Каунас
| Каунас | |
|---|---|
  | |
 | |
| Ил | Литва |
| Регион | Каунас өязе |
| Район | Каунас районы |
| Координатлар | 54°54'N, 23°56'E |
| Башлык | Visvaldas Matijošaitis[d] |
| Беренче телгә алу | 1361 |
| Мәркәз биеклеге | 47 м |
| Климат | уртача |
| Халык саны | 315 993 кеше |
| Сәгать кушагы | UTC+2 |
| Телефон коды | 837 |
| Рәсми сайт | kaunas.lt |
| Кардәш шәһәрләр | Гренобль[1], Калининград[1][2], Била-Серква, Харьков[1], Вротслав[1][3], Тампере[1][4], Брно[1], Лос-Анджелес[1], Шиямен[d][1], Феррара[1], Төмән, Белосток[1][5], Канелли, Брешия[1], Кава-де-Тиррени[1], Аддис-Абеба, Порденоне, Сторо, Санкт-Петербург[1], Оденсе[1], Линчёпинг[d][6][1], Мычлибуж[d][1], Лутск[1][7][8], Векшө[d][1][9], Торунь[1][10], Хордаланн[d][1], Липпе[d][1], Львов өлкәсе[1], Рига[1], Ренде[1], Хенераль-Сан-Мартин[d][1], Вестфолл[d][1] һәм Бельцы[d] |
Каунас (литв. Kaunas [kɐˈunɐs]; искергән рус. Ковно, Ковна, пол. Kowno, белар. Коўна) – Литваның халык саны буенча икенче шәһәре, Каунас өязе һәм Каунас районының административ үзәге; 1920—1939 елларда — Литва Республикасының вакытлы башкаласы.
География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Каунасы Вилия елгасының Неманга кушылу урынында, Вилнүстан 104 километр төньяк-көнбатышрак урнашкан.
Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шәһәрдә диңгез климаты үзенчәлекләре белән уртача континенталь климат.
| Каунас климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Абсолют максимум, °C | 9,5 | 14,8 | 20,2 | 27,9 | 31,4 | 32,8 | 34,9 | 35,1 | 30,9 | 23,9 | 16,7 | 10,9 | 35,1 |
| Уртача максимум, °C | −2,6 | −1,4 | 3,5 | 10,7 | 17,9 | 21,0 | 22,2 | 21,9 | 16,7 | 10,8 | 4,0 | 0,0 | 10,4 |
| Уртача температура, °C | −5,2 | −4,3 | −0,4 | 5,8 | 12,4 | 15,8 | 16,9 | 16,4 | 11,9 | 7,1 | 1,8 | −2,3 | 6,3 |
| Уртача минимум, °C | −8,5 | −7,6 | −3,6 | 1,8 | 7,3 | 10,9 | 12,4 | 11,8 | 8,1 | 4,0 | −0,5 | −4,9 | 2,6 |
| Абсолют минимум, °C | −35,8 | −36,3 | −26,3 | −12 | −3,7 | 0,1 | 2,1 | 0,3 | −3 | −13,7 | −16,7 | −28,5 | −36,3 |
| Явым-төшем нормасы, мм | 39 | 31 | 35 | 42 | 55 | 69 | 80 | 78 | 56 | 45 | 53 | 47 | 630 |
| Чыганак: Гонконгская обсерватория «Thermo Karelia.Ru» | |||||||||||||
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Беренче тапкыр 1361 елда телгә алына.
Шәһәр хокуклары 1408 елда биреләләр. 1569 елдагы Люблин униясе буенч Речь Посполитая составына кергән. 1795 елда Россия Империясе составына кергән.
1830-31 һәм 1863-64 еллада — поляк фетнәләре үзәгеннән берсе. 1843 елдан — Ковно губернасы үзәге.
1920—1939 елларда — Литва Республикасының вакытлы башкаласы (Вилнүс 1920 елда поляклар тарафыннан басып алынган).
1941 елның 24 июньдән 1944 елның 4 августка хәтле алман-фашст гаскәрләре тарафыннан басып алынган.
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| 1897[11] | 1923[12] | 1959[13] | 1970[14] | 1979[15] | 1989[16] | 2001[17] | 2011[18] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 154 532 | 92 440 | 216 850 | 305 600 | 370 000 | 419 745 | 378 650 | 315 993 |
Милли состав (2011): литвалылар — 93,6%, руслар — 3,8%.
Эчке бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Каунас 12 старосталыгына бүленә:
- Алексота старосталыгы
- Центр старосталыгы
- Дайнава старосталыгы
- Эйгуляй старосталыгы
- Гричүпис старосталыгы
- Панемуне старосталыгы
- Петрашүнай старосталыгы
- Шанчәй старосталыгы
- Шилайнәй старосталыгы
- Вилиямполе старосталыгы
- Жалякалнс старосталыгы
- Калниечәй старосталыгы
Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Брно, Чехия
Лос-Анҗелес, АКШ
Вроцлав, Польша- Ломжа,Польша
- Мыслибуж,Польша
Тарту, Эстония
Тампере,Финляндия
Оденсе, Дания
Гренобль, Франция
Линчөпинг, Швеция
Харковь, Украина
Брешия, Италия- Феррара, Италия
- Вәхйө, Швеция
Төмән, Россия
Цзямен, Кытай
Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Михаил-Архангел чиркәве
.jpg)
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 http://www.kaunas.lt/apie-kauna/miesto-partneriai/
- ↑ http://klgd.ru/city/twins
- ↑ https://visitwroclaw.eu/miasta-partnerskie-wroclawia
- ↑ https://www.tampere.fi/en/organisation/international-affairs/twin-cities
- ↑ http://www.bialystok.pl/pl/dla_mieszkancow/wschodzacy_bialystok/wspolpraca-zagraniczna.html
- ↑ http://www.linkoping.se/Om-kommunen/Utveckling-och-samverkan/Internationellt-samarbete/Vanorter/
- ↑ https://www.lutskrada.gov.ua/en/pages/pobratymy-lutska
- ↑ http://old.lutskrada.gov.ua/en/kaunas
- ↑ https://www.vaxjo.se/sidor/politik-och-demokrati/internationellt/vanorter/kaunas.html
- ↑ https://www.torun.pl/pl/miasto/samorzad/kontakty-partnerskie-i-miedzynarodowe/miasta-blizniacze-torunia
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=572
- ↑ http://web.stat.gov.lt/uploads/leidiniai/Lietuvos_gyv_sur.pdf(үле сылтама)
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
- ↑ http://web.stat.gov.lt/uploads/docs/Urban_areas_population_ethnicity_2001.xls(үле сылтама)
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2013-09-22, retrieved 2013-09-10
