Кишинёв

Кишинёв
рум. Chișinău рус. Кишинёв молдав. Chișinău молдав. Кишинэу
Байрак	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	1436
Рәсми исем	Chișinău һәм Chișinău
Демоним	chișinăuieni, Chisinovienne, Chisinovien, chișinăuieni һәм кишинэуень
Дәүләт	Молдавия
Нәрсәнең башкаласы	Молдавия
Административ-территориаль берәмлек	Кишинёв
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Бык[d]
Хөкүмәт башлыгы	Ион Васильевич Чебан[d]
Халык саны	639 000 (2019)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	85 ± 1 метр
Сәгать поясы	UTC+02:00
Кардәш шәһәр	Гренобль, Реҗҗо-нел-Эмилия, Маннһейм, Сәкраменто, Одесса, Бүкрәш, Киев, Ереван, Минск, Тел-Әвив, Әнкара, Яшь, Тбилиси, Алба-Юлия, Хола[d], Вилнүс, Акхисар[d], Ашдод[d] һәм Патры[d]
Бүләкләр
Мәйдан	123 км²
Почта индексы	MD-20xx
Рәсми веб-сайт	chisinau.md
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Феноменның демографиясе	Население Кишинёва[d]
Беренче язма телгә алу	1436
Монда җирләргәннәр төркеме	[d]
Кишинёв Викиҗыентыкта

Кишинёв, (Кишенәү, молд. Кишинэу/Chișinău) — Молдавия башкаласы. Халык исәбе 671 800 кеше (2013).

География

Кишинёв Көнчыгыш Аурупа тигезлегендә, Бык елгасының ике ярларында урнашкан.

Климат

Кишинёв климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	15,5	20,7	25,7	31,6	35,9	37,5	39,4	39,2	37,3	32,6	23,6	18,3	39,4
Уртача максимум, °C	0,9	2,6	8,1	15,4	22,0	25,2	27,5	27,2	21,5	15,1	7,5	2,3	14,6
Уртача температура, °C	−1,9	−0,8	3,7	10,4	16,5	19,9	22,1	21,7	16,3	10,5	4,1	−0,6	10,2
Уртача минимум, °C	−4,3	−3,6	0,2	5,9	11,6	15,2	17,3	16,9	12,0	6,8	1,6	−2,8	6,4
Абсолют минимум, °C	−28,4	−28,9	−21,1	−6,6	−1,1	3,6	7,8	5,5	−2,4	−10,8	−21,6	−22,4	−28,9
Явым-төшем нормасы, мм	36	31	34	39	46	65	62	56	62	36	37	39	543
Чыганак: Погода и климат

Халык

1897	1959	1970	1979	1989	2004
108 483	216 005	356 382	502 770	667 082	589 445

Милли состав (2004): молдаваннар — 67,6 %, руслар — 13,9 %, украиннар — 8,3 %, румыннар — 4,5 %, болгарлар — 1,2 %.

Тарих

Кишинёв, 1889

Беренче тапкыр 1466 елда телгә алына. 1641 елдан — Яссы шәһәре монастырыларның биләмәсе.

Рус-төрек сугышлары сугышлары нәтиҗәсендә Кишинёв 1812 елда Русия империясе составына керән. 1818 елда аңа шәһәр статусы бирелгән. 1873 елдан — Бессарабия губернасы үзәге.

1918 елның 1 (14) гыйнварында шәһәрдә Совет хакимияте урнаштырылган, әмма шул ук елда шәһәр румын армиясе тарафыннан басып алынган.

1940 елда Кишинёв ССРБ составына кушылган һәм Молдаван ССР башкаласы ителгән. 1941 елның 16 июлендә шәһәр алман-румын гаскәрләре тарафыннан басып алынып, Румыния составына кире кайтарылган. 1944 елның 24 августында Кызыл Армия Яссы-Кишинёв операциясе нәтиҗәсендә шәһәрне азат иткән.

1991 елдан — бәйсез Молдова башкаласы.

Эчке бүленеш

Кишинӗв 5 секторга бүленә:

• Үзәк (молдав. Centru, Чентру);
• Боюканы (молдав. Buiucani, Буюкань);
• Ботаника (молдав. Botanica, Ботаника);
• Рышкановка (молдав. Râşcani, Рышкань);
• Чеканы (молдав. Ciocana, Чокана).

Кардәш шәһәрләр

1. Гренобль, Франция
2. Реджо-Эмилия, Италия
3. Маннһейм, Алмания
4. Сакраменто, АКШ
5. Әдис, Украина
6. Бүкрәш, Румыния
7. Киев, Украина
8. Ирәван, Армения
9. Калып:Байрак/Беларус Минск, Беларус
10. Тел-Әвив, Исраил
11. Әнкара, Турция
12. Яссы, Румыния
13. Тбилиси, Гөрҗистан
14. Ашдод, Исраил

Галерея

• 

  Дачия проспекты

Шәхесләр

• Денис Молчанов (1987), теннисчы, 2006 елның ноябреннән Украина өчен чыгыш ясаучы.

Сылтамалар

	Викиҗыентыкта? Chisinau

• chisinau.md (молд.)