Тоба (күл): юрамалар арасында аерма
к clean up |
|||
Юл номеры - 17: | Юл номеры - 17: | ||
|коючы елгалар = |
|коючы елгалар = |
||
|чыгучы елгалар = [[Асахан]] |
|чыгучы елгалар = [[Асахан]] |
||
}} |
}} |
||
'''Тоба күле''' ({{lang-id|'''Danau Toba'''}}) - {{Coord|2.6845|98.8756|region:ID_type:waterbody_scale:500000|display=inline,title}} урнашкан [[күл]] һәм супер-[[янартау]]. Күл [[озынлык|озынлыгы]] - 100 [[километр]], [[киңлек|киңлеге]] - 30 километр. [[Индонезия]]ның [[Суматра]] [[утрау|утравының]] [[төньяк]] өлешенең [[урта]]сында урнашкан күл {{Coord|2.88|N|98.52|E|}} белән {{Coord|2.35|N|99.1|E|}} [[нокта]]лары арасында сузыла. Индонезияның иң эре күле һәм дөньяның иң эре [[янартау күле]] булуы мәгълүм.<ref name="WorldLakes">[http://www.worldlakes.org/lakedetails.asp?lakeid=8367 Worldlakes.org]</ref> |
'''Тоба күле''' ({{lang-id|'''Danau Toba'''}}) - {{Coord|2.6845|98.8756|region:ID_type:waterbody_scale:500000|display=inline,title}} урнашкан [[күл]] һәм супер-[[янартау]]. Күл [[озынлык|озынлыгы]] - 100 [[километр]], [[киңлек|киңлеге]] - 30 километр. [[Индонезия]]ның [[Суматра]] [[утрау|утравының]] [[төньяк]] өлешенең [[урта]]сында урнашкан күл {{Coord|2.88|N|98.52|E|}} белән {{Coord|2.35|N|99.1|E|}} [[нокта]]лары арасында сузыла. Индонезияның иң эре күле һәм дөньяның иң эре [[янартау күле]] булуы мәгълүм.<ref name="WorldLakes">[http://www.worldlakes.org/lakedetails.asp?lakeid=8367 Worldlakes.org]</ref> |
||
Юл номеры - 39: | Юл номеры - 39: | ||
--> |
--> |
||
Атылу [[Көньяк Азия]]ны якынча 15 см көл юрганы каплады; үзәк Һиндстандагы бер җирлегендә бүгенге көндә сакланган көл юрганы тирәнлеге 6 м<ref>{{cite journal | doi = 10.1006/qres.1993.1051 | last1 = Acharyya | first1 = S.K. | last2 = Basu | first2 = P.K. | year = 1993 | title = Toba ash on the South Asia and its implications for correlation of late pleistocene alluvium | url = | journal = Quaternary Research | volume = 40 | issue = 1 | pages = 10–19 }}</ref>, [[Малайзия]] кайбер урыннарында 9 м янартау көле белән капланган иде.<ref>{{cite book |author=Scrivenor, John Brooke |year=1931 |title=The Geology of Malaya |location=London |publisher=MacMillan |oclc=3575130 }}, noted by Weber.</ref> Монын өстеннән, вакыйга нәтиҗәсендә атмосферага [[ |
Атылу [[Көньяк Азия]]ны якынча 15 см көл юрганы каплады; үзәк Һиндстандагы бер җирлегендә бүгенге көндә сакланган көл юрганы тирәнлеге 6 м<ref>{{cite journal | doi = 10.1006/qres.1993.1051 | last1 = Acharyya | first1 = S.K. | last2 = Basu | first2 = P.K. | year = 1993 | title = Toba ash on the South Asia and its implications for correlation of late pleistocene alluvium | url = | journal = Quaternary Research | volume = 40 | issue = 1 | pages = 10–19 }}</ref>, [[Малайзия]] кайбер урыннарында 9 м янартау көле белән капланган иде.<ref>{{cite book |author=Scrivenor, John Brooke |year=1931 |title=The Geology of Malaya |location=London |publisher=MacMillan |oclc=3575130 }}, noted by Weber.</ref> Монын өстеннән, вакыйга нәтиҗәсендә атмосферага [[әчелек яңгыры]]на китергән 10 000 миллион тонна [[күкерт әчелеге]]<ref>{{cite journal | ref = harv |
||
| last1 = Huang | first1 = C.Y. |
| last1 = Huang | first1 = C.Y. |
||
| last2 = Zhao | first2 = M.X. |
| last2 = Zhao | first2 = M.X. |
||
Юл номеры - 140: | Юл номеры - 140: | ||
[[Төркем:Батак]] |
[[Төркем:Батак]] |
||
[[Төркем:Кратер күлләре]] |
[[Төркем:Кратер күлләре]] |
||
[[ |
[[Төркем:Субдукция янартаулары]] |
||
[[Төркем:Суперянартаулар]] |
[[Төркем:Суперянартаулар]] |
||
[[Төркем:Индонезия күлләре]] |
[[Төркем:Индонезия күлләре]] |
||
<!-- interwiki --> |
<!-- interwiki --> |
22 апр 2018, 19:23 юрамасы
Бу мәкаләдә хаталар һәм/яки ялгышлыклар бар. Мәкалә эчтәлегенең татар теле грамматик нормаларына туры килүен тикшерергә кирәк.
|
|
Тоба күле (индон. Danau Toba) - 2°41′04″ т. к. 98°52′32″ кч. о.HGЯO урнашкан күл һәм супер-янартау. Күл озынлыгы - 100 километр, киңлеге - 30 километр. Индонезияның Суматра утравының төньяк өлешенең уртасында урнашкан күл 2°53′ т. к. 98°31′ кч. о.HGЯO белән 2°21′ т. к. 99°06′ кч. о.HGЯO нокталары арасында сузыла. Индонезияның иң эре күле һәм дөньяның иң эре янартау күле булуы мәгълүм.[1]
Геология
Атылу
Атылу Көньяк Азияны якынча 15 см көл юрганы каплады; үзәк Һиндстандагы бер җирлегендә бүгенге көндә сакланган көл юрганы тирәнлеге 6 м[2], Малайзия кайбер урыннарында 9 м янартау көле белән капланган иде.[3] Монын өстеннән, вакыйга нәтиҗәсендә атмосферага әчелек яңгырына китергән 10 000 миллион тонна күкерт әчелеге[4] [чыганагы?] яки 6 000 миллион тонна күкерт диоксиды[5] эләгүенә китергән.
Соңгы арадагы активлык
2010 елның 26 октябрь көне Индонезияның Пагай-селатан утравының 36 км көньяк-көнбатышта 3 м бөеклектә цунами тудырган 7,7 дәрәҗәсендә җиртетрәве урын алды.
2012 елның 10 гыйнварында регионда 7,3 бөеклеге җиртетрәү урын алды.
Атылу мөмкинлеге
GRACE иярчене күрсәткәненчә, Суматра утравы тирәсендәге 2004 елгы җиртетрәве[6] Җир шарының формасын үзгәртте[7]. Якын тирәдә соңгы арада урын алган җиртетрәүләре бу колоссаль климат-үзгәртүче магма активлыгын башлата алуы мөмкин.
Кешеләрe
Флора һәм фауна
Күренеш
Галерея
-
Парапаттан Тоба күле күренеше
-
Амбаритадан Тоба күле күренеше
-
Самосир Тоба күле авыллары
-
Парапат лиманы
-
Күлнең Симаниндодан күренеше
Шулай ук карагыз
Искәрмәләр
- ↑ Worldlakes.org
- ↑ (1993) «Toba ash on the South Asia and its implications for correlation of late pleistocene alluvium». Quaternary Research 40 (1): 10–19. DOI:10.1006/qres.1993.1051.
- ↑ Scrivenor, John Brooke (1931). The Geology of Malaya. London: MacMillan. ., noted by Weber.
- ↑ (2001) «Cooling of the South China Sea by the Toba Eruption and correlation with other climate proxies ∼71,000 years ago». Geophysical Research Letters 28 (20): 3915–3918. DOI:10.1029/2000GL006113.
- ↑ (2009) «Did the Toba volcanic eruption of ~74k BP produce widespread glaciation?». Journal of Geophysical Research 114: D10107. DOI:10.1029/2008JD011652.
- ↑ Gross, Richard (October 2005). The Gravitational Signature of the December 26, 2004 Sumatran Earthquake. University of Texas Center for Space Research. December 2011 тикшерелгән.
- ↑ Satellite Data Reveals Gravity Change From Sumatran Earthquake, Ohio State University Research News (August 2006). 1 декабрь 2011 тикшерелде.
Өстәмә әдәбият
- Rampino, Michael R. and Stephen Self (1993). «Climate-volcanism feedback and the Toba eruption of 74,000 Years Ago». Quaternary Research 40 (3): 269–280. DOI:10.1006/qres.1993.1081.
- Vazquez, Jorge A. and Mary R. Reid (2004). «Probing the accumulation history of the voluminous Toba Magma». Science 305 (5686): 991–994. DOI:10.1126/science.1096994. PMID 15310899.
- Petraglia, M. et al. (2007). «Middle Paleolithic Assemblages from the Indian Subcontinent Before and After the Toba Super-Eruption». Science 317 (5834): 114–116. DOI:10.1126/science.1141564. PMID 17615356.
Сылтамалар
- Toba, Sumatra, Indonesia – Volcano.umd.edu Accessed 11 December 2005 Калып:Dead link
- Stanley H. Ambrose, Volcanic Winter, and Differentiation of Modern Humans Accessed 11 December 2005
- Joel Achenbach, Who Knew, National Geographic Accessed 11 December 2005
- George Weber, Toba Volcano
- (Lake Toba Ecosystem Management Plan) From laketoba.org
- Калып:Wikitravel