Кыргызстанда авыл хуҗалыгы
.svg){kind=small}
| Кыргызстанда авыл хуҗалыгы | |
 | |
| Дәүләт |
 Кыргызстан |
|---|---|
 Кыргызстанда авыл хуҗалыгы Викиҗыентыкта | |
Кыргызстанда авыл хуҗалыгы - бик зур икътисад урыны булып тора. Бөтендөнья ЦРУ фактлары китабы мәгълүматлары буенча, ул тулаем эчке продуктның 18% тәшкил итә һәм аңа гомуми эшче көченең 48% тәшкил итә. Җирләрнең гомуми мәйданының 6,8% гына авыл хуҗалыгы культураларын үстерү өчен файдаланыла, әмма җирләрнең 44% ы терлекләр өчен көтүлекләр сыйфатында кулланыла. Кыргызстанның күп санлы таулары аркасында терлекчелек авыл хуҗалыгының мөһим өлеше булып кала.
Авыл хуҗалыгы культураларын үстерү Фергана үзәнлегендә, Талас өлкәсендә һәм Чуй өлкәсендә тупланган.
Кыргызстанның авыл хуҗалыгы продуктлары арасында тәмәке, мамык, бәрәңге, яшелчәләр, йөзем, җиләк-җимеш бар. Гомуми җитештерү ягыннан төп культуралар - ил терлекләрен тукландыру өчен төрле хайваннар азыклары. Икенче зур уңыш - көзге бодай, аннары арпа, кукуруз һәм дөге.
Мөһим терлек продуктларына сарык, кәҗә, терлек һәм йон керә . Тавыклар, атлар һәм дуңгызлар да илдә үстерелә. Кайбер төбәкләрдә яклар үстерелә.
Төп экспорт продуктлары - мамык һәм тәмәке. Ит шулай ук экспортка чыгарыла, ләкин аз күләмдә. Илдә 9 миллион гектардан артык көтүлек һәм терлекчелекне үстерү өчен уңайлы шартлар бар. 2012 елда Кыргызстан Согуд Гарәбстанына ит экспортлау турында килешүләр төзеде [1] .
Тәмәке тармагында коррупция
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]2010 елда AOI-Kyrgyzstan, Alliance One International Inc кыргыз бүлендек компаниясе. Төньяк Каролина, АКШтагы штаб-фатиры булган тәмәке кәгазьләре белән глобаль сәүдә итүчене Кыргызстан түрәләренә кыргыз тәмәкесен сатып алуга бәйле рәвештә түләнә торган ришвәтләргә кагылган коррупция турындагы законны бозуда (FCPA) гаепле дип тапты[2] .
Органик игенчелек
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Органик хәрәкәт Кыргызстанда 2004 елда башланган. Ул вакытта бу эш белән 34 фермер шөгыльләнгән. Бүген органик хәрәкәт сертификатлы меңнән артык фермерларны берләштерә һәм мамык, көнбагыш орлыгы, борчаклар, дару һәм хуш исле үсемлекләр һәм күрәгә кебек органик продуктлар тәкъдим итә. Белгечләр әйтүенчә, органик игенчелек кече хуҗалыклар, арзан хезмәт һәм капитал җитмәгән илләр өчен иң кулай. Шулай итеп, органик авыл хуҗалыгы Кыргызстан өчен идеаль киләчәк булырга мөмкин [3] .Чынлыкта, Кыргызстан парламенты 2028 елга органик булмаган авыл хуҗалыгыннан этаплап баш тарту һәм органик булмаган авыл хуҗалыгына күчү планы турында игълан итте[4] .
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ Kyrgyzstan Intends Exporting Meat to Saudi Arabia, Satrapia (2012-05-29). 8 июнь 2012 тикшерелде.
- ↑ US DoJ (1 January 2011). Alliance One International Inc. And Universal Corporation Resolve Related FCPA Matters Involving Bribes Paid To Foreign Government Officials. US DoJ. әлеге чыганактан 9 May 2012 архивланды.
- ↑ Agriculture in the Black Sea Region, Kyrgyzstan: Organic farming may become Kyrgyzstan’s perfect future. әлеге чыганактан 2013-12-03 архивланды. 2021-07-13 тикшерелгән.
- ↑ Kyrgyzstan to start producing only organic products.