Кишинёв
Кишинёв | |
рум. Chișinău рус. Кишинёв молдав. Chișinău молдав. Кишинэу | |
Байрак[d] | Илтамга[d] |
![]() | ![]() |
![]() | |
Нигезләнү датасы | 1436 |
---|---|
Рәсми исем | Chișinău һәм Chișinău |
Демоним | chișinăuieni, chișinăuieni, Chisinovienne[1], Chisinovien[1] һәм кишинэуень |
Дәүләт |
![]() |
Нәрсәнең башкаласы | Молдавия |
Административ-территориаль берәмлек | Кишинёв[d] |
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Бык[d] |
Хөкүмәт башлыгы | Ион Васильевич Чебан[d] |
Халык саны | 685 900 (2017)[2] |
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 85 ± 1 метр |
Сәгать поясы | UTC+02:00 |
Кардәш шәһәр | Гренобль, Реҗҗо-нел-Эмилия, Маннһейм, Сәкраменто, Одесса[3], Бүкрәш, Киев[4], Ирәван, Минск, Тел-Әвив, Әнкара, Яшь, Тбилиси, Алба-Юлия, Хола[d], Вилнүс[5], Акхисар[d], Ашдод[d] һәм Патры[d][6] |
Бүләкләр | |
Мәйдан | 123 км²[7] |
Почта индексы | MD-20xx |
Рәсми веб-сайт | chisinau.md |
![]() | |
Беренче язма телгә алу | 1436 |
Монда җирләргәннәр төркеме | [d] |
Категория для видов элемента | [d] |
![]() |
Кишинёв, (Кишенәү[8], молд. Кишинэу/Chișinău) — Молдавия башкаласы. Халык исәбе 671 800 кеше (2013).
География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Кишинёв Көнчыгыш Аурупа тигезлегендә, Бык елгасының ике ярларында урнашкан.
Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Кишинёв климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
Абсолют максимум, °C | 15,5 | 20,7 | 25,7 | 31,6 | 35,9 | 37,5 | 39,4 | 39,2 | 37,3 | 32,6 | 23,6 | 18,3 | 39,4 |
Уртача максимум, °C | 0,9 | 2,6 | 8,1 | 15,4 | 22,0 | 25,2 | 27,5 | 27,2 | 21,5 | 15,1 | 7,5 | 2,3 | 14,6 |
Уртача температура, °C | −1,9 | −0,8 | 3,7 | 10,4 | 16,5 | 19,9 | 22,1 | 21,7 | 16,3 | 10,5 | 4,1 | −0,6 | 10,2 |
Уртача минимум, °C | −4,3 | −3,6 | 0,2 | 5,9 | 11,6 | 15,2 | 17,3 | 16,9 | 12,0 | 6,8 | 1,6 | −2,8 | 6,4 |
Абсолют минимум, °C | −28,4 | −28,9 | −21,1 | −6,6 | −1,1 | 3,6 | 7,8 | 5,5 | −2,4 | −10,8 | −21,6 | −22,4 | −28,9 |
Явым-төшем нормасы, мм | 36 | 31 | 34 | 39 | 46 | 65 | 62 | 56 | 62 | 36 | 37 | 39 | 543 |
Чыганак: Погода и климат |
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1897[9] | 1959[10] | 1970[11] | 1979[12] | 1989[13] | 2004[14] |
---|---|---|---|---|---|
108 483 | 216 005 | 356 382 | 502 770 | 667 082 | 589 445 |
Милли состав (2004): молдаваннар — 67,6 %, руслар — 13,9 %, украиннар — 8,3 %, румыннар — 4,5 %, болгарлар — 1,2 %.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Беренче тапкыр 1466 елда телгә алына. 1641 елдан — Яссы шәһәре монастырыларның биләмәсе.
Рус-төрек сугышлары сугышлары нәтиҗәсендә Кишинёв 1812 елда Русия империясе составына керән. 1818 елда аңа шәһәр статусы бирелгән. 1873 елдан — Бессарабия губернасы үзәге.
1918 елның 1 (14) гыйнварында шәһәрдә Совет хакимияте урнаштырылган, әмма шул ук елда шәһәр румын армиясе тарафыннан басып алынган.
1940 елда Кишинёв ССРБ составына кушылган һәм Молдаван ССР башкаласы ителгән. 1941 елның 16 июлендә шәһәр алман-румын гаскәрләре тарафыннан басып алынып, Румыния составына кире кайтарылган. 1944 елның 24 августында Кызыл Армия Яссы-Кишинёв операциясе нәтиҗәсендә шәһәрне азат иткән.
1991 елдан — бәйсез Молдова башкаласы.
Эчке бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Кишинӗв 5 секторга бүленә:
- Үзәк (молдав. Centru, Чентру);
- Боюканы (молдав. Buiucani, Буюкань);
- Ботаника (молдав. Botanica, Ботаника);
- Рышкановка (молдав. Râşcani, Рышкань);
- Чеканы (молдав. Ciocana, Чокана).
Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Гренобль, Франция
Реджо-Эмилия, Италия
Маннһейм, Алмания
Сакраменто, АКШ
Әдис, Украина
Бүкрәш, Румыния
Киев, Украина
Ирәван, Армения
- Калып:Байрак/Беларус Минск, Беларус
Тел-Әвив, Исраил
Әнкара, Турция
Яссы, Румыния
Тбилиси, Гөрҗистан
Ашдод, Исраил
Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Кишишнёв. Здание Академии Наук..JPG
- Кишишнёв. Арка Победы..jpg
Җиңү аркасы
- Кишишнёв. Застройка Штефан чел Маре..JPG
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
![]() |
Викиҗыентыкта? Chisinau |
---|
- chisinau.md (молд.)
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
- ↑ http://www.statistica.md/category.php?l=ro&idc=103&
- ↑ https://omr.gov.ua/ua/international/goroda-pobratimi/kishineu-moldova/
- ↑ https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
- ↑ http://www.ivilnius.lt/pazink/apie-vilniu/miestai-partneriai
- ↑ https://www.patrasevents.gr/article/303087-i-lista-me-tis-23-adelfopoiimenes-poleis-tis-patras-iparxei-ousia-omos
- ↑ http://www.statistica.md/public/files/publicatii_electronice/populatia/Populatia_Republicii_Moldova_2010.pdf
- ↑ https://www.azatliq.org/a/747030.html
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=60
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
- ↑ Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег
<ref>
; для сносокstatistica.md
не указан текст