Соры аю
Соры аю | |
Кыскача исем | U. arctos |
---|---|
Масса | 500 грамм[1] |
Халыкара фәнни исем | Ursus arctos L., 1758[2][3][4][…] |
Таксономик ранг | төр[2][3][4] |
Югарырак таксон | Аюлар[2][3] |
Таксонның халык атамасы | Brown Bear[5][6][7][…], Oso Pardo[6], Ours brun[6], Grizzly Bear[6][8], Mexican Grizzly Bear[6], Braunbär[7], Orso bruno, niedźwiedź brunatny, medvěd hnědý[9], karhu[10], 棕熊[11], brunbjørn һәм rjavi medved |
Макималь гомер озынлыгы | 40 ел[12] |
Йөклелек чоры | 7 ± 1 ay[13] |
Төшләү көче коэффициенты | 78 |
Нәрсәнең чыганагы | Медвежья желчь[d][14][15] |
ХТСБ саклану статусы | югалу куркынычы иң аз булган[d][16] |
Башлану вакыты | 500 тысячелетие до н. э. |
Бүләкләр | |
Яшәү тирәлеге | кустарниковая степь[d] һәм урман |
Чехия Республикасының юкка чыгу куркынычы булган төрләре Кызыл исемлеге статусы | critically endangered[d][9] |
Нинди вики-проектка керә | ВикиПроект Инвазив биология[d] |
Wildlife Protection Act 1972 (India) schedule | Schedule I (Part I) of Wildlife Protection Act, 1972[d][18] |
CITES Appendix | Appendix I of CITES[d] |
Оя зурлыгы | 2,5 ± 1[1] |
Геном төзелеше URL-ы | dnazoo.org/assemblies/Ursus_arctos[19] |
Digital Atlas of Idaho URL | digitalatlas.cose.isu.edu/bio/mammal/Carn/bears/grbe/grbefrm.htm |
Соры аю Викиҗыентыкта |
Соры аю, көрән аю яки гади аю (лат. Ursus arctos) — куе йонлы, авыр гәүдәле имезүче ерткыч хайван.
Соры аю — тайга зонасында тереклек итүче ерткычларның иң эресе. Бик хәрәкәтчән хайван: ул тиз йөгерә дә, сикерә дә, агачка да менә, йөзә дә белә. Караңгы урманнарны ярата, шуңа күрә Идел-Каманың төньяграк районнарында яши. Үзенең балаларын ияртеп, ана аюның Татарстан районнарына да керүе билгеле. Мәсәлән, 2014 елның җәендә алар Мамадыш, Балык Бистәсе, Арча районнары урманнарында күренгәләгән.[20] Бу эре ерткыч төрле азык белән туклануы ягыннан башка ерткычлардан аерылып тора, һәм аның рационын күбрәк үсемлек азык тәшкил итә. Кышын аю өнендә йокыга тала. Анда ана аю гадәттә 1—2 бала тудыра. 100—120 кг лы аю нибары 500 г авырлыктагы балалар тудыра. Көрән аю Татарстан Республикасының Кызыл китабына кертелгән. Күрше Башкортстанда меңгә якын аю яши.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 Pasitschniak-Arts M. Ursus arctos // Mamm. Species — ASM, OUP, 1993. — ISSN 0076-3519; 1545-1410 — doi:10.2307/3504138
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Integrated Taxonomic Information System — 1996.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference / D. E. Wilson, D. M. Reeder — 3 — Baltimore: JHU Press, 2005. — 35, 2142 p. — ISBN 978-0-8018-8221-0
- ↑ 4,0 4,1 Smith A. T., Xie Y., Lunde D. P. et al. A Guide to the Mammals of China. / A. T. Smith, Y. Xie — Princeton: Princeton University Press, 2008.
- ↑ Wildscreen ARKive — 2003.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Кызыл китап — 1964.
- ↑ 7,0 7,1 Cole T. C. H. Wörterbuch der Säugetiernamen - Dictionary of Mammal Names — 2015. — ISBN 978-3-662-46270-6 — doi:10.1007/978-3-662-46270-6
- ↑ Idaho Species
- ↑ 9,0 9,1 Portál informačního systému ochrany přírody — Agentura ochrany přírody a krajiny České republiky.
- ↑ Finnish Biodiversity Information Facility — 2012.
- ↑ list of endangered and protected species of China
- ↑ Longevity of Mammals in Captivity; from the Living Collections of the World — 1 — 2005.
- ↑ Grzimeks Enzyklopädie — 1 — M: Kindler Verlag, 1988.
- ↑ http://www.keio-kampo.jp/vc/catalog/herbs/fel-ursi.html
- ↑ KEGG
- ↑ The IUCN Red List of Threatened Species 2022.2 — 2022.
- ↑ https://www.deutschewildtierstiftung.de/naturschutz/tier-des-jahres
- ↑ India Schedule Species Database
- ↑ DNA Zoo
- ↑ ТЯ, 1.7.2014 саны., archived from the original on 2015-06-04, retrieved 2014-07-10
Чыганак[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Рәхимов И.И. , Ибраһимова К.К., Татарстанның үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы. бит193 2016 елның 5 март көнендә архивланган.