Мәгърифәтчелек чоры

Дени Дидро һәм Жан Д’Аламбер әзерләгән энциклопедиянең баш бите

Рене Декарт бастырган «Ысул турында төшенүләр».

Мәгърифәтчелек чоры — Европа мәдәнияте тарихында төп чорларының берсе, фәнни, фәлсәфи һәм иҗтимагый фикер үсеше белән бәйле. Бу интеллектуаль хәрәкәтенең нигезендә рационализм һәм ирекле фикерләү төшенчәләре ята.

Франция мәгърифәтчеләре тәэсире аеруча көчле була. Бу принциплары АКШның бәйсезлек декларациясе, французларның Кеше һәм ватандаш декларациясе нигезен булдыра.

Бу чорның интеллектуаль хәрәкәте Европа һәм Америка җәмгыятьләренең этикасы һәм иҗтимагый тормышларындагы үзгәрешләренә зур тәэсир булдыра:

• Европа илләренең Америкадагы колонистлары үзләрен милләт дип күрә һәм үз милли бәйсезлеге өчен көрәшен башлый,
• коллыкны юк итүгә каршы хәрәкәт барлыкка килә,
• кеше хокуклары төшенчәсе формалаша.
• аксөякләрнең (рус. аристократия) авторитеты кыйшая
• чиркәүнең иҗтимагый һәм интеллектуаль мохитләргә, сәнгать һәм күңел ачу кебек мәдәни тормышка тәэсирен киметә.