Каунас

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Каунас latin yazuında])
Каунас
литв. Kaunas
БайракИлтамга
Сурәт
Рәсми исем Kaunas
Дәүләт  Литва[1][1]
Нәрсәнең башкаласы Каунасское городское самоуправление[d]
Административ-территориаль берәмлек Каунасское городское самоуправление[d]
Сәгать поясы UTC+02:00 һәм UTC+03:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Неман
Хөкүмәт башлыгы Visvaldas Matijošaitis[d]
Әгъзалык Креатив шәһәрләр челтәре[d]
Халык саны 305 120 (1 гыйнвар 2023)[2]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 48 метр
Кардәш шәһәр Гренобль[3], Била-Серква, Харьков[3], Вротслав[3][4], Тампере[3][5], Брно[3][6][7], Лос-Анджелес[3], Шиямен[d][3], Феррара[3], Белосток[3][8], Канелли, Брешия[3], Кава-де-Тиррени[3], Аддис-Абеба, Порденоне, Сторо, Оденсе[3], Линчёпинг[d][9][3][10], Мычлибуж[d][3], Лутск[3][11][12], Векшө[d][3][13], Торунь[3][14], Хордаланн[d][3], Липпе[d][3], Львов өлкәсе[3], Рига[3], Ренде[3], Хенераль-Сан-Мартин[d][3], Вестфолл[d][3] һәм Бельцы[d]
Мәйдан 157 км² (2017)[15]
Почта индексы LT-44001
Рәсми веб-сайт kaunas.lt/apie-kauna/miesto-istorija/​(литв.) һәм en.kaunas.lt/city​(ингл.)
Харита сурәте
Коллаж
Феноменның икътисады economy of Kaunas[d]
Беренче язма телгә алу 1361
Җирле телефон коды 837
Номер тамгасы коды K
Шәрәфле ватандашлар төркеме [d]
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Объектның күренешләре өчен төркем [d]
Карта
 Каунас Викиҗыентыкта

Каунас (литв. Kaunas [kɐˈunɐs]; искергән рус. Ковно, Ковна, пол. Kowno, белар. Коўна) – Литваның халык саны буенча икенче шәһәре, Каунас өязе һәм Каунас районының административ үзәге; 1920—1939 елларда — Литва Республикасының вакытлы башкаласы.

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Каунасы Вилия елгасының Неманга кушылу урынында, Вилнүстан 104 километр төньяк-көнбатышрак урнашкан.

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрдә диңгез климаты үзенчәлекләре белән уртача континенталь климат.

Каунас климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 9,5 14,8 20,2 27,9 31,4 32,8 34,9 35,1 30,9 23,9 16,7 10,9 35,1
Уртача максимум, °C −2,6 −1,4 3,5 10,7 17,9 21,0 22,2 21,9 16,7 10,8 4,0 0,0 10,4
Уртача температура, °C −5,2 −4,3 −0,4 5,8 12,4 15,8 16,9 16,4 11,9 7,1 1,8 −2,3 6,3
Уртача минимум, °C −8,5 −7,6 −3,6 1,8 7,3 10,9 12,4 11,8 8,1 4,0 −0,5 −4,9 2,6
Абсолют минимум, °C −35,8 −36,3 −26,3 −12 −3,7 0,1 2,1 0,3 −3 −13,7 −16,7 −28,5 −36,3
Явым-төшем нормасы, мм 39 31 35 42 55 69 80 78 56 45 53 47 630
Чыганак: Гонконгская обсерватория «Thermo Karelia.Ru»

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Беренче тапкыр 1361 елда телгә алына.

Шәһәр хокуклары 1408 елда биреләләр. 1569 елдагы Люблин униясе буенч Речь Посполитая составына кергән. 1795 елда Россия Империясе составына кергән.

1830-31 һәм 1863-64 еллада — поляк фетнәләре үзәгеннән берсе. 1843 елдан — Ковно губернасы үзәге.

1920—1939 елларда — Литва Республикасының вакытлы башкаласы (Вилнүс 1920 елда поляклар тарафыннан басып алынган).

1941 елның 24 июньдән 1944 елның 4 августка хәтле алман-фашст гаскәрләре тарафыннан басып алынган.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1897[16] 1923[17] 1959[18] 1970[19] 1979[20] 1989[21] 2001[22] 2011[23]
154 532 92 440 216 850 305 600 370 000 419 745 378 650 315 993

Милли состав (2011): литвалылар — 93,6%, руслар — 3,8%.

Эчке бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Каунас 12 старосталыгына бүленә:

  • Алексота старосталыгы
  • Центр старосталыгы
  • Дайнава старосталыгы
  • Эйгуляй старосталыгы
  • Гричүпис старосталыгы
  • Панемуне старосталыгы
  • Петрашүнай старосталыгы
  • Шанчәй старосталыгы
  • Шилайнәй старосталыгы
  • Вилиямполе старосталыгы
  • Жалякалнс старосталыгы
  • Калниечәй старосталыгы

Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ 1,0 1,1 archINFORM — 1994.
  2. ↑ Численность постоянных жителей в городах на начало года — State Data Agency of Lithuania, 2023.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 3,23 http://www.kaunas.lt/apie-kauna/miesto-partneriai/
  4. ↑ https://visitwroclaw.eu/miasta-partnerskie-wroclawia
  5. ↑ https://www.tampere.fi/en/organisation/international-affairs/twin-cities
  6. ↑ https://www.brno.cz/w/kaunas-litva
  7. ↑ https://en.brno.cz/w/partnership-agreements
  8. ↑ http://www.bialystok.pl/pl/dla_mieszkancow/wschodzacy_bialystok/wspolpraca-zagraniczna.html
  9. ↑ http://www.linkoping.se/Om-kommunen/Utveckling-och-samverkan/Internationellt-samarbete/Vanorter/
  10. ↑ https://www.linkoping.se/kommun-och-politik/internationellt-arbete/vanorter/
  11. ↑ https://www.lutskrada.gov.ua/en/pages/pobratymy-lutska
  12. ↑ http://old.lutskrada.gov.ua/en/kaunas
  13. ↑ https://www.vaxjo.se/sidor/politik-och-demokrati/internationellt/vanorter/kaunas.html
  14. ↑ https://www.torun.pl/pl/miasto/samorzad/kontakty-partnerskie-i-miedzynarodowe/miasta-blizniacze-torunia
  15. ↑ http://www.kaunas.lt/apie-kauna/statistika/
  16. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=572
  17. ↑ http://web.stat.gov.lt/uploads/leidiniai/Lietuvos_gyv_sur.pdf(үле сылтама)
  18. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
  19. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
  20. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
  21. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
  22. ↑ http://web.stat.gov.lt/uploads/docs/Urban_areas_population_ethnicity_2001.xls(үле сылтама)
  23. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2013-09-22, retrieved 2013-09-10 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Каунас&oldid=3623093