Харьков

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Харьков latin yazuında])
(Харкау битеннән юнәлтелде)
Харьков
Карта
Ил Украина
Координатлар 49°59'33"тн, 36°13'52"кнч
Башлык Терехов Игорь Александрович[d][1]
Телефон коды 572
Кардәш шәһәрләр Болонья, Брно[2][3], Цетине, Синсинәти[4], Даугавпилс[5][6], Газиантеп, Цзинань[d], Каунас[7], Кутаиси[d], Лилль, Nürnberg[8], Познань, Ришон-ле-Цион[d], Тиянҗин, Варшау, Штеглиц-Целендорф[d], Варна[d], Трнава, Бәңгәлуру, Патры[d][9], Порту, Тбилиси[10], Марибор, Ченстохова, Турку[11] һәм Лүблин[12][13]

Ха́рьков, Харкау[14] (укр. Ха́рків - Харкив, ХФӘ: [ˈxɑrkiu̯]) — Украина көнчыгышында урнашкан эре шәhәр, Харьков өлкәсенең административ үзәге. Халык саны — 1,449 млн. кеше (2010 елның 1 апреленә), мәйданы — 310 км².

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Урта Рус калкулыгының көньягында, Киевтан 405 километр көнчыгыштарак, Россия белән чигеннән 26 километр көньяктарак урнашкан.

Харьковтан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
Россия байрагы Петербург ~ 1411 км.
Белорусия байрагыМинск ~ 986 км.
Сумы ~ 189 км.
Россия байрагы Мәскәү ~ 749 км.
Россия байрагы Орёл ~ 375 км.
Россия байрагы Белгород ~ 78 км.
Россия байрагыВоронеж ~ 393 км.
Россия байрагыСтарый Оскол ~ 245 км.
Полтава ~ 147 км.
Киев ~ 495 км.
Львов ~ 1049 км.
Роза ветров
Роза ветров
Луганск ~ 350 км.
Россия байрагыВолгоград ~ 839 км.
Днепр ~ 234 км.
Әдис ~ 704 км.
Запорожье ~ 307 км.
Мелитополь ~ 426 км.
Симферополь ~ 671 км.
Донецк ~ 311 км.
Россия байрагыРостов-на-Дону ~ 489 км

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Уртача еллык температура — +8,1 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 3,9 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 74%
Харьков климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 11,0 14,6 21,8 30,5 34,5 36,8 37,6 39,8 33,7 29,3 20,3 13,4 39,8
Уртача максимум, °C −2,2 −1,6 4,3 14,0 20,8 24,3 26,4 25,7 19,4 12,0 3,6 −1,1 12,1
Уртача температура, °C −4,6 −4,5 0,7 9,2 15,6 19,3 21,3 20,3 14,4 7,9 0,9 −3,5 8,1
Уртача минимум, °C −7 −7,3 −2,4 4,6 10,3 14,2 16,2 14,9 9,8 4,3 −1,5 −5,9 4,2
Абсолют минимум, °C −35,6 −29,8 −32,2 −11,4 −1,9 2,2 5,7 2,2 −2,9 −9,1 −20,9 −30,8 −35,6
Явым-төшем нормасы, мм 36 33 32 34 50 61 60 42 47 44 41 36 516
Чыганак: Погода и климат

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

19181934 елларда — Украин Совет Социалистик Республикасы башкаласы.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1840[15] 1897[16] 1959[17] 1970[18] 1979[19] 1989[20] 2001[21]
23 612 173 989 934 136 1 222 852 1 443 754 1 609 959 1 470 902

Милли состав (2001): украиннар — 62,8 %, руслар — 33,2 %.
Туган тел буенча состав (2001): рус теле — 65,9 %, украин теле — 31,8 %.[22]

Эчке бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Салкын Тавы районы
  2. Шевченко районы
  3. Киев районы
  4. Мәскәү районы
  5. Немышля районы
  6. Индустриаль районы
  7. Бистә районы
  8. Основа районы
  9. Яңа Бавария районы

Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Партнёр шәһәрләр

Мәгариф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрдә 45 югары уку йорты бар.

Дин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Харьков җәмигъ мәчете

Христианлык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Православие[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Католиклык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ислам[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Яһүд дине[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрдә туган танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. https://www.pravda.com.ua/news/2021/11/11/7313698/
  2. https://www.brno.cz/w/charkov-ukrajina
  3. https://en.brno.cz/w/partnership-agreements
  4. https://www.cincinnatisistercity.org/kharkiv-ukraine
  5. https://www.daugavpils.lv/en/assets/upload/Daugavpils_majas_lapai_EN_18.pdf
  6. https://old.daugavpils.lv/en/46
  7. http://s.city.kharkov.ua/en/news/harkivska-delegatsiya-vzyala-uchast-u-svyatkuvanni-dnya-mista-kaunasa-19533.html
  8. https://www.nuernberg.de/internet/international/charkiv_partnerschaft.html
  9. https://www.patrasevents.gr/article/303087-i-lista-me-tis-23-adelfopoiimenes-poleis-tis-patras-iparxei-ousia-omos
  10. https://tbilisi.gov.ge/img/original/2018/6/12/tbilisiinfigures.pdf
  11. Turun ystävyyskaupungitТурку.
  12. https://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/charkow-ukraina,10740,w.html
  13. https://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/3,strona.html
  14. архив күчермәсе (PDF), archived from the original (PDF) on 2018-12-23, retrieved 2017-11-12 
  15. Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  16. http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1604
  17. http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
  18. http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
  19. http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
  20. http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
  21. http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/total_population/structure_population/sel_1/?box=1.1W&k_t=63&rn=63101&id=&botton=cens_db
  22. архив күчермәсе, archived from the original on 2014-07-31, retrieved 2014-04-20