Эрбетче
Эрбетче | |
Кыскача исем | N. caryocatactes |
---|---|
Халыкара фәнни исем | Nucifraga caryocatactes L., 1758[1][2][3][…] |
Таксономик ранг | төр[1][2][4][…] |
Югарырак таксон | Эрбетчеләр[1] |
Таксонның халык атамасы | Spotted Nutcracker[2][5][3][…] һәм Cascanueces norteño[6][7] |
Эндемик булган төбәкләр | Сингалила[d][8], Varsey Rhododendron Sanctuary[d][8], Dzuluk[d][8], Канченджанга[d][8], Fambong Lho Wildlife Sanctuary[d][8], Lachen[d][8], Okhrey[d][8], Shingba Rhododendron Sanctuary[d][8], Юксом[d][8], Eaglenest Wildlife Sanctuary[d][8], Singchung Bugun Community Reserve[d][8] һәм Sela Pass[d][8] |
ХТСБ саклану статусы | югалу куркынычы иң аз булган[d][9] |
Канатлары киңлеге | 0,58 метр[10] |
Чехия Республикасының юкка чыгу куркынычы булган төрләре Кызыл исемлеге статусы | зәгыйфь[d][11] |
Оя зурлыгы | 3,5[12] |
Йомыркаларының инкубацион периоды | 17 тәүлек[13] |
Эрбетче Викиҗыентыкта |
Эрбетче (эрбет чыпчыгы, лат. Nucifraga caryocatactes) — карга кошлар гаиләлегеннән эрбетчеләр ыругының кошы.
Тышкы кыяфәт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Чәүкәдән аз гына кечерәк. Гәүдә озынлыгы 30–35 см, койрыгы — 11 см, авырлыгы 125–190 г. Куе көрән төстә, баш һәм муен артын исәпләмәгәндә, бөтен җирендә зур-зур таплары бар. Койрык асты ак, койрык каурыйларының (ике урта каурыйны исәпләмәгәндә) очлары ак. Теше иркәктән аз аерыла: ул ачыграк төстә һәм ак таплар азрак беленеп тора.
Таралган җир[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Аурупа һәм Азия тайга урманнарында Скандинавия һәм Альп тауларыннан Камчатка, Курил утраулары, Диңгез буе, Япония һәм Кытайга кадәр таралган. Татарстанда сирәк очрый. Эрбетче Себердә эрбетне бердәнбер масса-күләм таратучы булып тора.
Туклану[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Күбесенчә пешкән эрбет чикләвекләре белән туклана. Өстәвенә имән һәм бук чикләвекләре, чыршы һәм нарат орлыклары, җиләкләр һәм бөҗәкләр белән туклана.
Үрчү[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бу кошлар тик иң куе һәм кара урманнарда оялыйлар. Апрель яисә мартта теше 3–4 озынча аксыл яшел күкәй сала. Күкәйләрдә тик теше утыра, иркәк аны ашата.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Integrated Taxonomic Information System — 1999.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 IOC World Bird List Version 6.3 — 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ 3,0 3,1 World Bird List: IOC World Bird List — 6.4 — IOU, 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.4
- ↑ IOC World Bird List. Version 7.2 — 2017. — doi:10.14344/IOC.ML.7.2
- ↑ Кызыл китап — 1964.
- ↑ IOC World Bird List. Version 10.1 — 2020. — doi:10.14344/IOC.ML.10.1
- ↑ IOC World Bird List. Version 10.2 — 2020. — doi:10.14344/IOC.ML.10.2
- ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 Cornell Lab of Ornithology eBird — 2002.
- ↑ The IUCN Red List of Threatened Species 2021.3 — 2021.
- ↑ Per G P Ericson Flight speeds among bird species: allometric and phylogenetic effects // PLoS Biol. / J. A. Eisen — PLoS, 2007. — ISSN 1544-9173; 1545-7885 — doi:10.1371/JOURNAL.PBIO.0050197 — PMID:17645390
- ↑ Portál informačního systému ochrany přírody — Agentura ochrany přírody a krajiny České republiky.
- ↑ Böhning-Gaese K., Jetz W., Sekercioglu C. H. The worldwide variation in avian clutch size across species and space // PLoS Biol. / J. A. Eisen — PLoS, 2008. — ISSN 1544-9173; 1545-7885 — doi:10.1371/JOURNAL.PBIO.0060303 — PMID:19071959
- ↑ del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World — Barcelona: Lynx Edicions.