Эчтәлеккә күчү

Көньяк Кытай диңгезе

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Көньяк Кытай диңгезе latin yazuında])
Көньяк Кытай диңгезе
Сурәт
Исем South China Sea[1], 南海, 南中國海, 南中国海, Biển Đông, ทะเลจีนใต้, 南支那海, 南シナ海, Laut Cina Selatan, لاءوت چينا سلاتن‎, Laut Nusantara, لاءوت نوسنتارا‎, Laut Campa, لاءوت چمڤا‎, Laut Cina Selatan, Laut Tiongkok Selatan, Dagat Timog Tsina, Mar da China Meridional, សមុទ្រចិនខាងត្បូង, Tasi Sul Xina һәм Champa Sea
Рәсми исем South China Sea[1], Nan Hai[1] һәм East Vietnamese Sea[2]
Күлгә коючы елгалар Abra River[d], Baram River[d], Бассак[d], Хари[d], Ка[d], Донгнай (река)[d], Капуас (река, впадает в Южно-Китайское море)[d], Келантан (река)[d], Ма[d], Мекоң, Паханг[d], Чжуцзян[d], Раджанг[d], Сайгон[d], Саравак[d], Sungai Belait[d], Бенхай[d], Sungai Padas[d], Amburayan River[d], Котьен[d], Donggang River[d], Golok River[d], река Хан[d], Igan River[d], Индерагири[d], Kemena River[d], Lancang River[d], Lingshui River[d], Муси[d], Nhật Lệ River[d], Padsan River[d], Хыонг[d], Q15290987?, Sha Tau Kok River[d], Ландак[d], Taiyang River[d] һәм Wanquan River[d]
Объектның бассейны илләре Филипин, Бруней, Вьетнам, Кытай Җөмһүрияте, Малайзия, Камбоджа, Кытай һәм Индонезия
Дәүләт  Вьетнам
 Кытай Җөмһүрияте
 Малайзия
 Камбоджа
 Кытай
 Филипин
 Бруней
 Индонезия
Нәрсә белән чиктәш Көнбатыш Калимантан[d], Көнчыгыш Азия, Тренгану[d], Лабуан[d] һәм Natuna Sea[d]
Нәрсәгә тоташа Көнчыгыш Кытай диңгезе[d], Филипин диңгезе[d], Сулу диңгезе[d] һәм Яванское море[d]
Вертикаль тирәнлек 5559 метр
Мәйдан 3 500 000 км²
Позиционная карта
Рельефная позиционная карта
Эчтәлеге Острова Спратли[d], Парасельские острова[d], Zhongsha Islands[d] һәм Пратас[d]
Карта
 Көньяк Кытай диңгезе Викиҗыентыкта

Көньяк-Кытай диңгезе -  Каримата һәм Малакка бугазларыннан башлап Тайвань бугазына кадәр 3,500,000 square kilometres (1,400,000 sq mi) территориясен биләүче Тын океаны өлеше булган кырыйбуе диңгезе. Бу район сулары аркылы дөнья сәүдәсенең өчтән бер өлеше узуы һәм дә диңгез табаны астында бай нефть һәм газ ятмалары булганлыгы фаразлануы аркасында әһәмиятле.[3]

Урнашуы:[4]

  • Кытайдан көньяккарак;
  • Вьетнам һәм Камбоджадан көнчыгышкарак;
  • Филипиннардан көнбатышкарак;
  • Малай ярымутравы һәм Суматрадан көнчыгышкарак, көнбатыш ягы Малакка бугазына кадәр сузыла
  • Бангка–Белитунг утраулары  һәм Борнеодан төньяккарак

Диңгез акваториясе буенча бергәләп архипелагны тәшкил итүче йөзләгән кечкенә Көньяк Кытай диңгезе утраулары сибелгән. Диңгез һәм аның күбесенчә кеше яшәмәгән утрауларына берничә ил каршылыклы суверен дәгъваларын белдерә. Дәгъвалар шулай ук бу утраулар һәм диңгезнең төрле атамаларында чагыла.

Бу диңгезгә чыгуы булган ил һәм территорияләр (төньяктан башлап сәгать юнәлешендә): Кытай Халык Республикасы (үзенә Макао һәм Гонконгны ала),  Кытай Республикасы (Тайвань), Филипин, Малайзия, Бруней, Индонезия, Сингапур һәм Вьетнам.

Халыкара гидрография оешмасы Көньяк Кытай диңгезе чикләрен түбәндәгечә билгели:[4]

Вьетнамның көньяк-көнчыгыш ярлары буенда Mũi Né авылы тирәсендә Көньяк Кытай диңгезе өстендәге Кояш баешы

Утраулар һәм су асты таулары

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Көньяк Кытай Диңгезе

Территориаль дәгъвалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Көньяк Кытай диңгезендәге территориаль дәгъвалар

Шулай ук карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Көнчыгыш Кытай Диңгезе
  1. 1,0 1,1 1,2 49 // Limits of Oceans and Seas, Limits of the Oceans and Seas // Nature / M. Skipper — 3 — IHO, 1953. — ISSN 1476-4687; 0028-0836doi:10.1038/41586.1476-4687
  2. https://books.google.com/books?id=yam6AAAAIAAJ
  3. A look at the top issues at Asian security meeting Associated Press, ROBIN McDOWELL, July 21, 2011.
  4. 4,0 4,1 Limits of Oceans and Seas, 3rd edition. International Hydrographic Organization (1953). әлеге чыганактан 2017-12-07 архивланды. 7 February 2010 тикшерелгән. Чыганакка җибәрү хатасы: Ярамаган <ref> исемле тамга: «IHO» исеме берничә тапкыр төрле эчтәлек өчен билгеләнгән