Бөек Новгород
 |
Бу мәкаләне Великий Новгород мәкаләсе белән берләштерергә тәкъдим ителә Сәбәпләр һәм бәхәс Википедия:Берләштерүгә сәхифәсендә.
Бәхәс бер атна бара (шулай ук озаграк була ала). Бәхәс башланган көн – 16.07.2017. |
| Бөек Новгород | |
|---|---|
  | |
| Ил | Русия |
| Федерация субъекты | Новгород өлкәсе |
| Шәһәр бүлгесе | Бөек Новгород |
| Координатлар | 58°31'15.56"N, 31°16'32.84"E |
| Климат | уртача континенталь |
| Рәсми тел | рус теле |
| Халык саны | ↗219 971[1] кеше |
| Сәгать кушагы | UTC+3 |
| Телефон коды | 8162 |
| почта индекслары | 173xxx |
| Автомобиль коды | 53 |
| ГАТОБК коды | 49 401 000 000 |
| ОКТМО коды | 49 701 000 001 |
| Кардәш шәһәрләр | Рочестер, Билефелд, Мосс[d] һәм Цзыбо[d] |
| Бүләкләр |  |
Бөек Новгород (рус. Великий Новгород, 1999 елга кадәр — Новгород) — Русия шәһәре, Новгород өлкәсенең административ үзәге. Волхов елгасында, Илмен күленнән 6 километр ераклыкта, Мәскәү — Питырбур автомагистралендә урнашкан. Тимер юллар төене.
Халык саны — 219 971[1] кеше (2014).
Беренче тапкыр Никон елъязмасында 859 ел астында телгә алынган. Борынгы Русьның һәм Көнбатыш Аурупаның мөһим сәүдә үзәге булып торган. 10 гасырда һөнәрмәндчелек үсеш алган. 1136—1478 елларда — Новгород җөмһүрияте башкаласы. Маңгул яулары дәверендә шәһәр җимерелүдән котылып калган, шуңа күрә мәдәни байлыклар яхшы сакланганнар.
Мәскәү кенәзе Иван III 1478 елда Новгородны Мәскәү кенәзлеге эченә кертте. 1727—1927 елларда Новгород губернасиының үзәге. Икенче бөтендөнья сугышы дәверендә шәһәр җитди зарар күрде. Шәһәрнең завод вә фабрикалардан күпчелеге сугыштан соң төзелгән.
Машиналар төзү һәм металл эшкәртү, химия, агачлар төзү, азык-төлек, җиңел сәнәгатьләре. Төзелеш материаллары эшләп чыгарылалар.
3 югары уку йорт (шул исәптә, университет), театр, тарихи-мигъмари музей-тыюлык бар.
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Халык саны | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1571 | 1617 | 1811[2] | 1825 | 1833 | 1840[2] | 1856[2] | 1863[2] | 1867 | 1870 |
| 5000 | ↘200 | ↗6300 | ↘5445 | ↗8634 | ↗16 781 | ↘12 758 | ↗17 665 | ↘16 722 | ↗17 093 |
| 1885 | 1897[3] | 1910 | 1913[2] | 1914[2] | 1917 | 1920 | 1923 | 1926[3] | 1937 |
| ↗23 981 | ↗25 736 | ↘23 841 | ↗27 500 | ↗28 200 | ↗28 807 | ↘24 831 | ↗27 709 | ↗32 764 | ↗37 059 |
| 1939[3] | 1944 | 1959[3] | 1962[2] | 1967[2] | 1970[3] | 1973[2] | 1976[2] | 1979[3] | 1989[3] |
| ↗39 758 | ↗53 456 | ↗60 669 | ↗72 000 | ↗107 000 | ↗127 944 | ↗150 000 | ↗170 000 | ↗186 003 | ↗229 126 |
| 1992[2] | 1996[2] | 1998[2] | 2000[2] | 2001[2] | 2002[4] | 2003[2] | 2004[5] | 2005[5] | 2006[5] |
| ↗235 200 | ↘231 900 | ↗232 400 | ↘229 500 | ↘227 600 | ↘223 263 | ↘216 900 | ↘214 000 | ↗219 000 | ↘218 000 |
| 2007[2] | 2008[2] | 2009[5] | 2010[6] | 2011[2] | 2012[7] | 2013[8] | 2014[1] | ||
| ↘216 700 | ↘216 200 | ↘215 000 | ↗218 717 | ↘218 700 | ↗219 947 | ↘219 925 | ↗219 971 | ||
Милләтләр (2010): урыслар — 95,0%, украиннар — 1,4%.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Параметрны бирергә кирәк trans-title= {{cite web}} калыбында. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. 2014 елның 2 август көнендә тикшерелгән. 2014 елның 2 август көнендә төп чыганагыннан архивланган.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 Параметрны бирергә кирәк trans-title= {{cite web}} калыбында. Народная энциклопедия «Мой город». Великий Новгород. 2013 елның 21 октябрь көнендә тикшерелгән. 2013 елның 21 октябрь көнендә төп чыганагыннан архивланган.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Параметрны бирергә кирәк trans-title= {{cite web}} калыбында. Города с численностью населения 100 тысяч и более человек. 2013 елның 17 август көнендә тикшерелгән. 2013 елның 17 август көнендә төп чыганагыннан архивланган.
- ↑ Параметрны бирергә кирәк trans-title= {{cite web}} калыбында. Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. 2012 елның 3 февраль көнендә төп чыганагыннан архивланган.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Параметрны бирергә кирәк trans-title= {{cite web}} калыбында. 4.13. Города с численностью населения 100 тысяч и более человек. 2014 елның 1 май көнендә тикшерелгән. 2014 елның 1 май көнендә төп чыганагыннан архивланган.
- ↑ Параметрны бирергә кирәк trans-title= {{cite web}} калыбында. Всероссийская перепись населения 2010 года. 12. Численность населения муниципальных районов, поселений, городских и сельских населённых пунктов Новгородской области. 2014 елның 2 февраль көнендә тикшерелгән. 2014 елның 2 февраль көнендә төп чыганагыннан архивланган.
- ↑ Параметрны бирергә кирәк trans-title= {{cite web}} калыбында. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. 2014 елның 31 май көнендә тикшерелгән. 2014 елның 31 май көнендә төп чыганагыннан архивланган.
- ↑ Параметрны бирергә кирәк trans-title= {{cite web}} калыбында. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). 2013 елның 16 ноябрь көнендә тикшерелгән. 2013 елның 16 ноябрь көнендә төп чыганагыннан архивланган.
