе, Бейҗиң, Pretoriä, Рио-де-Жанейро, Сантьяго, София, Стокһолм, Таллин, Тбилиси, Тирана, Торонто, Тулуза, Варшау, Виянә, Питырбур, Амстердам, Буйныс-Айрыс, Мехико, Нур-Солтан, Ирәван, Провиденс, Кишенәү, Тампере, Сучжоу[d], Ашкабад, Волгоград, Мәскәү, Hanoy, Лейпциг, Лейпциг һәм Амстердам коммунасы[d]
Җәгърафия
АТБ	Украина
Ил	Украина
Мәйдан	839 дүрткел киламитер
ДДӨБ	179 ±1 митер
Сулык	Днипро
Координатлар	50.45°N 30.5236°E
Пучты индексы	01000
Телефон коды	44
UA-30
Сәясәт
Канун чыгару органы	Киевский городской совет
Хөкүмәт башлыгы	Виталий Владимирович Кличко

Киев (укр. Київ - Кыйив) — Украинаның башкаласы, Киев өлкәсенең административ үзәге (аның эченә керми). Герой шәһәр. Шәһәр Днепр елгасында урнашкан. Мәйданы — 835,6 км², халкы — 2799,9 мең кеше (2011 елның 1 апреленә).

Тарих

• 864 елны Аскольд белән Дир Киевны басып алалар.
• 10 гасырда Киев Русе дәүләте барлыкка килгән. 988 елда праваслау динен кабул иткән.
• 1132-1134 елдан соң Киев Русе күп кенәзлекләргә таркалган. 1132 елда Полоцк, 1134 елда Новгород шәһәре Киев кенәзенең хакимиятен танырга туктаганнар, «разодралась вся земля Русская» (Новгород кулъязмасы). Аерым рус кенәзлекләре үз кенәзе белән идарә ителгән, кайчакта рус кенәзлекләре арасында үзара сугышлар булганнар.
• 1240 елда Бату хан Киев шәһәрен басып җимергән. Алтын Урда ханнары Владимир кенәзләренә ярлык бирә башлаган. Шулай итеп, Киев шәһәре башкала вазифасын югалткан.
• 1941 елның 19 сентябрь — Икенче бөтендөнья сугышы барышында Киев алман гаскәрләре тарафыннан алына.

«Киев халкын чукындыру», Клавдий Лебедев

География

Шәһәр Көнчыгыш-Аурупа тигезлегендә, Днепр елгасы өстендә урнаша. Шулай ук Днепр елгасының кушылдыклары: Десна, Дарница, Лыбедь, Горенка, Любка, һәм тагын якынча 20 елга һәм гөрләвек ага.

Киевтан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
			Пинск ~ 360 км. Минск ~ 430 км. Варшау ~ 680 км.	Һомел ~ 225 км. Смоленск ~ 500 км. Питырбур ~ 1050 км.	Чернигов ~ 125 км. Брянск ~ 410 км. Мәскәү ~ 750 км.
			Житомир ~ 135 км. Ровно ~ 305 км. Луцк ~ 370 км.		Сумы ~ 315 км. Харкау ~ 405 км. Белгород ~ 435 км.
			Винница ~ 200 км. Хмельницкий ~ 275 км. Ивано-Франковск ~ 450 км.	Кишенәү ~ 395 км. Николаев ~ 400 км. Әдис ~ 435 км.	Кременчуг ~ 260 км. Днепр ~ 390 км. Запорожье~ 440 км

Климат

• Уртача еллык температура — +8,4 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 2,5 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 74%

Киев климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	11,1	17,3	22,4	30,2	33,6	35,0	39,4	39,9	33,8	27,9	23,2	14,7	39,9
Уртача максимум, °C	−0,9	0,0	5,6	14,0	20,7	23,5	25,6	24,9	19,0	12,5	4,9	0,0	12,5
Уртача температура, °C	−3,5	−3	1,8	9,3	15,5	18,5	20,5	19,7	14,2	8,4	1,9	−2,3	8,4
Уртача минимум, °C	−5,8	−5,7	−1,4	5,1	10,8	14,2	16,1	15,2	10,2	4,9	0,0	−4,6	4,9
Абсолют минимум, °C	−31,1	−32,2	−24,9	−10,4	−2,4	2,4	5,8	3,3	−2,9	−17,8	−21,9	−30	−32,2
Явым-төшем нормасы, мм	36	39	36	46	57	82	72	61	58	40	48	44	619

Административ бүленеш

Киев 10 районына бүленә:

1. Голосеево районы
2. Дарница районы
3. Днепр районы
4. Десна районы
5. Соломенка районы
6. Святошино районы
7. Оболонь районы
8. Подол районы
9. Печерск районы
10. Шевченко районы

Киевта туганнар

• Галина Сачек (Яруллина) (1915), балет артисты, татар композиторы Ф. Яруллинның хатыны.
• Нәҗип Хәмитов (1963), язучы, фәлсәфә фәннәре докторы, профессор.
• Николай Носов (1908-1976), рус совет балалар язучысы.
• Сергей Кузьмин (1955), вице-адмирал, РФ Каһарманы.
• Клара Новикова (1946), юмор остасы, РФ халык артисты.

Галерея

• 

  Киев консерваториясе

• 

  Алтын капкалар

• Maidan Nezalezhnosti (Kiev).jpg

  Азатлык мәйданы

• 

  Әр-Рәхмәт мәчете

Моны да карагыз

• Киев метросы

Шулай ук карагыз

• Бөек Киев кенәзләре