Рио-де-Жанейро

Рио-де-Жанейро
порт. Rio de Janeiro
Байрак	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	11 март 1565
Рәсми исем	Rio de Janeiro
ХФӘ билгесе	ˈʁi.u d(ʒi) ʒɐˈne(j)ɾu
Демоним	Carioca, Rio-de-Ĵanejrano, Carioque һәм Carioque
Гимн	Cidade Maravilhosa[d] һәм Junte-se a Nós[d]
Дөнья кисәге	Көньяк Америка
Дәүләт	Бразилия
Нәрсәнең башкаласы	Бразилия, Риу-де-Жанейру (штат), Вторая бразильская республика[d], Соединённое королевство Португалии, Бразилии и Алгарве[d], Бразильская старая республика[d], State of Brazil[d], Федеральный округ[d], колонии Португалии[d], Брәзил кайсәрлеге[d], Гуанабара[d], Нейтральный муниципалитет[d] һәм Португалия кыйраллыгы[d]
Административ-территориаль берәмлек	Риу-де-Жанейру (штат)
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Mayor of Rio de Janeiro[d]
Хөкүмәт башлыгы	Marcelo Crivella[d]
Канунбирү органы	Municipal Chamber of Rio de Janeiro[d]
Әгъзалык	União das Cidades Capitais Luso-Afro-Américo-Asiáticas[d]
Халык саны	6 211 423 (2022)
Административ бүленеше	Копакабана[d] һәм South Zone of Rio de Janeiro[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	31 метр
Сәгать поясы	UTC−03:00
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,799
Электорат	4 907 108
Кардәш шәһәр	Әделайд, Әхмәтабад, Амстердам, Афин, Атланта, Барселона, Батангас, Батум, Бакы, Пекин, Бәйрут, Бүкрәш, Буэнос-Айрес, Пусан, Кабу-Фриу, Каракас, Касабланка[d], Куско, Дөбәй, Дурбан[d], Гимарайнш, Һавана, Истанбул, Җиддә[d], Котдус, Джуния[d], Гаосюн[d], Киев, Кобе, Ла-Пас, Лагос, Лиссабон, Liverpul, Мадрид, Манагва, Манаус, Мапуту[d], Мехико, Монпелье, Натал, Ньюарк, Ницца, Нитерой, Оклаһома-Сити, Паола (Италия), Повуа-ди-Варзин, Пуэрто-Варас[d], Рамалла[d], Рамат-Ган[d], Рюфиск[d], Санкт-Петербург, Сен-Тропе, Санта-Круз-де-Тенерифе, Санто-Доминго[d], Сеул, Тел-Әвив, Тунис (шәһәр), Ванкувер, Вила-Нова-де-Гая, Варшау, Ереван, Найроби, Нант, Санту-Тирсу, Маями, Терезополис, Көлн, Прая[d], Макао[d], Кали, Сәмәрканд, Визеу, Винья-дел-Мар, Пунта-Кана[d], Сан-Боржа, Санта-Мария-да-Фейра, Сан-Хосе (Коста-Рика), Ричардсон (Техас), Раанана[d], Порту, Понти-ди-Лима, Петах-Тиква[d], Парельяс, Ойо[d], Ольян, Обидуш, Наполи, Медельин, Мбанза-Конго[d], Мар-дел-Плата, Луанда[d], Ламегу, Лаһор, Краков, Йоһаннесбург, Икике, Инчон, Ифе[d], Хеврон[d], Һәмилтон, Фатима[d], Эшпинью, Ла-Корунья, Коимбра, Себу-Сити, Кадис, Кабесейраш-ди-Башту, Брага, Бисау[d], Берлин, Барранкилья, Асунсьон, Арганил, Ангвилара Венета, Ангра-ду-Эроишму һәм Алмада
Моның хуҗасы	Олимпийская арена Рио[d], Olympic golf course[d], Олимпийский теннисный центр Рио[d], Олимпийский Тренировочный центр (Рио)[d], Carioca Arena 2[d], Carioca Arena 3[d], Стадион Деодору[d], Арена ду Футуру[d] һәм Водный центр имени Марии Ленк[d]
Нәрсә белән чиктәш	Дуки-ди-Кашиас, Нилополис, Сан-Жуан-ди-Мерити, Итагваи, Мескита, Нова-Игвасу һәм Серопедика
Телгә алынган хезмәтләр	Civilization V[d]
Мәйдан	1260,029215 км²
Почта индексы	20000-000
Рәсми веб-сайт	rio.rj.gov.br
Һәштәге	Rio_de_Janeiro
Яклаучы изге	Святой Себастьян[d]
Тема җәгърафиясе	geography of Rio de Janeiro[d]
Ачык мәгълүматлар порталы	data.rio[d]
Феноменның икътисады	economy of Rio de Janeiro City[d]
Феноменның демографиясе	Население города Рио-де-Жанейро[d]
Шәрәфле ватандашлар төркеме	[d]
Беренче язма телгә алу	1502
Җирле телефон коды	21
Номер тамгасы коды	RJ
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Чыганакка URL-сылтама	pt.riomap360.com/mapa-bairros-rio-de-janeiro#.W8YU52hKiMo
Рио-де-Жанейро Викиҗыентыкта

Рио-де-Жанейро яки гади Рио (порт. Rio de Janeiro, тәрҗемә — Гыйнвар Елгасы) - Бразилиянең шәһәре, исемдәш штатының башкаласы.

Халык саны — 6 323 037 кеше (2010). Халык саны буенча Бразилиянең икенче шәһәре (Сан-Паулу дан соң).

Яр буе сызыгы Копакабана пляжы белән, Шикәр Башы тавы белән Христос-Йолучы һәйкәле - Бөтендөнья мирасы һәйкәле.

1763-1960 елларда, ике гасыр дәвамында башкала вазифаларына ия.

Португалия, Бразилия һәм Алгарве Бердәм Патшалыгы башкаласы 1815-1821 елларда булган. 1822-1960 елларда дәүләтнең милли башкаласы.

Тарих

Гуанабара култыгы 1502 елның 1 гыйнварында Гаспар де Лемуш тарафыннан ачылган. Португал сәяхәтчеләре култык елга буларак таныганнар, шуңа күрә Гыйнвар Елгасы дип атаганнар, португалча - Рио де Жанейро - Rio de Janeiro.

1555 елда Франция гаскәрләре басып алынган, тиздән Португалия җирне кире кайтарган.

1565 елда Рио-де-Жанейро шәһәре нигезләнгән. Башта Португалия патшасы Себастьян хөрмәтенә шәһәр Сан-Себастьян де Рио-де-Жанейро дип йөртелгән.

1763 елда колониаль идарә Салвадор шәһәреннән Рио шәһәренә күчерелә.

1808-1815 Португалия сарай даирәсе Рио шәһәрендә мөһаҗирлектә булган.

1808-1815 елларда Португалия һәм Алгарве , 1815-1821 Бразилия, Португалия һәм Алгарве Бердәм патшалыгының башкаласы.

1960 елда дәүләт башкаласы Рио шәһәреннән Бразилиа шәһәренә күчерелә.

1975 елдан Гуанабара штаты башкаласы.

2016 елда Рио шәһәрендә 31 нче Җәйге Олимпия уеннары, ә 2014 елда Бөтендөнья футбол ярышы үткәреләчәк.

Сылтамалар

• Рәсми сайт(исп.)