Рига
Ри́га (латыш. Rīga) – Латвиянең башкаласы һәм Балтия илләрендәге иң эре шәһәр. Халык саны 713 270 мең кеше.
География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Көнбатыш Двина елгасының ике ярында, Рига култыгындагы тамагыннан ерак түгел урнашкан.
Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Рига (1981—2010 еллар нормасы) климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
Абсолют максимум, °C | 10,2 | 13,5 | 20,5 | 27,9 | 30,4 | 32,5 | 34,1 | 33,6 | 29,4 | 23,4 | 17,2 | 11,5 | 34,1 |
Уртача максимум, °C | −0,5 | −0,4 | 4,0 | 11,1 | 17,3 | 20,3 | 22,9 | 22,0 | 16,5 | 10,5 | 4,1 | 0,6 | 10,7 |
Уртача температура, °C | −2,7 | −3 | 0,5 | 6,3 | 12,0 | 15,4 | 18,2 | 17,3 | 12,4 | 7,3 | 2,1 | −1,5 | 7,0 |
Уртача минимум, °C | −5 | −5,7 | −2,6 | 2,0 | 7,1 | 10,9 | 13,7 | 13,0 | 8,7 | 4,6 | 0,1 | −3,6 | 3,6 |
Абсолют минимум, °C | −33,7 | −34,9 | −23,3 | −11,1 | −5,3 | −1,2 | 4,0 | −0,5 | −4,1 | −8,7 | −18,9 | −31,9 | −34,9 |
Явым-төшем нормасы, мм | 39 | 32 | 35 | 34 | 48 | 70 | 82 | 76 | 71 | 74 | 58 | 50 | 669 |
Су температурасы, °C | 0 | 0 | 1 | 5 | 10 | 17 | 21 | 23 | 21 | 15 | 10 | 5 | 11 |
Чыганак: Погода и климат, Туристический портал |
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1201 – Ригага нигез салына.
- 1282 – Рига, Лүбек һәм Висбю шәһәрләре Ганза сәүдә берлегенә керәләр.
- 1561 елга кадәр шәһәр белән Рига архиепископлары идарә итә.
- 1561–1581 – Рига ирекле шәһәр була.
- 1581–1621 – Речь Посполита заманасы.
- 1621–1711 – Швеция заманасы.
- 1711– Төньяк сугыштан соң (1700–1721) Рига Россия империясе составына кертелә (1918 елга кадәр).
- 1713–1783 – Рига губерниясе үзәге.
- 1783–1796 – Рига наместничествосы үзәге.
- 1796–1918 – Лифляндия губерниясе үзәге.
- 1918–1940 – Латвия Республикасы башкаласы.
- 1940–1941 – Латвия ССР башкаласы.
Бөек Ватан сугышы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 25 июньдә 4-нче танк төркеме Екабпилс шәһәренә һәм Даугавпилска, ә Вермахтның 18-нче армиясе Ригага һөжүм итә.
- 1 июльне 18-нче алман армиясе Риганы басып алды
- 1941–1944 – Рейхскомиссариат Остланд башкаласы.
- 37-нче укчы дивизиясе Риганы азат итүдә катнашкан.
- 1944–1990 – Латвия ССР башкаласы.
- 1991 елдан – Латвия башкаласы.
Шәһәрдә туган танылган кешеләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Латышлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Альфред Лепа, ВКП (б) Татарстан өлкә комитеты 1 нче сәркатибе (1933-1937).
Урыслар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Владимир Алафузов, адмирал.
Татарлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Зөфәр Зәйнуллин (1958), җәмәгать эшлеклесе, эшмәкәр, һөнәри хәрби, техник фәннәр докторы. «Чишмә» җәмгыяте рәисе.
- Зөлфирә Трегулова, Третьяков галереясы (Мәскәү) җитәкчесе (2015).

Рига мәчете урнашкан бина
Дин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Г. Ф., В. Р—в, Л. В. Рига // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1899.
- ↑ 2,0 2,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
- ↑ archINFORM — 1994.
- ↑ https://www.riga.lv/lv/jaunums/par-rigas-domes-priekssedetaju-ievelets-martins-stakis
- ↑ Iedzīvotāju skaits pēc dzimuma reģionos, republikas pilsētās, novados, novadu pilsētās un pagastos gada sākumā - Dzimums, Teritoriālā vienība, Rādītāji un Laika periods — Центральное статистическое управление Латвии.
- ↑ https://landesportal.bremen.de/bund-europa-international
- ↑ https://www.rathaus.bremen.de/partnerstadt_riga-2272
- ↑ https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
- ↑ https://www.comune.fi.it/pagina/firenze-internazionale/gemellaggi-e-patti-di-amicizia
- ↑ http://www.bordeaux.fr/ebx/LinkResolverServlet?classofcontent=presentationStandard&id=5683
- ↑ https://www.dallasecodev.org/465/Sister-Friendship-Cities
- ↑ http://www.ivilnius.lt/pazink/apie-vilniu/miestai-partneriai
- ↑ http://www.kaunas.lt/apie-kauna/miesto-partneriai/
- ↑ https://tbilisi.gov.ge/img/original/2018/6/12/tbilisiinfigures.pdf
- ↑ European Commission Rīga and Umeå: European Capitals of Culture in 2014 — 2013.
- ↑ Eiropas Komisija Rīga un Ūmeo — 2014. gada Eiropas kultūras galvaspilsētas — 2013.
- ↑ 17,0 17,1 Reģionu, novadu, pilsētu un pagastu kopējā un sauszemes platība gada sākumā — Центральное статистическое управление Латвии.